ΗΠΑ και Ευρώπη ξεμένουν από όπλα για να στείλουν την Ουκρανία

Στη βιομηχανία όπλων των ΗΠΑ, το κανονικό επίπεδο παραγωγής βλημάτων πυροβολικού 155 χιλιοστών -τα οποία χρησιμοποιούνται στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας- είναι σε καιρό ειρήνης περίπου 30.000 ετησίως. Οι Ουκρανοί στρατιώτες που πολεμούν τις ρωσικές δυνάμεις εισβολής ξοδεύουν αυτή την ποσότητα σε περίπου δύο εβδομάδες.

Αυτό υποστηρίζει ο Dave Des Roches, αναπληρωτής καθηγητής και ανώτερος στρατιωτικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ. Και ανησυχεί.

«Ανησυχώ πολύ. Αν δεν έχουμε νέα παραγωγή, η οποία χρειάζεται μήνες για να στηθεί, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να προμηθεύσουμε τους Ουκρανούς», δήλωσε στο CNBC.

Και στην Ευρώπη όμως υπάρχει πίεση. «Τα στρατιωτικά αποθέματα των περισσότερων κρατών-μελών [του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ] δεν θα έλεγα ότι έχουν εξαντληθεί, αλλά έχουν χρησιμοποιηθεί σε μεγάλο ποσοστό, επειδή παρέχουμε μεγάλη ποσότητα στους Ουκρανούς», σημείωσε ο Josep Borrell, ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, νωρίτερα αυτό τον μήνα.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ πραγματοποίησε ειδική συνάντηση των διευθυντών όπλων της συμμαχίας την Τρίτη για να συζητήσει τρόπους αναπλήρωσης των αποθεμάτων.

Στρατιωτικοί αναλυτές επισημαίνουν ένα βασικό ζήτημα: τα δυτικά έθνη παράγουν όπλα σε πολύ μικρότερο όγκο σε καιρό ειρήνης, με τις κυβερνήσεις να επιλέγουν να περιορίσουν πολύ ακριβές γραμμές παραγωγής και να παράγουν μόνο όσα όπλα χρειάζεται. Μερικά από αυτά που εξαντλούνται δεν κατασκευάζονται πλέον και απαιτείται εργατικό δυναμικό και εμπειρία υψηλής ειδίκευσης για την παραγωγή τους -στοιχεία που λείπουν σε ολόκληρο τον κατασκευαστικό τομέα των ΗΠΑ εδώ και χρόνια.

Πράγματι, ο Στόλτενμπεργκ είπε κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την περασμένη εβδομάδα ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να επανεπενδύσουν στη βιομηχανική υποδομή κατασκευής όπλων. «Συνεργαζόμαστε τώρα με τη βιομηχανία για να αυξήσουμε την παραγωγή όπλων και πυρομαχικών», είπε ο Στόλτενμπεργκ στους New York Times, προσθέτοντας ότι οι χώρες πρέπει να ενθαρρύνουν τους κατασκευαστές όπλων να επεκτείνουν την ικανότητά τους πιο μακροπρόθεσμα, δίνοντας περισσότερες παραγγελίες.

Αλλά η αύξηση της αμυντικής παραγωγής δεν είναι κάτι που γίνεται γρήγορα ή εύκολα. Οι ΗΠΑ ήταν μακράν ο μεγαλύτερος προμηθευτής στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία, παρέχοντας 15,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε πακέτα όπλων. Αρκετά από τα αμερικανικής κατασκευής όπλα έχουν αλλάξει το παιχνίδι για τους Ουκρανούς, ιδιαίτερα τα πυροβόλα 155 χιλιοστών και τα συστήματα εκτόξευσης πυραύλων (HIMARS) της Lockheed Martin. Και η κυβέρνηση Μπάιντεν είπε ότι θα στηρίξει τη σύμμαχό της Ουκρανία για «όσο χρειαστεί» για να νικήσει τη Ρωσία.

Αυτό σημαίνει πολλά περισσότερα όπλα.

Οι ΗΠΑ έχουν ουσιαστικά εξαντλήσει τα πυρομαχικά 155 χιλιοστών. Για να στείλουν άλλα, θα πρέπει να στραφούν στα δικά τους αποθέματα που προορίζονται για στρατιωτικές μονάδες των ΗΠΑ οι οποίες τα χρησιμοποιούν για εκπαίδευση και ετοιμότητα. Αλλά σε αυτό μπαίνει απαγορευτικό από το Πεντάγωνο, λένε στρατιωτικοί αναλυτές, κάτι που σημαίνει ότι οι ποσότητες που προορίζονται για επιχειρήσεις των ΗΠΑ είναι πολύ απίθανο να αγγιχτούν.

«Υπάρχουν πολλά συστήματα για τα οποία πιστεύω ότι το Υπουργείο Άμυνας έχει φτάσει σε σημείο όπου δεν είναι διατεθειμένο να παράσχει περισσότερα στην Ουκρανία», δήλωσε ο Mark Cancian, πρώην συνταγματάρχης του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ και ανώτερος σύμβουλος στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.

Αυτό συμβαίνει επειδή «οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν αποθέματα για να υποστηρίξουν πολεμικά σχέδια», είπε ο Cancian. «Για ορισμένα πυρομαχικά, αυτός ο σχεδιασμός αφορά στον κίνδυνο σύγκρουσης με την Κίνα για την Ταϊβάν. Για άλλα, ιδιαίτερα επίγεια συστήματα, ο σχεδιασμός σχετίζεται με τη Βόρεια Κορέα ή η Ευρώπη».

Για τις ουκρανικές δυνάμεις αυτό σημαίνει ότι ορισμένα από τα πιο κρίσιμα συστήματα στο πεδίο της μάχης -όπως το πυροβόλο των 155 χιλιοστών- πρέπει να αντικατασταθούν με παλαιότερα και λιγότερο καλά όπλα όπως τα πυροβόλα 105 χιλιοστών, τα οποία έχουν μικρότερο ωφέλιμο φορτίο και μικρότερη εμβέλεια. «Και αυτό είναι ένα πρόβλημα για τους Ουκρανούς», λέει ο Des Roches, επειδή «η εμβέλεια είναι κρίσιμη σε αυτόν τον πόλεμο. Αυτός είναι ένας πόλεμος πυροβολικού».

Άλλα όπλα στα οποία βασίζεται η Ουκρανία και ταξινομούνται πλέον ως «περιορισμένα» στο απόθεμα των ΗΠΑ περιλαμβάνουν εκτοξευτές HIMARS, πύραυλους Javelin, πυραύλους Stinger και το M777 Howitzer.

Οι Javelin, που παράγονται από τη Raytheon και τη Lockheed Martin, έχουν αποκτήσει έναν εμβληματικό ρόλο στην Ουκρανία -ο φορητός αντιαρματικός πύραυλος ήταν απαραίτητος για την αντιμετώπιση των ρωσικών αρμάτων μάχης. Αλλά η παραγωγή στις ΗΠΑ είναι χαμηλή, με ρυθμό περίπου 800 ετησίως και η Ουάσιγκτον έχει στείλει περίπου 8.500 στην Ουκρανία, σύμφωνα με το CSIS.

Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επισκέφθηκε ένα εργοστάσιο στην Αλαμπάμα τον Μάιο, λέγοντας ότι θα «εξασφαλίσει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοι μπορούν να αναπληρώσουν τα αποθέματα όπλων». Αλλά, πρόσθεσε, «αυτός ο αγώνας δεν θα είναι φθηνός».

Το Πεντάγωνο έχει παραγγείλει νέα Javelin αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, αλλά η κατασκευή απαιτεί χρόνο -οι πολυάριθμοι προμηθευτές που παρέχουν τα χημικά και τα τσιπ υπολογιστών για κάθε πύραυλο δεν μπορούν όλοι να επιταχύνουν επαρκώς. Και η πρόσληψη, ο έλεγχος και η εκπαίδευση ατόμων για την κατασκευή απαιτεί επίσης χρόνο. Μπορεί να χρειαστούν από ένα έως τέσσερα χρόνια για να ενισχύσει σημαντικά τη συνολική παραγωγή όπλων οι ΗΠΑ, είπε ο Cancian.

Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία μπορεί να αναζητήσει αλλού προμηθευτές -για παράδειγμα στη Νότια Κορέα, η οποία έχει εξαιρετική αμυντική βιομηχανία. Οι ουκρανικές δυνάμεις θα πρέπει επίσης να εργαστούν με όπλα αντικατάστασης που συχνά είναι λιγότερο βέλτιστα.

Ο Τζακ Γουότλινγκ, ειδικός στον πόλεμο της ξηράς στο Royal United Services Institute στο Λονδίνο, πιστεύει ότι υπάρχουν ακόμη πολλά περιθώρια για την Ουκρανία να εφοδιαστεί με πολλά από τα όπλα που χρειάζεται.

«Υπάρχει αρκετός χρόνος για να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα προτού καταστεί κρίσιμο όσον αφορά την ενίσχυση της παραγωγής», είπε ο Watling, σημειώνοντας ότι το Κίεβο μπορεί να προμηθευτεί ορισμένα πυρομαχικά από χώρες που δεν χρειάζονται άμεσα δικά τους ή των οποίων τα αποθέματα πρόκειται να λήξουν. Επεσήμανε ωστόσο ότι από ένα σημείο και μετά οι Ουκρανοί θα πρέπει να προσέχουν τις ποσότητες που χρησιμοποιούν καθώς δεν υπάρχει άπειρη προσφορά.