Πώς θα γίνουν (εικονικά) δημοψηφίσματα στην Ουκρανία

Η σχετική πρόθεση εκφράστηκε για πρώτη φορά την περασμένη άνοιξη. Τώρα η Ρωσία θέλει να προσαρτήσει με συνοπτικές διαδικασίες τα κατεχόμενα εδάφη στην Ουκρανία. Η ψηφοφορία για την προσάρτηση θα διεξαχθεί ταυτόχρονα στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια και πρόκειται να έχει διάρκεια αρκετών ημερών, από τις 23 έως τις 27 Σεπτεμβρίου. Αφορά κυρίως τις ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε στο διάγγελμα ομιλία της Τετάρτης ότι η Μόσχα θα αναγνωρίσει τα αποτελέσματα.

Όπως συνέβη και το 2014 με την προσάρτηση της Κριμαίας, η Ρωσία φροντίζει επιμελώς να φαίνεται ότι δεν εμπλέκεται στην όλη διαδικασία. Ωστόσο, οι Ουκρανοί πολιτικοί που ανακοίνωσαν την είδηση για τα λεγόμενα δημοψηφίσματα στις περιοχές αυτές είναι διορισμένοι από τη Μόσχα. Αντίστοιχα και στην περίπτωση της Κριμαίας πριν από μια οκταετία, η ψηφοφορία εντέλει επισπεύστηκε. Αρχικά ως πιθανή ημερομηνία είχε οριστεί η 4η Νοεμβρίου.

Περιφερειακά δημοψηφίσματα απαγορεύονται στην Ουκρανία. Όπως και στην περίπτωση της Κριμαίας, δεν θα επιτραπεί παρακολούθηση των εκλογών από ανεξάρτητους φορείς.

Ψηφοφορία με... αστυνομική συνοδεία

Παρ' όλα αυτά, οι διαφορές είναι περισσότερες από τις ομοιότητες με την Κριμαία στην προκειμένη περίπτωση. Οι αυτοαποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ βρίσκονται ουσιαστικά υπό ρωσικό έλεγχο από το 2014 και αναγνωρίστηκαν από τον Ρώσο πρόεδρο ως ανεξάρτητα κράτη λίγο πριν από την εισβολή του Φεβρουαρίου. Από την άλλη, οι περιοχές της Χερσώνας και της Ζαπορίζια τέθηκαν εντελώς ή εν μέρει υπό ρωσική κατοχή με την έναρξη του πολέμου. Οι μάχες και στις τέσσερις περιοχές συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Ένα «εικονικό» δημοψήφισμα έχει προγραμματιστεί και στις περιοχές ανατολικά του Χαρκόβου, σε μια περιοχή που βρισκόταν υπό ρωσική κατοχή μέχρι πριν από λίγες μέρες.

Σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ, θα υπάρξουν κάποιες διαφορές: Στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ θα τίθεται μόνο ένα ερώτημα στα ψηφοδέλτια, και θα αφορά την προσχώρηση στη Ρωσική Ομοσπονδία. Στη Χερσώνα και στη Ζαπορίζια θα τεθούν τρία ζητήματα: Η απόσπαση από την Ουκρανία, η δημιουργία ανεξάρτητου κράτους και η προσχώρηση στη Ρωσία. Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί παράλληλα και στη Ρωσία, όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί από το 2014. Ωστόσο, η πλειοψηφία των Ουκρανών, αριθμός αρκετών εκατομμυρίων, κατέφυγε σε περιοχές που ελέγχει ακόμη το Κίεβο. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου, ωστόσο, δεν προβλέπεται.

Στην περιοχή της Ζαπορίζια θα κάνουν κατ' οίκον επισκέψεις και κινητά εκλογικά συνεργεία με αστυνομική συνοδεία, δήλωσε ο διορισμένος από τη Μόσχα επικεφαλής της διοίκησης Γιεβγκένι Μπαλίτσκι στο ρωσικό κρατικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Rossiya-24.

Αξιόπιστα στοιχεία για τις προθέσεις ψήφου στα εδάφη που κατέχει η Ρωσία δεν υπάρχουν. Σε έρευνα του Κέντρου Ανατολικοευρωπαϊκών και Διεθνών Σπουδών του Βερολίνου (ZOiS) το 2019, λιγότεροι από τους μισούς κατοίκους των αυτονομημένων περιοχών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ τάχθηκαν υπέρ μιας προσάρτησης στη Ρωσία (περίπου 45% συνολικά). Πολλοί απ' αυτούς υποστηρίζουν ένα αυτόνομο καθεστώς (27%). Τότε, το 54% των ερωτηθέντων και στις δύο περιοχές είχε ταχθεί υπέρ της ένταξης στην Ουκρανία.

ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE