Αρμενία-Αζερμπαϊτζάν: Συγκρούσεις και προσπάθειες αποκλιμάκωσης

Τουλάχιστον 49 Αρμένιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν στη διάρκεια των συγκρούσεων που σημειώθηκαν τη νύχτα με τις δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν, ανακοίνωσε ο Aρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax.

Σε ομιλία του προς το κοινοβούλιο της χώρας του, ο Πασινιάν είπε ότι δυνάμεις του Μπακού επιτέθηκαν στη διάρκεια της νύχτας σε θέσεις Aρμένιων στρατιωτών και ότι μαίνονται οι συγκρούσεις.

Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν αλληλοκατηγορούνται για την πρόσφατη αυτή κλιμάκωση των εχθροπραξιών στην επί σειρά δεκαετιών διαμάχη τους για τον διαφιλονικούμενο θύλακα Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η αρμενική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ο Πασινιάν είχε σήμερα συνομιλίες για την κατάσταση στο σύνορο Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Στην τηλεφωνική επικοινωνία των δύο, η Αρμενία κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν για την κλιμάκωση της έντασης.

Ο Μισέλ απάντησε ότι η ΕΕ «είναι έτοιμη να καταβάλει προσπάθειες προς αποφυγήν περαιτέρω κλιμάκωσης» και τόνισε ότι «δεν υπάρχει καμία εναλλακτική λύση από την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή». Από την πλευρά του, όπως δήλωσε σήμερα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είχε συνομιλίες με τον Αζέρο ομόλογό του σχετικά με τις «αρμενικές προκλήσεις» στο σύνορο με το Αζερμπαϊτζάν και κάλεσε την Αρμενία να επικεντρωθεί στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

«Η Αρμενία θα πρέπει να σταματήσει τις προκλήσεις και να επικεντρωθεί στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και στη συνεργασία με το Αζερμπαϊτζάν», έγραψε ο Τσαβούσογλου στο Twitter, μετά τις συνομιλίες που είχε με τον ομόλογό του του Αζερμπαϊτζάν Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ.

Ταυτόχρονα, οι υπουργοί Άμυνας της Ρωσίας και της Αρμενίας συνομίλησαν και συμφώνησαν να λάβουν μέτρα για να σταθεροποιήσουν την κατάσταση στα σύνορα της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Ιντερφάξ, επικαλούμενο το αρμενικό υπουργείο Άμυνας.

Η Ρωσία είναι σύμμαχος της Αρμενίας μέσω του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφαλείας. Η Μόσχα εξέφρασε την έντονη ανησυχία της για την κατάσταση και κάλεσε τις δύο χώρες να σταματήσουν τις εχθροπραξίες και να εφαρμόσουν την εκεχειρία που συμφωνήθηκε.

Σύμφωνα με αζερικά μέσα ενημέρωσης, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία συμφώνησαν το πρωί σε μια κατάπαυση του πυρός, η οποία όμως κατέρρευσε μερικά λεπτά αργότερα. Η συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός τέθηκε σε ισχύ στις 9:00 π.μ. τοπική ώρα (08:00 ώρα Ελλάδας), σύμφωνα με τις πληροφορίες των μέσων ενημέρωσης και μία πηγή που ζήτησε να μην κατονομαστεί. Ωστόσο αζερικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν πως η εκεχειρία παραβιάσθηκε αμέσως μετά.

Συχνές ανταλλαγές πυρών σημειώνονται κατά μήκος των κοινών συνόρων των δύο χωρών μετά το τέλος του πολέμου του 2020 ανάμεσα στο Γερεβάν και το Μπακού για τον έλεγχο της αυτονομιστικής περιφέρειας του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Την περασμένη εβδομάδα, η Αρμενία είχε κατηγορήσει το Αζερμπαϊτζάν ότι σκότωσε έναν από τους στρατιώτες της στη διάρκεια συγκρούσεων στα σύνορα. Τον Αύγουστο, το Μπακού δήλωσε πως έχασε ένα στρατιώτη και ο στρατός του Ναγκόρνο Καραμπάχ έκανε γνωστό πως δύο στρατιώτες του σκοτώθηκαν και τουλάχιστον 12 τραυματίσθηκαν.

Oι δύο γειτονικές χώρες πολέμησαν μεταξύ τους δύο φορές -στα χρόνια του 1990 και το 2020- στην περιφέρεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ, αζερικό θύλακα που κατοικείται κυρίως από Αρμένιους. Έξι εβδομάδες μαχών το φθινόπωρο του 2020 στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 6.500 ανθρώπους και κατέληξαν σε κατάπαυση του πυρός με τη μεσολάβηση της Ρωσίας.

Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, η Αρμενία παραχώρησε τμήματα εδάφους, τα οποία ήλεγχε εδώ και δεκαετίες, και η Μόσχα ανέπτυξε περίπου 2.000 Ρώσους κυανόκρανους για να επιβλέπει την εύθραυστη εκεχειρία.

Κρεμλίνο: Ο Πούτιν κάνει ότι μπορεί

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να βοηθήσει να αποκλιμακωθεί η ένταση ανάμεσα στην Αρμενία και στο Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε σήμερα το Κρεμλίνο. "Είναι δύσκολο να υπερεκτιμηθεί ο ρόλος της Ρωσίας και ο ρόλος του Πούτιν προσωπικά", στη διαμεσολάβηση ανάμεσα στις δύο χώρες, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. "Ο πρόεδρος καταβάλλει κάθε προσπάθεια προκειμένου να συμβάλει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων στα σύνορα. Οι προσπάθειες αυτές συνεχίζονται", πρόσθεσε.

Από την πλευρά του, το αρμενικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε πως η ένταση των συγκρούσεων στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν "μειώθηκε σημαντικά" όμως η κατάσταση παραμένει "εξαιρετικά τεταμένη". "Στις 14:00 (13:00 ώρα Ελλάδας) η κατάσταση παρέμενε εξαιρετικά τεταμένη σε ορισμένα σημεία των συνόρων (...) Παρά τη σημαντική μείωση της έντασης των βομβαρδισμών, ο εχθρός συνεχίζει τις προσπάθειες προώθησης", ανέφερε σε μια ανακοίνωση το αρμενικό υπουργείο Άμυνας.

Μπορέλ: Επιτακτική η ανάγκη επιστροφής στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων

Την ανάγκη να σταματήσουν οι εχθροπραξίες κατά μήκος των συνόρων Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και να υπάρξει επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, επισημαίνει με ανακοίνωσή της η ΕΕ.

«Σοβαρές μάχες σημειώθηκαν κατά μήκος των συνόρων Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν τις τελευταίες ώρες με αναφορές για απώλειες ζωών. Είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσουν οι εχθροπραξίες και να υπάρξει επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Όλες οι δυνάμεις θα πρέπει να επιστρέψουν στις θέσεις που κατείχαν πριν από αυτή την κλιμάκωση και η κατάπαυση του πυρός θα πρέπει να τηρηθεί πλήρως», αναφέρει στη δήλωσή του ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ζοζέπ Μπορέλ.

Παράλληλα, σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, βρίσκεται σε επαφή με τους ηγέτες και των δύο χωρών και σήμερα μιλάει με τους αντίστοιχους Υπουργούς Εξωτερικών.

«Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να ενεργεί ως έντιμος μεσολαβητής μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για να βοηθήσει στην επίτευξη του κοινού στόχου ενός Νότιου Καυκάσου που είναι ασφαλής, ευημερεύων και σε ειρήνη, προς όφελος όλου του λαού του», αναφέρεται στη δήλωση , ενώ σημειώνεται ότι ο Ειδικός Αντιπρόσωπος της ΕΕ θα ταξιδέψει στις δύο χώρες αμέσως για να υποστηρίξει την απαραίτητη αποκλιμάκωση και να συζητήσει τα επόμενα βήματα στη διαδικασία διαλόγου των Βρυξελλών μεταξύ των ηγετών της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν.