Προειδοποίηση ΔΝΤ για κρίσεις χρέους στην ΕΕ

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέτρεψε την Ευρωπαϊκή Ένωση να ανανεώσει το δημοσιονομικό της πλαίσιο εν μέσω υψηλού χρέους και αύξησης των επιτοκίων, λέγοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι κρίσιμες για την αποφυγή κρίσεων χρέους που «θα μπορούσαν να θέσουν την ίδια την ΕΕ σε κίνδυνο».

«Εν μέσω έκτακτης οικονομικής αβεβαιότητας και δημοσιονομικών προκλήσεων που έρχονται, η μεταρρύθμιση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ δεν μπορεί να περιμένει», έγραψε ο διευθυντής του τμήματος δημοσιονομικών υποθέσεων Vitor Gaspar, μαζί με τον ομόλογό του στο ευρωπαϊκό τμήμα Alfred Kammer και την επικεφαλής στρατηγικής Ceyla Pazarbasioglu, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε σήμερα.

Μεταξύ των τριών βασικών συστάσεων του ΔΝΤ είναι η δημιουργία μιας λεγόμενης «Δημοσιονομικής Ικανότητας της ΕΕ», η οποία θα χρηματοδοτηθεί μέσω κοινής έκδοσης χρέους, που θα μπορούσε να βοηθήσει τα μέλη της ευρωζώνης να διαχειριστούν καλύτερα την οικονομική ύφεση και να παρέχουν δημόσια αγαθά.

Αυτή η ιδέα είναι παρόμοια με το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ που ιδρύθηκε το 2020 και χρηματοδοτείται με δανεισμό της Κομισιόν και όχι μεμονωμένα από τα κράτη-μέλη. Η εκδοχή του ΔΝΤ περιλαμβάνει ένα ταμείο επενδύσεων για το κλίμα, για να βοηθήσει τις χώρες να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα και να τερματίσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο.

Το ΔΝΤ πρότεινε το νέο ταμείο ως μέρος μιας ευρύτερης αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, του κύριου πλαισίου για τη δημοσιονομική πολιτική της ΕΕ, το οποίο οι υπουργοί Οικονομικών του μπλοκ πρόκειται να συζητήσουν αυτή την εβδομάδα. Απαιτεί από τα 27 κράτη-μέλη να στοχεύουν σε δημοσιονομικά ελλείμματα κάτω του 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και εθνικά χρέη κάτω του 60%, στόχοι που παραμένουν σε ισχύ βάσει της πρότασης του ΔΝΤ.

Λίγα μέλη πληρούν επί του παρόντος αυτά τα κριτήρια, μετά το διπλό σοκ της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία. Η ΕΕ ανέστειλε τους κανόνες το 2020 και έχει παρατείνει την εξαίρεση μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει «ένα παράθυρο ευκαιρίας» για να αναληφθούν μεταρρυθμίσεις και «δεν πρέπει να χαθεί», έγραψαν οι διευθυντές των τμημάτων του ΔΝΤ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας του μπλοκ, πρόκειται να παρουσιάσει τις δικές της ιδέες για δημοσιονομική αναμόρφωση τις επόμενες εβδομάδες. Οι κυβερνήσεις των μελών είναι διχασμένες ως προς το πόσο φιλόδοξη θα πρέπει να είναι, με ορισμένες να ευνοούν τα μέτρα για την κάλυψη των επενδυτικών αναγκών, ενώ άλλες να επικεντρώνονται στη δημοσιονομική σταθερότητα, επισημαίνει το Bloomberg.

Άλλα στοιχεία της πρότασης του ΔΝΤ περιλαμβάνουν:

• Τα κράτη-μέλη θα αναπτύξουν τα δικά τους μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια, τα οποία θα αξιολογηθούν από ένα νέο, ανεξάρτητο Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Οι χώρες της ΕΕ θα ορίσουν επίσης πολυετή ετήσια ανώτατα όρια δαπανών.
• Τα κράτη-μέλη με εύθραυστα οικονομικά θα πρέπει να δημοσιεύουν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό ή πλεόνασμα για τρία έως πέντε χρόνια, ενώ εκείνα με μικρότερο χρέος θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία -ενθαρρύνοντας τις κυβερνήσεις να δημιουργήσουν αποθέματα ασφαλείας σε καλούς οικονομικούς καιρούς.