Υπολογιστικό νέφος 110 εκατ. ευρώ για την ευρωπαϊκή πολιτιστική κληρονομιά

Διάλογο με τα κράτη μέλη σχετικά με την από κοινού δημιουργία συνεργατικού υπολογιστικού νέφους για την πολιτιστική κληρονομιά, το οποίο θα συμβάλει στη διαφύλαξη των ευρωπαϊκών πολιτιστικών θησαυρών μέσω ψηφιακής υποδομής, ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το υπολογιστικό νέφος αποσκοπεί στην προώθηση της συνεργασίας και της συνδημιουργίας μεταξύ του πολιτιστικού, του δημιουργικού και του τεχνολογικού τομέα, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν.

Με προβλεπόμενο προϋπολογισμό ύψους 110 εκατ. ευρώ έως το 2025 από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το συνεργατικό υπολογιστικό νέφος θα είναι μια μοναδική υποδομή που θα επιτρέψει την άνευ προηγουμένου διεπιστημονική συνεργασία μεγάλης κλίμακας μεταξύ ειδικών, επιστημόνων, επιμελητών, αρχειονόμων και συντηρητών στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Θα προσφέρει τεχνολογίες αιχμής για την ψηφιοποίηση των τεχνουργημάτων, την έρευνα σχετικά με έργα τέχνης και την τεκμηρίωση δεδομένων. Έτσι, θα επιτευχθεί σημαντική πρόοδος ως προς τη διατήρηση, τη συντήρηση και την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς, που θα αποκτήσει και νέα ψηφιακή διάσταση. Αποσκοπεί να διευκολύνει την πρόσβαση σε προηγμένες τεχνολογίες και να άρει τα εμπόδια για τα μικρότερα και απομακρυσμένα ιδρύματα.

Η Μαρίγια Γκαμπριέλ, επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, από κοινού με τους υπουργούς Πολιτισμού και Επιστημών και με άλλους εκπροσώπους των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έθεσαν τις βάσεις για το ευρωπαϊκό συνεργατικό υπολογιστικό νέφος για την πολιτιστική κληρονομιά.

Μέχρι στιγμής, έχει ψηφιοποιηθεί μόνο το 30% έως 50% των πολιτιστικών συλλογών στην Ευρώπη. Τα ποσοστά είναι ακόμη χαμηλότερα για τις τρισδιάστατες αναπαραστάσεις μεγάλων δομών και τοπίων πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελούν τη βάση για εις βάθος επιστημονική έρευνα. Επιπλέον, τα περισσότερα πρότυπα που χρησιμοποιούνται δεν είναι ομοιόμορφα, ιχνηλάσιμα ή ασφαλή, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τους υλικούς και άυλους πολιτιστικούς θησαυρούς της Ευρώπης.

Η επίτροπος Γκαμπριέλ δήλωσε σχετικά: «Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης θα αποκτήσει νέα ψηφιακή διάσταση με το ευρωπαϊκό συνεργατικό υπολογιστικό νέφος για την πολιτιστική κληρονομιά. Αυτή η ευρωπαϊκή προσπάθεια θα διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ ερευνητών, επιμελητών και άλλων επαγγελματιών από τον χώρο των μουσείων προκειμένου να διαφυλαχθεί η πολιτιστική μας κληρονομιά, να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε πολιτιστικό περιεχόμενο και να μπορούν οι μελλοντικές γενιές να το απολαμβάνουν για πολλά ακόμα χρόνια. Θα προσφέρει, επίσης, νέες ευκαιρίες σε μικρότερα μουσεία και πολιτιστικά ιδρύματα ώστε να προωθήσουν την ψηφιοποίηση και να συνεργαστούν σε κοινά έργα σε ασφαλείς χώρους εργασίας με υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού».

Οι εργασίες μόλις ξεκίνησαν, με την εκ των προτέρων εκτίμηση επιπτώσεων για το συνεργατικό υπολογιστικό νέφος που διενεργήθηκε από οκτώ ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες. Το υπολογιστικό νέφος θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζων Ευρώπη» (2021-2027). Το πρόγραμμα για πρώτη φορά διαθέτει ομάδα που ασχολείται αποκλειστικά με τον τομέα «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και πολυδεκτική κοινωνία», με συνολικό προϋπολογισμό 2,28 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τα κράτη μέλη για την προετοιμασία του προγράμματος εργασίας του «Ορίζων Ευρώπη», με στόχο την υλοποίηση της δομής, των υπηρεσιών και των εργαλείων για την υποδομή υπολογιστικού νέφους. Ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός ανέρχεται σε 110 εκατ. ευρώ, ενώ οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων θα δρομολογηθούν το 2023 και το 2024.

Οι δράσεις της ομάδας «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και πολυδεκτική κοινωνία» του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» στηρίζουν την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Για πρώτη φορά, το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» προβλέπει τομεακή στήριξη για την πολιτιστική κληρονομιά. Η υποδομή υπολογιστικού νέφους θα συμβάλει στην καλύτερη διατήρηση των μοναδικών ευρωπαϊκών τεχνουργημάτων, πολιτιστικών τοπίων, ιστορικών τοποθεσιών και κτιρίων στην ψηφιακή εποχή.

Στο πλαίσιο του «Ορίζων 2020», του προηγούμενου προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, επενδύθηκαν πάνω από 60 εκατ. ευρώ σε δράσεις έρευνας και καινοτομίας για την ανάπτυξη εργαλείων και μεθοδολογιών για τη διατήρηση της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία της απειλούμενης κληρονομιάς από την παράνομη διακίνηση, καθώς και για την ενίσχυση της πρόσβασης στην πολιτιστική κληρονομιά και την προώθηση του πολιτιστικού τουρισμού.