Προσέγγιση Σ. Αραβίας-Ισραήλ στους αιθέρες, στη σκιά Μπάιντεν

Μια κρίσιμη συμφωνία για το άνοιγμα του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας σε όλες τις πτήσεις που εκτελούνται από και προς το Τελ Αβίβ συζητείται ενόψει του ταξιδιού του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή.

Σε συνδυασμό με τις διπλωματικές προσπάθειες του προέδρου των ΗΠΑ στην περιοχή με επίκεντρο τις τιμές του πετρελαίου που καλπάζουν, διαφαίνεται μια προσπάθεια χάραξης νέων γεωπολιτικών ισορροπιών σε ένα διεθνές οικονομικό περιβάλλον, που θυμίζει την περίοδο του στασιμοπληθωρισμού της δεκαετίας του '70, ένας οδυνηρός συνδυασμός εκτίναξης του πληθωρισμού και υφεσιακών πιέσεων στις οικονομίες στον πλανήτη.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, ήδη η Emirates Airline από το Ντουμπάι, η Gulf Air από το Μπαχρέιν και οι ισραηλινές επιβατικές αεροπορικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένου του αερομεταφορέα El Al, έλαβαν «πράσινο φως» να χρησιμοποιούν τον εναέριο χώρο της Σαουδικής Αραβίας για τα δρομολόγια Ντουμπάι-Τελ Αβίβ και Μανάμα-Τελ Αβίβ, με το Ισραήλ ωστόσο να μην επιτρέπει ακόμα τη χρήση του εναέριου χώρου της Σαουδικής Αραβίας για εμπορικές πτήσεις.

Με εξαίρεση την Air India, άλλες ξένες αεροπορικές εταιρείες δεν επιτρέπεται να διασχίζουν τον εναέριο χώρο της Σαουδικής Αραβίας όταν εκτελούν δρομολόγια προς το Τελ Αβίβ, παρόλο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον εναέριο χώρο της Σαουδικής Αραβίας για άλλα δρομολόγια.

Οι αεροπορικές εταιρείες πιέζουν εδώ και προς αυτή την κατεύθυνση άδεια, αναφέρουν πηγές στο Bloomberg, καθώς το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία δεν έχουν επίσημους διπλωματικούς δεσμούς.

Ο εναέριος χώρος της Σαουδικής Αραβίας στο επίκεντρο

Το Υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ αρνήθηκε να σχολιάσει αυτές τις πληροφορίες, αλλά ο ΥΠΕΞ Γιαΐρ Λαπίντ, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα ότι η συζήτηση για συμφωνία επέκτασης της πρόσβασης του Ισραήλ στον εναέριο χώρο της Σαουδικής Αραβίας «δεν είναι χωρίς κάποια βάση».

Το γραφείο Τύπου της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας δεν έχει κάνει κάποιο σχόλιο, ούτε η αεροπορική El Al ή η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (IATA), η οποία εκπροσωπεί τις αεροπορικές εταιρείες. Δεν υπήρξε κανένα άμεσο σχόλιο από Αμερικανούς αξιωματούχους.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και το Μαρόκο ξεκίνησαν απευθείας πτήσεις προς το Ισραήλ για πρώτη φορά μετά τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων μαζί του μέσω των συμφωνιών στα τέλη του 2020. Ωστόσο, το Ισραήλ δυσκολεύεται να επεκτείνει τις συμφωνίες εξομάλυνσής των σχέσεων με άλλες αραβικές χώρες

Ισραηλινοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Λαπίντ, υπαινίχθηκε τις τελευταίες εβδομάδες ότι το επερχόμενο ταξίδι του Μπάιντεν στην περιοχή θα μπορούσε να προαναγγέλλει μερικά μικρότερα βήματα προς τη βελτίωση των περιφερειακών σχέσεων.

Το Ισραήλ βλέπει την επίσκεψη Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή ως μια είναι ευκαιρία για να ενισχυθούν οι δεσμοί με τη Σαουδική Αραβία

Ο Μπάιντεν σχεδιάζει να επισκεφθεί τη Μέση Ανατολή τον Ιούλιο, πραγματοποιώντας συναντήσεις στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη και κλείνοντας το ταξίδι του με μια στάση στη Σαουδική Αραβία.

Η Σαουδική Αραβία είπε ότι στη συνάντηση του Μπάιντεν με τον πρίγκιπα διάδοχο θα συζητηθούν θέματα όπως οι οικονομικές επενδύσεις, η επισιτιστική και ενεργειακή ασφάλεια και η επέκταση των εμπορικών και εμπορικών δεσμών.

Το ταξίδι του Μπάιντεν συμπίπτει με μια περιφερειακή διπλωματική αναταραχή στην περιοχή με τον ντε φάκτο ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν που πρόκειται να επισκεφθεί την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Τουρκία τις επόμενες ημέρες.

Προσδοκίες για διορθωτικές κινήσεις - Νέες σχέσεις για το πετρέλαιο

Η πρόθεση διόρθωσης των σχέσεων μεταξύ αντιμαχόμενων καθεστώτων στη Μέση Ανατολή προσφέρει μια ευκαιρία στον Τζο Μπάιντεν στο ταξίδι του στην περιοχή τον επόμενο μήνα να κινηθεί συναινετικά σε μια νέα γεωγραφία που διαμορφώνεται υπό τη σκιά του ράλι στο πετρέλαιο και της εκτόξευσης του πληθωρισμού. Υπάρχουν όμως και κίνδυνοι.

Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να οδηγεί τις παγκόσμιες τιμές του αργού σε υψηλότερα επίπεδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει να επιδιορθώσει τους δεσμούς με τη Σαουδική Αραβία αφού στηλίτευε τον μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου στον κόσμο λόγω του κακού ιστορικού του στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Παράλληλα, ο κορυφαίος σύμμαχος των ΗΠΑ, το Ισραήλ, βλέπει το ταξίδι Μπάιντεν ως τρόπο σφυρηλάτησης περιφερειακών δεσμών -συμπεριλαμβανομένου του Ριάντ.

Η προσέγγιση των ΗΠΑ με τον διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, το κράτος του οποίου ο Μπάιντεν υποσχέθηκε κάποτε να κάνει "παρία" σχετικά με τη δολοφονία του Σαουδάραβα αντιφρονούντα Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερο σαουδαραβικό πετρέλαιο στην παγκόσμια αγορά μετά από μήνες αμερικανικών πιέσεων και να επιτρέψει στον Μπάιντεν να χαρακτηρίσει την επίσκεψή του ως πολιτική επιτυχία, αναφέρει σχόλιο στο Bloomberg.

Οι χαμηλότερες τιμές για το πετρέλαιο (αν και αυτό δεν είναι δεδομένο, ακόμη κι αν οι Σαουδάραβες αυξήσουν την παραγωγή) θα μείωναν μια βασική πηγή εσόδων για τον πόλεμο της Ρωσίας και θα βοηθούσαν στη μείωση του πόνου για τους Αμερικανούς στα βενζινάδικα, ενόψει των των ενδιάμεσων εκλογών του Νοεμβρίου. με τους Δημοκρατικούς του Μπάιντεν να στριμώχνονται.

Κινήσεις κάνει και ο διάδοχος. Ξεκίνησε μια περιφερειακή περιοδεία την Τρίτη με αφετηρία το Κάιρο. Αργότερα αυτή την εβδομάδα θα κάνει την πρώτη του στάση στην Τουρκία μετά τη δολοφονία του Κασόγκι στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη. Θα επισκεφθεί τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πασχίζει να στηρίξει την τουρκική οικονομία που βρίσκεται σε κακή κατάσταση και πλήττεται από πληθωρισμό άνω του 70%.

Το Ισραήλ επιθυμεί να επεκτείνει τις διπλωματικές του σχέσεις στον Κόλπο για να συμπεριλάβει τη Σαουδική Αραβία, αντίπαλο του Ιράν, εχθρού του Ισραήλ. Ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλα εμπόδια στην ομαλοποίηση, και οι δύο πλευρές έχουν εργαστεί για να δημιουργήσουν δεσμούς μετά από χρόνια αποδέσμευσης των ΗΠΑ.

Υπάρχει όμως μια νέα παραφωνία: η εύθραυστη κυβέρνηση συνασπισμού του Ισραήλ κατέρρευσε τη Δευτέρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο Μπάιντεν πρόκειται τώρα να συναντήσει μια προσωρινή κυβέρνηση που μπορεί να μην είναι σε θέση να οδηγήσει σε πρόοδο, ειδικά στο ζήτημα της ειρήνης με τους Παλαιστίνιους, κάτι που το Ριάντ θεωρεί απαραίτητο για θερμότερους δεσμούς.

Ο Μπάιντεν ενδέχεται να καταφέρει και να πετύχει μεγαλύτερη πρόοδο με τους Σαουδάραβες. Αλλά όπως και να έρθουν τα πράγματα, σε κάθε περίπτωση, όλα δείχνουν πως οι σχέσεις στη Μέση Ανατολή αλλάζουν.