Πόσο επικίνδυνη ήταν η επίθεση στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια

Παγκόσμιο σοκ προκάλεσε η ρωσική επίθεση στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, όπου «πολλοί άνθρωποι σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν», σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές. 

Η αρμόδια αρχή του ΟΗΕ για τα πυρηνικά, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), δήλωσε ότι κανένα από τα συστήματα ασφαλείας στο εργοστάσιο δεν επηρεάστηκε και δεν υπήρξε διαρροή ραδιενεργού υλικού.

Ωστόσο, σημειώνει το BBC, οι ειδικοί στα πυρηνικά λένε ότι η επίθεση δημιούργησε μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση.

Εάν ένας αντιδραστήρας -η συσκευή που είναι υπεύθυνη για την παραγωγή ενέργειας σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής- και το κτήριο που τον στεγάζει υποστούν ζημιά, ο αντιδραστήρας μπορεί να υπερθερμανθεί και να οδηγήσει σε κατάρρευση του πυρήνα.

Η ακτινοβολία από το εργοστάσιο θα μπορούσε στη συνέχεια να διαρρεύσει στο περιβάλλον. Εάν οι άνθρωποι εκτεθούν σε αυτή την ακτινοβολία, θα μπορούσαν να προκληθούν σοβαρές άμεσες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Αυτό ακριβώς έγινε το 1986 στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής του Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία -τον τόπο του χειρότερου πυρηνικού ατυχήματος στην ιστορία.

Θα μπορούσε η επίθεση να ήταν «ένα νέο Τσερνόμπιλ»;

Οι ειδικοί λένε ότι αν και η επίθεση ήταν επικίνδυνη, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των εργοστασίων του Τσερνόμπιλ και της Ζαπορίζια.

Η τοποθεσία της μονάδας στη Ζαπορίζια είναι πολύ πιο ασφαλής, σύμφωνα με τον Δρ Mark Wenman του Imperial College του Λονδίνου.

Οπως αναφέρει, ο αντιδραστήρας βρίσκεται σε ένα κτίριο από οπλισμένο σκυρόδεμα που μπορεί «να αντέξει ακραία εξωτερικά φαινόμενα, φυσικά και ανθρωπογενή, όπως συντριβή αεροσκάφους ή εκρήξεις».

Το εργοστάσιο της Ζαπορίζια επίσης δεν περιέχει γραφίτη στον αντιδραστήρα του.

Στο Τσερνόμπιλ ο γραφίτης προκάλεσε μια σημαντική πυρκαγιά και ήταν η πηγή του νέφους ακτινοβολίας που ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη.

Τι θα συμβεί αν ο πυρηνικός σταθμός χάσει την ισχύ του;

«Δεν χρειάζεται να χτυπήσεις απευθείας ένα εργοστάσιο για να αντιμετωπίσεις πρόβλημα», λέει ο Olexi Pasiuk, αναπληρωτής διευθυντής του ενεργειακού λόμπι Ecoaction στην Ουκρανία. Η διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού του εργοστασίου θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα.

Οι Ουκρανοί βρίσκονταν σε διαδικασία να θέσουν εκτός λειτουργίας τους αντιδραστήρες για να τους προστατεύσουν. Μόνο ένας από τους έξι αντιδραστήρες που λειτουργούν στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής πιστεύεται ότι λειτουργεί τώρα.

Ωστόσο, οι αντιδραστήρες δεν μπορούν απλώς να απενεργοποιηθούν όπως οι συμβατικές παροχές ενέργειας. Πρέπει να ψύχονται αργά για 30 ώρες, κάτι που απαιτεί συνεχή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στη μονάδα.

Μια διακοπή αυτής της παροχής ενέργειας -και επομένως της διαδικασίας ψύξης- θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε σοβαρή διαρροή ακτινοβολίας.

Αυτό θα μπορούσε να συμβεί εάν το πυρηνικό καύσιμο ξεπερνούσε το σημείο τήξεώς του και ραδιενεργά υλικά διαρρεύσουν από τις εγκαταστάσεις.

Η καθηγήτρια Claire Corkhill, ειδική σε πυρηνικά υλικά στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ, λέει ότι το χειρότερο σενάριο θα ήταν μια απώλεια ψύξης, παρόμοια με αυτή που έλαβε χώρα στο εργοστάσιο της Φουκουσίμα της Ιαπωνίας μετά το τσουνάμι του 2011.

Σε εκείνη την περίπτωση, μια απώλεια ισχύος οδήγησε σε απώλεια ψύξης, η οποία προκάλεσε τήξη σε τρεις από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της μονάδας.

Πόσοι πυρηνικοί σταθμοί υπάρχουν στην Ουκρανία;

Η εισβολή στην Ουκρανία είναι ασυνήθιστη, γιατί είναι μια σύγκρουση σε μια χώρα με σημαντική πυρηνική ενέργεια.

Υπάρχουν τέσσερις μεγάλοι πυρηνικοί σταθμοί στην Ουκρανία και το πλέον εγκαταλειμμένο Τσερνόμπιλ.

Η Ρωσία ελέγχει τη Ζαπορίζια και το Τσερνόμπιλ και πλησιάζει σε μια τρίτη -τον πυρηνικό σταθμό της Νότιας Ουκρανίας.

Υπάρχουν επίσης μικρότερες εγκαταστάσεις και τοποθεσίες απόρριψης ραδιενεργών ουσιών που αποθηκεύουν απόβλητα από επιχειρήσεις πυρηνικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ουκρανία.

Στις 27 Φεβρουαρίου, ρωσικοί πύραυλοι φέρεται να έπληξαν επίσης την τοποθεσία μιας εγκατάστασης διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων στο Κίεβο.

Η πυρηνική επιθεώρηση της Ουκρανίας είπε ότι δεν αναφέρθηκαν διαρροές ραδιενέργειας και ότι το εργοστάσιο δεν υπέστη άμεσες ζημιές.