Εξι απαντήσεις για τη νέα μετάλλαξη της Ν. Αφρικής, φρένο στις πτήσεις από ΕΕ

Μία νέα παραλλαγή του κορωνοϊού που προκαλεί την Covid-19 και ονομάζεται Β.1.1529 εντοπίστηκε στη Νότια Αφρική, με τους αξιωματούχους να λένε ότι προκαλεί ανησυχίες.

Οπως μεταδίδει το Bloomberg, οι φόβοι ότι ένα νέο στέλεχος θα μπορούσε να πυροδοτήσει επιδημίες σε πολλές χώρες, επιβαρύνοντας τα συστήματα Υγείας, δυνητικά αποφεύγοντας τα εμβόλια και περιπλέκοντας τις προσπάθειες για εκ νέου άνοιγμα των οικονομιών και των συνόρων, στέλνουν ένα κύμα αποστροφής κινδύνου στις διεθνείς αγορές την Παρασκευή.

Αυτό που ανησυχεί τους επιστήμονες είναι ότι με βάση στα στοιχεία η συγκεκριμένη παραλλαγή μοιάζει να επεκτείνεται γρήγορα στη Νότια Αφρική, ακόμα ταχύτερα με την επέλαση της μετάλλαξης Βήτα και Δέλτα. Το παραπάνω γράφημα των Financial Times αποτυπώνει την εμφάνιση νέων μεταλλάξεων στα δείγματα που ελέγχθηκαν από τη στιγμή που ξεπέρασε σε ποσοστό το 1% των κρουσμάτων.

Εν τω μεταξύ, η νέα μετάλλαξη έφτασε και στην Ευρώπη, καθώς το Βέλγιο φέρεται να επιβεβαίωσε κρούσμα σε κάποιον ταξιδιώτη από το εξωτερικό. Ο υπουργός Υγείας Frank Vandenbroucke δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η μετάλλαξη εντοπίστηκε σε μη εμβολιασμένο πρόσωπο που βρέθηκε θετικό στον κορωνοϊό στις 22 Νοεμβρίου. 

Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τη μετάλλαξη:

1. Τι διαφορετικό έχει αυτή η παραλλαγή;

Οι επιστήμονες λένε ότι το Β.1.1529 φέρει μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων στην πρωτεΐνη-ακίδα του, η οποία παίζει βασικό ρόλο στην είσοδο του ιού στα κύτταρα του σώματος. Είναι επίσης αυτή που στοχεύουν τα εμβόλια. Οι ερευνητές εξακολουθούν να προσπαθούν να προσδιορίσουν αν είναι πιο μεταδοτική ή πιο θανατηφόρα από τις προηγούμενες.

2. Από πού προήλθε;

Μόνο εικασίες υπάρχουν μέχρι στιγμής. Ενας επιστήμονας στο Ινστιτούτο Γενετικής UCL στο Λονδίνο είπε ότι πιθανότατα εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια μίας χρόνιας λοίμωξης ενός ανοσοκατεσταλμένου ατόμου, πιθανώς σε έναν ασθενή με HIV/AIDS που δεν υποβλήθηκε σε θεραπεία. Η Νότια Αφρική έχει 8,2 εκατ. ανθρώπους που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV, οι περισσότεροι στον κόσμο. Η παραλλαγή Βήτα, μία μετάλλαξη που εντοπίστηκε πέρυσι στη Νότια Αφρική, μπορεί επίσης να προέρχεται από ένα άτομο με HIV.

3. Πόσο διαδεδομένη είναι;

Εως την Πέμπτη, υπήρχαν σχεδόν 100 κρούσματα στη Νότια Αφρική, όπου έχει γίνει το κυρίαρχο στέλεχος μεταξύ των νέων λοιμώξεων. Τα πρώτα αποτελέσματα των τεστ PCR έδειξαν ότι το 90% των 1.100 νέων κρουσμάτων που αναφέρθηκαν την Τετάρτη στην περιοχή της Νότιας Αφρικής που περιλαμβάνει το Γιοχάνεσμπουργκ προκλήθηκαν από τη νέα μετάλλαξη, σύμφωνα με τον Tulio de Oliveira, καθηγητή Βιοπληροφορικής ο οποίος διευθύνει Ιδρύματα Γενετικής σε δύο νοτιοαφρικανικά πανεπιστήμια. Στη γειτονική Μποτσουάνα, αξιωματούχοι κατέγραψαν τέσσερα κρούσματα τη Δευτέρα σε άτομα πλήρως εμβολιασμένα. Στο Χονγκ Κονγκ, ένας ταξιδιώτης από τη Νότια Αφρική βρέθηκε να έχει την παραλλαγή και ένα άλλο κρούσμα εντοπίστηκε σε άτομο που μπήκε σε καραντίνα σε δωμάτιο ξενοδοχείου.

4. Ποια ήταν η αντίδραση;

Τα νέα για τη μετάλλαξη τάραξαν τις αγορές την Παρασκευή -στο κόκκινο τα πιο μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, με τις μετοχές που σχετίζονται με ταξίδια να συγκαταλέγονται σε αυτές με τη μεγαλύτερη πτώση, καθώς οι επενδυτές ανέμεναν τον αρνητικό αντίκτυπο που θα έχει η νέα παραλλαγή. Η μετοχή της μητρικής εταιρείας της British Airways έφτασε να βυθίζεται 21%, σύμφωνα με το Bloomberg, ενώ η Deutsche Lufthansa κατά 14% -πλέον και οι δύο χάνουν 10%. Η Ryanair, η Air France-KLM και άλλες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες κατέγραψαν πτώσεις παρόμοιου μεγέθους.

Αντίθετα, στα ύψη βρίσκονται οι μετοχές των φαρμακευτικών εταιρειών που παρασκευάζουν εμβόλια και είναι εισηγμένες στη Wall Street. Η μετοχή της Novavax κάνει άλμα 4,2%, ενώ της Pfizer κατά 4,8%. Η μετοχή της Moderna εκτοξεύεται 7,5% και της BioNTech κερδίζει 6,3%.

Κέρδη καταγράφουν και οι μετοχές των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της τηλεργασίας -η μετοχή της TeamViewer ενισχύεται 4,6% ενώ ανοδικά κινούνται οι μετοχές των εταιρειών ντιλίβερι. Της Zoom Video Communications κάνει άλμα 9%.

Βαριές απώλειες καταγράφουν οι αμερικανικές μετοχές - ο Dow χάνει 1,9%. Στην αναταραχή της Wall Street σπεύδουν να στοιχηματίσουν οι traders, καθώς οι φόβοι για ένα νέο στέλεχος του κορωνοϊού φαίνεται να βάζουν τέλος στις εβδομάδες ήρεμης διαπραγμάτευσης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg, ο δείκτης μεταβλητότητας Cboe ή VIX εκτινάχθηκε έως και 9 μονάδες βάσης την Παρασκευή, σημειώνοντας τη μεγαλύτερη ενδοημερήσια κίνηση από τον Φεβρουάριο. Είναι 7,7 μονάδες υψηλότερα, στις 26,3 - το πιο υψηλό σημείο των τελευταίων έξι μηνών σε βάση κλεισίματος.

Το γεν, που συνήθως θεωρείται ασφαλές καταφύγιο, κάνει ράλι έναντι του δολαρίου, ενώ το ραντ Νότιας Αφρικής καταγράφει βουτιά. 

Κατηφορίζουν τα yields, με τις αποδόσεις των γερμανικών κρατικών ομολόγων να κινούνται καθοδικά κατά 9 μονάδες βάσης. Κατρακυλούν οι τιμές του πετρελαίου, με απώλειες 11%, μετά το φρένο που τραβά η μία χώρα μετά την άλλη στις πτήσεις από τη Νότια Αφρική.

Το Ηνωμένο Βασίλειο εξέδωσε προσωρινή απαγόρευση πτήσεων από έξι αφρικανικά κράτη ενώ και άλλες χώρες ακολούθησαν το παράδειγμά του, με τη Σιγκαπούρη να περιορίζει την είσοδο σε άτομα που βρίσκονταν στη Νότια Αφρική και σε κοντινές χώρες τις τελευταίες 14 ημέρες. Η Αυστραλία είπε ότι δεν αποκλείει πιο αυστηρούς κανόνες στα σύνορα για ταξιδιώτες από τη Νότια Αφρική, αν η κατάσταση κλιμακωθεί, ενώ η Ινδία ενισχύει τον έλεγχο των εισερχόμενων ταξιδιωτών από τη Νότια Αφρική, την Μποτσουάνα και το Χονγκ Κονγκ. Η μία χώρα μετά την άλλη στην Ασία ενισχύουν τους περιορισμούς και τους συνοριακούς ελέγχους.

5. Πόσο ανησυχητικό είναι;

Είναι πολύ νωρίς για να πούμε. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είπε ότι υπάρχουν λιγότερες από 100 ολόκληρες ακολουθίες γονιδιώματος της νέας παραλλαγής διαθέσιμες, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξήσουν τον χρόνο που χρειάζεται για τη μελέτη της, καθώς και για το πόσο καλά λειτουργούν τα τρέχοντα εμβόλια εναντίον της. Οι ιοί μεταλλάσσονται συνεχώς, με τις αλλαγές μερικές φορές να καθιστούν τον ιό πιο αδύναμο ή μερικές φορές να τον καθιστούν πιο ικανό στην αποφυγή αντισωμάτων και στη μόλυνση των ανθρώπων.

6. Τι πρέπει να προσέξουμε στη συνέχεια;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκάλεσε συνάντηση την Παρασκευή για να συζητήσει το Β.1.1529 και να αποφασίσει εάν θα χαρακτηριστεί επίσημα παραλλαγή ενδιαφέροντος ή ανησυχίας. Εάν το κάνει, θα λάβει ως ονομασία ένα ελληνικό γράμμα, στο πλαίσιο του συστήματος ονοματοδοσίας του ΠΟΥ, πιθανότατα το γράμμα «nu». Οι κυβερνήσεις πιθανότατα θα λάβουν επίσης μέτρα για τους συνοριακούς και ταξιδιωτικούς ελέγχους.

Το πιο σημαντικό

Η Βρετανία ανακοίνωσε σήμερα ότι το νέο στέλεχος του κορωνοϊού που εξαπλώνεται στη Νότια Αφρική θεωρείται από τους επιστήμονες το πιο σημαντικό που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής και ως εκ τούτου χρειάζεται να εξακριβωθεί αν καθιστά ή όχι αναποτελεσματικά τα εμβόλια.

Υπερασπιζόμενος απαγόρευση στις πτήσεις από τη Νότια Αφρική, τη Ναμίμπια, την Μποτσουάνα, τη Ζιμπάμπουε, το Λεσότο και το Εσουατίνι, ο υπουργός Μεταφορών της Βρετανίας Γκραντ Σαπς δήλωσε ότι το δίδαγμα από την Covid-19 είναι ότι η έγκαιρη δράση είναι απαραίτητη.

«Όπως το περιέγραψαν οι επιστήμονες, (αυτό) είναι το πιο σημαντικό παραλλαγμένο στέλεχος που έχουν συναντήσει μέχρι σήμερα στην έρευνά τους», σημείωσε ο Σαπς στις δηλώσεις που έκανε στο δίκτυο Sky News.

Αξιωματούχοι συνέστησαν στη βρετανική κυβέρνηση ότι υπάρχει ανάγκη να δράσει άμεσα και προληπτικά στην περίπτωση που οι ανησυχίες για τον αντίκτυπο της νέας παραλλαγής του κορωνοϊού επιβεβαιωθούν, μολονότι μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες για να συγκεντρωθούν όλες οι πληροφορίες που χρειάζονται για τα χαρακτηριστικά της.

Φρένο και από Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στόχο να σταματήσει τα αεροπορικά ταξίδια από τη νότια περιοχή της Αφρικής καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για μια νέα παραλλαγή της Covid-19 που εντοπίσθηκε εκεί, έγραψε σήμερα στο Twitter η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Η Επιτροπή θα προτείνει, σε στενό συντονισμό με τα κράτη-μέλη, να ενεργοποιηθεί το φρένο έκτακτης ανάγκης για να σταματήσουν τα αεροπορικά ταξίδια από τη νότια περιοχή της Αφρικής, λόγω της παραλλαγής ανησυχίας Β.1.1529», δήλωσε. 

The @EU_Commission will propose, in close coordination with Member States, to activate the emergency brake to stop air travel from the southern African region due to the variant of concern B.1.1529.

— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) November 26, 2021

Και η Γερμανία θα κηρύξει σήμερα τη Νότια Αφρική περιοχή παραλλαγής ιού,  δήλωσε πηγή στο υπουργείο Υγείας. Η απόφαση, η οποία θα τεθεί σε ισχύ από απόψε, θα σημάνει ότι οι αεροπορικές εταιρείες θα επιτραπεί να μεταφέρουν μόνο Γερμανούς από τη Νότια Αφρική στη Γερμανία, σύμφωνα με την πηγή. Οι Γερμανοί που επιστρέφουν, ακόμη κι αυτοί που είναι εμβολιασμένοι, θα πρέπει στη συνέχεια να μείνουν 14 ημέρες σε καραντίνα.

«Αυτή η παραλλαγή, που ανακαλύφθηκε τελευταία, μας ανησυχεί. Γι' αυτό δραστηριοποιούμαστε εδώ από νωρίς», δήλωσε ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν. «Το τελευταίο που χρειαζόμαστε τώρα είναι να εισαχθεί μια νέα παραλλαγή που προκαλεί ακόμη περισσότερα προβλήματα».

Η Ιταλία σήμερα απαγόρευσε την είσοδο σε ταξιδιώτες που έχουν επισκεφθεί μια σειρά χωρών από τη νότια περιοχή της Αφρικής, περιλαμβανομένης της Νότιας Αφρικής, κατά τις τελευταίες 14 ημέρες.

Ο υπουργός Υγείας της χώρας Ρομπέρτο Σπεράντσα υπέγραψε ένα εκτελεστικό διάταγμα, το οποίο απαγορεύει την είσοδο σε όσους έχουν επισκεφθεί τη Νότια Αφρική, το Λεσότο, την Μποτσουάνα, τη Ζιμπάμπουε, τη Μοζαμβίκη, τη Ναμίμπια και το Εσουατίνι κατά τις τελευταίες 14 ημέρες, αναφέρει η ανακοίνωση.

«Οι επιστήμονές μας εξετάζουν τη νέα παραλλαγή Β.1.1529. Στο μεταξύ, θα κινηθούμε με τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή», είπε ο Σπεράντσα.

Η κυβέρνηση της Ολλανδίας αποφάσισε σήμερα να σταματήσει προσωρινά τις πτήσεις από το νότιο τμήμα της Αφρικής, όπως και η Τσεχική Δημοκρατία, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιάκουμπ Κουλχάνεκ. Η απαγόρευση της Τσεχίας θα τεθεί σε ισχύ από αύριο, Σάββατο. Ισχύει για πολίτες τρίτων χωρών που έχουν παραμείνει περισσότερο από 12 ώρες τις δύο τελευταίες εβδομάδες στη Νότια Αφρική, τη Ναμίμπια, το Λεσότο, το Εσουατίνι, τη Ζιμπάμπουε, την Μποτσουάνα, τη Μοζαμβίκη και τη Ζάμπια, έγραψε ο Κουλχάνεκ στο Twitter.

Φάουτσι: Οι ΗΠΑ θέλουν επιστημονικά στοιχεία, πριν κόψουν πτήσεις 

Απαιτούνται περισσότερα επιστημονικά δεδομένα για τη νέα μετάλλαξη του κορωνοϊού που ταράζει τις διεθνείς αγορές προτού οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορέσουν να καθορίσουν εάν θα σταματήσουν τις πτήσεις από χώρες της Νότιας Αφρικής, δήλωσε την Παρασκευή ο Αντονι Φάουτσι, επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν.

«Πάντα κάποιος πρέπει να βάζει κάποια θέματα επί τάπητος, αλλά δεν θέλει να πει ότι θα κάνει κάτι, μέχρι να έχει κάποιον επιστημονικό λόγο για να το κάνει». Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η νέα παραλλαγή είναι παρούσα στις ΗΠΑ, πρόσθεσε.

Κρούσμα στο Ισραήλ

Το ισραηλινό υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε σήμερα ότι εντόπισε ένα κρούσμα της νέας παραλλαγής της Covid-19.

«Η παραλλαγή, η οποία ανακαλύφθηκε στα κράτη της νότιας περιοχής της Αφρικής, εντοπίσθηκε στο Ισραήλ. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που επέστρεψε από το Μαλάουι», ανακοίνωσε το υπουργείο, προσθέτοντας πως υπάρχουν φόβοι για «δύο επιπλέον κρούσματα σε πρόσωπα που επέστρεψαν από το εξωτερικό» και έχουν μπει σε καραντίνα.

(update στην αντίδραση των αγορών)