Κυρώσεις στη Λευκορωσία για την εκτροπή του αεροσκάφους εξετάζει η ΕΕ

Οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν στη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την εκτροπή και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ της Λευκορωσίας αεροσκάφους της Ryanair, καθώς και το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Αλεξάντρ Λουκασένκο.

Στο διήμερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το πρόγραμμα περιλάμβανε συζητήσεις για την πανδημία του νέου κορωνοϊού, την κλιματική αλλαγή και τη Ρωσία. Όμως εκπρόσωπος του προέδρου Σαρλ Μισέλ κατέστησε σαφές ότι η Λευκορωσία προστέθηκε στην ατζέντα.

«Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν» στη Σύνοδο Κορυφής, ανέφερε ο εκπρόσωπος.

«Αυτό το συμβάν άνευ προηγουμένου δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες», διεμήνυσε ο ίδιος ο κ. Μισέλ, ο οποίος τόνισε πως η κατάσταση στη Λευκορωσία είναι το πρώτο θέμα στην ατζέντα των Ευρωπαίων ηγετών.
«Αυτό που συνέβη εχθές ήταν ένα διεθνές σκάνδαλο» τόνισε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επισημαίνοντας ότι ΕΕ εργάζεται για την επιβολή κυρώσεων.Παράλληλα, σημείωσε ότι οι ζωές πολιτών τέθηκαν σε κίνδυνο και η ΕΕ είναι πεπεισμένη ότι χρειάζεται «μία σταθερή αντίδραση».

Τέλος, ο κ. Μισέλ ανέφερε ότι οι ηγέτες θα συζητήσουν τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας, την σύνοδο ΕΕ-ΗΠΑ, αλλά και «τις σχέσεις Ισραήλ-Παλαιστίνης».

Η Λευκορωσία ανέπτυξε χθες Κυριακή καταδιωκτικό για να αναχαιτίσει το Boeing 737. Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η λευκορωσική κρατική τηλεόραση.

Το αεροσκάφος της Ryanair εκτελούσε πτήση από την Ελλάδα στη Λιθουανία, χώρες-μέλη της ΕΕ και του NATO. Αργότερα χθες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε.

«Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον επιβάτη που τέθηκε υπό κράτηση και να εγγυηθούν όλα τα δικαιώματά του», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, αναφερόμενος στον κ. Προτάσεβιτς.

Θα πρέπει να υπάρξουν όλες οι προβλεπόμενες «συνέπειες για τις παραβιάσεις των διεθνών κανόνων που διέπουν τις αερομεταφορές», διεμήνυσε από τη δική της πλευρά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η επίτροπος αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια Βέρα Γιούροβα έκρινε ότι το επεισόδιο «δείχνει ως πού μπορεί να φθάσει μια δικτατορία για να φιμώσει μια επικριτική φωνή», προσθέτοντας πως «οι δημοκρατίες πρέπει να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο, να υπερασπιστούν τις αξίες τους και να αναλάβουν δράση».

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ήδη βρίσκονται στο τραπέζι των «27», συγκεκριμένες προτάσεις για κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας και εξετάζονται τα εξής:

Πρώτον, η διεξαγωγή έρευνας από τον ICAO για τυχόν παραβίαση των διεθνών αεροπορικών κανόνων

Δεύτερον, εξετάζεται η μη χρήση του λευκορωσικού εναέριου χώρου από ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες.

Τρίτον, η απαγόρευση προσγείωσης της λευκορωσικής αεροπορικής εταιρείας, Belavia στο έδαφος της ΕΕ.

Τέταρτον, ο τερματισμός των διελεύσεων «transit», συμπεριλαμβανομένου του χερσαίου χώρου, από τη Λευκορωσία προς την ΕΕ.

Δεν αποκλείεται, επίσης, να εξεταστεί το ενδεχόμενο να δοθεί εντολή να ενισχυθεί το ήδη υφιστάμενο καθεστώς επιβολής κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας.

Η ΕΕ είχε ήδη επιβάλει, πριν από το συμβάν αυτό, τρεις γύρους κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του κ. Λουκασένκο και ετοιμαζόταν να ανακοινώσει τέταρτο γύρο μέτρων σε βάρος Λευκορώσων αξιωματούχων σε αντίδραση στις περυσινές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι Βρυξέλλες αμφισβήτησαν, όπως και η αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας επίσης τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν τη διαδικασία.

Ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει τη 10η Μαΐου πως οι 27 ετοίμαζαν νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ και είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα υιοθετούνταν «εντός των προσεχών εβδομάδων». Απαιτείται ομοφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για την επιβολή τους.

Παρά τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, που βάζουν στο στόχαστρο τον Αλεξάντρ Λουκασένκο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησής του, ο Λευκορώσος πρόεδρος, με την υποστήριξη της Μόσχας, δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι θα επιδιώξει κάποιον συμβιβασμό με το κίνημα αμφισβήτησης στη χώρα, απεναντίας ενίσχυσε την καταστολή.

Μητσοτάκης: Να επιβληθούν αυστηρές κυρώσεις στη Λευκορωσία

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, στη Σύνοδο Κορυφής, «πρέπει να συμφωνήσουν ώστε να υπάρξουν ξεκάθαρες και αυστηρές συνέπειες που δεν θα αφήσουν περιθώρια στη Λευκορωσία να αμφισβητήσει την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας», τονίζει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του στους «Financial Times», αναφερόμενος στη σύλληψη του δημοσιογράφου Roman Protasevich στο Μινσκ μετά από αναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στην οποία επέβαινε και η οποία είχε αναχωρήσει από την Αθήνα.

Μιλώντας στη στήλη Europe Express, ενόψει της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, ο πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι το προηγούμενο η ΕΕ να μην παρουσιάζει ενιαίο μέτωπο σε εξωτερικά ζητήματα δεν πρέπει να επαναληφθεί στην περίπτωση της «απαράδεκτης επιθετικής ενέργειας» από τη Λευκορωσία.

«Η αναγκαστική προσγείωση ενός επιβατικού αεροσκάφους με στόχο την παράνομη κράτηση ενός πολιτικού αντιπάλου και δημοσιογράφου είναι απολύτως καταδικαστέα και συνιστά απαράδεκτη επιθετική ενέργεια που δεν μπορεί να γίνει ανεκτή», αναφέρει ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας πως στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να υπάρξουν συνέπειες, καθώς «ως μια Ένωση αρχών δεν μπορούμε να δεχτούμε οτιδήποτε άλλο». «Αρκετά», τονίζει.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ως ενδεικτικό παράδειγμα για τη μη επίτευξη ενιαίας στάσης από την ΕΕ την πρόσφατη κρίση στο Ισραήλ και στη Λωρίδα της Γάζας. «Η αδυναμία μας να υιοθετήσουμε κοινή θέση όσον αφορά τα όσα συνέβησαν πρόσφατα στο Ισραήλ και στη Γάζα -όπου ως Ευρωπαϊκή Ένωση δεν καταφέραμε να παρουσιάσουμε μία ενιαία γραμμή- δεν πρέπει να επαναληφθεί», υπογράμμισε. 

Το ΥΠΕΞ των ΗΠΑ καταδικάζει την ενέργεια της Λευκορωσίας

Η αμερικανική διπλωματία «καταδίκασε σθεναρά» την αναγκαστική εκτροπή επιβατικού αεροσκάφους της Ryanair στη Λευκορωσία χθες Κυριακή και τη σύλληψη αντιφρονούντα δημοσιογράφου που επέβαινε σε αυτό, αξιώνοντας να συγκληθεί το ταχύτερο το Συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) για να συζητήσει το συμβάν.

Οι ΗΠΑ «καταδικάζουν σθεναρά την αναγκαστική εκτροπή μιας πτήσης μεταξύ δύο κρατών-μελών της ΕΕ» και τη «σύλληψη του δημοσιογράφου Ρόμαν Προτάσεβιτς στο Μινσκ. Απαιτούμε την άμεση απελευθέρωσή του».

Στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν απαίτησε την άμεση απελευθέρωση του κ. Προτάσεβιτς, ενώ σημείωσε πως «η σοκαριστική ενέργεια που διαπράχθηκε από το καθεστώς Λουκασένκο έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή 120 και πλέον επιβατών, συμπεριλαμβανομένων πολιτών των ΗΠΑ».

«Οι πρώτες πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι ενέχονται οι λευκορωσικές υπηρεσίες ασφαλείας και ότι χρησιμοποιήθηκαν λευκορωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη για να συνοδεύσουν το αεροσκάφος είναι βαθιά ανησυχητικές και χρειάζεται να ερευνηθούν σε βάθος», σύμφωνα με τον κ. Μπλίνκεν.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θύμισε ότι η Ουάσινγκτον υποστηρίζει «τον λευκορωσικό λαό» και την «επιθυμία του για ένα μέλλον με ελευθερία, δημοκρατία και ευημερία» και αξιώνει «το καθεστώς» του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο «να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες».

Ο κ. Μπλίνκεν υπογράμμισε πως η Ουάσινγκτον θα επιδιώξει τη «συντομότερη δυνατή σύγκληση του Συμβουλίου του ΔΟΠΑ, για να εξεταστούν τα γεγονότα αυτά».

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ σημείωσε πως «συντονίζουμε στενά την αντίδρασή μας με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ και Λιθουανών και Ελλήνων αξιωματούχων».

Απορρίπτει τις κατηγορίες το ΥΠΕΞ της Λευκορωσίας

Το υπουργείο Εξωτερικών της Λευκορωσίας κατήγγειλε σήμερα τις “αβάσιμες” κατηγορίες της ΕΕ και υποστήριξε ότι έδρασε νόμιμα μετά την αναχαίτιση αεροσκάφους της RyanAir το οποίο κατευθυνόταν στο Βίλνιους της Λιθουανίας και έκανε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ, όπου συνελήφθη αντιφρονών δημοσιογράφος που επέβαινε σε αυτό.

Η Λευκορωσία ισχυρίζεται ότι το αεροσκάφος προσγειώθηκε στο Μινσκ έπειτα από απειλή για τοποθέτηση βόμβας, ενώ η ΕΕ και οι ΗΠΑ την κατηγορούν ότι έστειλε μαχητικό αεροσκάφος να αναχαιτίσει το Boeing 737 της Ryanair προκειμένου να το αναγκάσει σε προσγείωση και να συλλάβει τον αντιφρονούντα Ρομάν Προτάσεβιτς. “Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα ικανά μας όργανα ακολούθησαν τους διεθνείς κανόνες”, επεσήμανε το λευκορωσικό υπουργείο Εξωτερικών στον ιστότοπό του. Παράλληλα απέρριψε “τις αβάσιμες κατηγορίες” των ευρωπαϊκών χωρών, οι οποίες, όπως κατήγγειλε, “πολιτικοποιούν” την υπόθεση.

Εξάλλου το υπουργείο Εξωτερικών επεσήμανε ότι η λευκορωσική κυβέρνηση είναι έτοιμη να επιτρέψει σε ειδικούς να επισκεφθούν τη χώρα, αν αυτό χρειαστεί, προκειμένου να ερευνήσουν το περιστατικό. Από την πλευρά της η λευκορωσική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας ανακοίνωσε ότι οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας της χώρας εξέδωσαν “σύσταση” προς το πλήρωμα της Ryanair μετά την προειδοποίηση για βόμβα, όμως δεν το ανάγκασαν να προσγειωθεί στο Μινσκ με απειλές.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ