Ευρωζώνη: Βαθύτερη ύφεση, μικρότερη ανάκαμψη αναμένει η Κομισιόν

Η οικονομία της ευρωζώνης θα καταγράψει βαθύτερη ύφεση φέτος και η ανάκαμψη της το 2021θα είναι μικρότερη απ’ όσο αναμένονταν προηγουμένως, εκτιμά τώρα η Κομισιόν, με τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία να αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα από την πανδημία της Covid-19.

Σύμφωνα με τις θερινές προβλέψεις της Κομισιόν, η ευρωζώνη θα εμφανίσει ύφεση-ρεκόρ ύψους 8,7% φέτος και του χρόνου θα ανακάμψει κατά 6,1%. Στις αρχές Μαΐου προέβλεπε ύφεση 7,7% φέτος και στη συνέχεια ανάκαμψη κατά 6,3% το 2021.

Η Κομισιόν επισημαίνει πως έπρεπε να αναθεωρήσει τις προηγούμενες προβλέψεις της διότι η άρση των lockdowns στις χώρες της ευρωζώνης προχωρά με βραδύτερο ρυθμό απ’ όσο προέβλεπε αρχικά.

Στη νέα έκθεσή της η Κομισιόν υποβαθμίζει σημαντικά τις προηγούμενες προβλέψεις της για τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, αναμένοντας τώρα πως η ύφεση θα υπερβεί το 10% φέτος και στις τρεις χώρες, ενώ αντιθέτως στη Γερμανία η ύφεση αναμένεται να είναι 6,3%, έναντι του 6,5% που προβλέπονταν προηγουμένως. Ωστόσο, η ανάκαμψη στη Γερμανία θα είναι μικρότερη του αρχικώς αναμενόμενου.

Τα νέα στοιχεία παραπέμπουν σε αύξηση της δυναμικής της οικονομικής ανάκαμψης τον Ιούνιο, αν και αυτό βασίζεται σε αρκετές «κρίσιμης σημασίας» υποθέσεις, όπως ότι δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα μολύνσεων που θα πυροδοτήσει νέους περιορισμούς, αν και τα μέτρα τήρησης κοινωνικών αποστάσεων θα διατηρηθούν, ενώ τα μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής αναμένεται να στηρίξουν την ανάκαμψη.

Αναλυτικά, όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν, η οικονομία της ΕΕ θα βιώσει φέτος βαθιά ύφεση ιστορικών διαστάσεων λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, παρά την ταχεία και ολοκληρωμένη πολιτική αντίδραση τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών. Η άρση των μέτρων εγκλεισμού προχωρά με πιο σταδιακό ρυθμό από ό,τι αναμενόταν στις εαρινές μας προβλέψεις και συνεπώς ο αντίκτυπος στην οικονομική δραστηριότητα το 2020 θα είναι σημαντικότερος από τον αναμενόμενο.

Σύμφωνα με τις θερινές οικονομικές προβλέψεις 2020, η οικονομία της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί κατά 8,7 % το 2020 και θα σημειώσει θετικό ρυθμό ανάπτυξης 6,1 % το 2021. Η οικονομία της ΕΕ προβλέπεται να συρρικνωθεί κατά 8,3 % το 2020 και να σημειώσει θετικό ρυθμό ανάπτυξης 5,8 % το 2021. Ως εκ τούτου, η συρρίκνωση το 2020 προβλέπεται να είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τις εαρινές προβλέψεις του 7,7 % στη ζώνη του ευρώ και του 7,4 % για την ΕΕ στο σύνολό της. Επίσης, η ανάπτυξη το 2021 θα είναι ελαφρώς λιγότερο έντονη σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις.

Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε: «Ο οικονομικός αντίκτυπος των μέτρων εγκλεισμού είναι μεγαλύτερος από τον αρχικά αναμενόμενο. Εξακολουθούμε να πλέουμε σε ταραγμένη θάλασσα και αντιμετωπίζουμε πολλούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου σημαντικού κύματος κρουσμάτων. Αν μη τι άλλο, η πρόβλεψη αυτή μας δίνει μια ανάγλυφη εικόνα των λόγων για τους οποίους χρειαζόμαστε μια συμφωνία για το φιλόδοξο πακέτο ανάκαμψής μας, το NextGenerationEU, ώστε να βοηθήσουμε την οικονομία. Με το βλέμμα στραμμένο στο έτος που διανύουμε και στο επόμενο έτος, μπορούμε να αναμένουμε την ανάκαμψη, αλλά θα πρέπει να επαγρυπνούμε για τους διαφορετικούς ρυθμούς με τους οποίους θα έλθει η ανάκαμψη. Πρέπει να συνεχίσουμε να προστατεύουμε τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις και να συντονίσουμε στενά τις πολιτικές μας σε επίπεδο ΕΕ για να βγούμε ισχυρότεροι και ενωμένοι.»

Ο Πάολο Τζεντιλόνι, Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Ο κορωνοϊός έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε μισό εκατομμύριο και πλέον ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, αριθμός που εξακολουθεί να αυξάνεται καθημερινά — σε ορισμένα μέρη του κόσμου με ανησυχητικό ρυθμό. Αυτές οι προβλέψεις δείχνουν τις καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις αυτής της πανδημίας. Η πολιτική απάντηση, σε ολόκληρη την Ευρώπη, συνέβαλε στον μετριασμό των επιπτώσεων για τους πολίτες μας, ωστόσο οι αποκλίσεις, η ανισότητα και η ανασφάλεια αυξάνονται. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι τόσο σημαντικό να επιτευχθεί ταχεία συμφωνία επί του σχεδίου ανάκαμψης που πρότεινε η Επιτροπή, ώστε να εισρεύσει νέα εμπιστοσύνη και νέα χρηματοδότηση στις οικονομίες μας σε αυτή την κρίσιμη στιγμή.»

Η ανάκαμψη αναμένεται να κινηθεί δυναμικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020

Ο αντίκτυπος της πανδημίας στην οικονομική δραστηριότητα ήταν ήδη σημαντικός κατά το πρώτο τρίμηνο του 2020, παρόλο που τα περισσότερα κράτη μέλη άρχισαν να θεσπίζουν μέτρα εγκλεισμού μόλις στα μέσα Μαρτίου. Το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όπου η διακοπή των δραστηριοτήτων και τα μέτρα εγκλεισμού είχαν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια, η οικονομική παραγωγή αναμένεται να έχει συρρικνωθεί σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι κατά το πρώτο τρίμηνο.

Ωστόσο, από τα πρώτα στοιχεία για τον Μάιο και τον Ιούνιο φαίνεται ότι τα χειρότερα είναι μάλλον πίσω μας. Η ανάκαμψη αναμένεται να κινηθεί δυναμικά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2020, αν και θα παραμείνει ελλιπής και άνιση μεταξύ των κρατών μελών.

Ο κλυδωνισμός στην οικονομία της ΕΕ είναι συμμετρικός ως προς το ότι η πανδημία έχει πλήξει όλα τα κράτη μέλη. Ωστόσο, τόσο η πτώση της παραγωγής το 2020 και οι διαστάσεις της ανάκαμψης του 2021 αναμένεται να διαφέρουν σημαντικά. Οι διαφορές στην κλίμακα των επιπτώσεων της πανδημίας και στις διαστάσεις της ανάκαμψης στα κράτη μέλη προβλέπεται πλέον να είναι ακόμη πιο έντονες από ό,τι αναμενόταν στις εαρινές προβλέψεις.

Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό παραμένουν αμετάβλητες

Οι συνολικές προοπτικές για τον πληθωρισμό μεταβλήθηκαν ελάχιστα μετά τις εαρινές προβλέψεις, αν και υπήρξαν σημαντικές αλλαγές στους παράγοντες που διαμορφώνουν τις τιμές.

Ενώ οι τιμές του πετρελαίου και των τροφίμων έχουν αυξηθεί περισσότερο από ό,τι αναμενόταν, η επίδρασή τους αναμένεται να εξισορροπηθεί από τις ασθενέστερες οικονομικές προοπτικές και τις επιπτώσεις των μειώσεων του ΦΠΑ και άλλων μέτρων που λαμβάνονται σε ορισμένα κράτη μέλη.

Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ, όπως μετράται με τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), εκτιμάται τώρα στο 0,3 % το 2020 και στο 1,1 % το 2021. Στην ΕΕ, ο πληθωρισμός προβλέπεται να φθάσει το 0,6 % το 2020 και το 1,3 % το 2021.

Εξαιρετικά υψηλοί κίνδυνοι

Οι κίνδυνοι που συνδέονται με αυτές τις προβλέψεις είναι εξαιρετικά υψηλοί και αφορούν κυρίως δυσμενέστερες εξελίξεις.

Οι διαστάσεις και η διάρκεια της πανδημίας και, ενδεχομένως, τα απαραίτητα μελλοντικά μέτρα εγκλεισμού, παραμένουν κατ' ουσίαν άγνωστα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, τα μέτρα εγκλεισμού θα συνεχίσουν να χαλαρώνουν και δεν θα υπάρξει «δεύτερο κύμα» κρουσμάτων. Υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι να πληγεί η αγορά εργασίας πιο μακροπρόθεσμα από ό,τι αναμενόταν και να μετατραπούν οι δυσκολίες ρευστότητας θα μπορούσαν σε προβλήματα φερεγγυότητας για πολλές εταιρείες. Υπάρχουν κίνδυνοι για τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών και ο κίνδυνος να μην μπορέσουν τα κράτη μέλη να συντονίσουν επαρκώς τις απαντήσεις πολιτικής που δίνονται σε εθνικό επίπεδο. Η αδυναμία εξασφάλισης συμφωνίας για τη μελλοντική εμπορική σχέση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε χαμηλότερη ανάπτυξη, ιδίως για το Ηνωμένο Βασίλειο. Γενικότερα, οι προστατευτικές πολιτικές και η υπερβολική απομάκρυνση από τις παγκόσμιες αλυσίδες παραγωγής θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν αρνητικά το εμπόριο και την παγκόσμια οικονομία.

Υπάρχουν επίσης πιθανότητες θετικών εξελίξεων, όπως η έγκαιρη διαθεσιμότητα εμβολίου κατά του κορωνοϊού.

Η πρόταση της Επιτροπής για σχέδιο ανάκαμψης, με επίκεντρο ένα νέο μέσο, το NextGenerationEU, δεν λαμβάνεται υπόψη στις παρούσες προβλέψεις, δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη υπάρξει συμφωνία. Η συμφωνία επί της πρότασης της Επιτροπής συγκαταλέγεται συνεπώς και αυτή στις πιθανότητες θετικών εξελίξεων.

Γενικότερα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να σημειωθεί ταχύτερη της αναμενόμενης ανάκαμψη, ιδίως εάν η επιδημιολογική κατάσταση επιτρέψει την ταχύτερη από την προβλεπόμενη άρση των περιορισμών που παραμένουν σε ισχύ.

Για το Ηνωμένο Βασίλειο, μια καθαρά τεχνική παραδοχή

Δεδομένου ότι οι μελλοντικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι ακόμη σαφείς, οι προβλέψεις για το 2021 βασίζονται σε μια καθαρά τεχνική παραδοχή για διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τις εμπορικές τους σχέσεις. Τούτο γίνεται αποκλειστικά για τους σκοπούς των προβλέψεων και δεν αντικατοπτρίζει πρόβλεψη ή πρόγνωση όσον αφορά την έκβαση των διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου για τη μελλοντική τους σχέση.