Novartis: Συμβιβασμός 345 εκατ. στις ΗΠΑ για τα λαδώματα σε Ελλάδα και αλλού

H αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) ανακοίνωσε ότι η Novartis συμφώνησε να πληρώσει πάνω από 112 εκατ. δολάρια για τον διακανονισμό κατηγοριών ότι παραβίασε τον νόμο περί δωροδοκίας αλλοδαπών κρατικών λειτουργών (Foreign Corrupt Practices Act).

Η SEC τονίζει ότι τοπικές θυγατρικές της Novartis δωροδόκησαν δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς στη Νότια Κορέα, το Βιετνάμ και την Ελλάδα με αντάλλαγμα τη συνταγογράφηση προϊόντων του φαρμακευτικού κολοσσού.

Σύμφωνα με την απόφαση της SEC, οι δωροδοκίες έλαβαν χώρα την περίοδο από το 2012 ως το 2016 και ήταν εν γνώση συγκεκριμένων στελεχών των θυγατρικών της Novartis.

H SEC επισημαίνει επίσης ότι η Novartis δεν είχε εφαρμόσει επαρκείς εσωτερικούς λογιστικούς ελέγχους από το 2013 ως το 2015 στη θυγατρική της Alcon στην Κίνα, η οποία χρησιμοποίησε πλαστά συμβόλαια στο πλαίσιο τοπικών διευθετήσεων που οδήγησαν σε μεγάλες ζημίες και ανάγκασαν τη Novartis και την Alcon να διαγράψουν πάνω από 50 εκατ. δολάρια «κόκκινου χρέους».

H Νοvartis συμφώνησε να καταβάλλει το ποσό των 112 εκατ. δολαρίων ως διακανονισμό και να προχωρήσει κατά την επόμενη τριετή σε αξιολόγηση της εφαρμογής των μέτρων συμμόρφωσης. Επιπλέον, οι θυγατρικές της Novartis και της Alcon θα καταβάλλουν 233 εκατ. δολάρια σε πρόστιμα.

«Η ελλιπής κουλτούρα ελέγχου αποτελεί πρόσφορο έδαφος για παρανομίες» δήλωσε ο Τσαρλς Κάιν, στέλεχος της SEC. «Όπως φαίνεται από τα παραπτώματα της Novartis, οι αδυναμίες σε ένα τμήμα της επιχείρησης μπορεί να είναι πρόδρομος μεγαλύτερων προβλημάτων που δεν έχουν αντιμετωπιστεί» πρόσθεσε.

Τι έγινε στην Ελλάδα

Όπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο μεταξύ 2012 και έως το 2015, η Novartis ενεπλάκη σε ένα σχήμα με ανάρμοστες παροχές σε παρόχους υγειονομικών υπηρεσιών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για να αποκτήσει πλεονέκτημα και να αυξήσει τις πωλήσεις του Lucentis στη χώρα. Επιπλέον από 2009 έως το 2012, η Novartis Greece διεξήγαγε μελέτες Φάσης 4 και επιδημιολογικές που ήταν κατά κύριο λόγο σχεδιασμένες ώστε να αυξήσουν τις πωλήσεις των προϊόντων της στην Ελλάδα, κάτι που οδήγησε σε ανάρμοστες πληρωμές προς παρόχους υγείας.

Εγινε κατάχρηση δραστηριοτήτων που φαίνονταν νόμιμες εκπαιδευτικές και επιστημονικές δραστηριότητες, περιλαμβανομένου του franchise της Novartis Ophtha, και ήταν γνωστό και εγκεκριμένο από τους μάνατζερ της τελευταίας, οι οποίοι έδιναν οδηγίες στους κατώτερους τους για να κάνουν χρήση αυτών των «επενδυτικών» δραστηριοτήτων.

H ανακοίνωση της Novartis

Η Novartis έχει καταλήξει σε εξωδικαστική συμφωνία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ (DOJ) και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) για την επίλυση όλων των εκκρεμών υποθέσεων της εταιρίας και θυγατρικών της που σχετίζονται με τη νομοθεσία περί Πρακτικών Διαφθοράς Εξωτερικού (FCPA). Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Novartis και ορισμένες από τις τρέχουσες και πρώην θυγατρικές της θα καταβάλουν 233.9 εκ. δολάρια στο DOJ και 112.8 εκ. δολάρια στην SEC.

Για την περαίωση της έρευνας του DOJ, η Novartis Hellas έχει συνάψει μια συμφωνία αναβολής δίωξης (“Novartis DPA”) για τις πρακτικές που έχουν αμφισβητηθεί και αφορούν την παροχή ανάρμοστων οικονομικών οφελών σε Έλληνες επαγγελματίες υγείας μεταξύ των ετών 2012 και 2015 σχετιζόμενων με το οφθαλμολογικό προϊόν ρανιμπιζουμάμπη (Lucentis), παραβιάσεις βιβλίων και στοιχείων για το ίδιο προϊόν κατά τους όρους του δικαίου των ΗΠΑ καθώς και για μία επιδημιολογική μελέτη του 2009.

Υπογραμμίζεται ότι η σημερινή συμφωνία δεν περιλαμβάνει ισχυρισμούς σχετικά με φερόμενη δωροδοκία πολιτικών στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό συμβαδίζει με την εσωτερική έρευνα της Novartis.
Με τη σημερινή συμφωνία όλες οι εκκρεμείς έρευνες FCPA για τη Novartis έχουν πλέον κλείσει.

Η Alcon Pte Ltd, πρώην θυγατρική της Novartis, έχει συνάψει χωριστή συμφωνία αναβολής δίωξης με το DOJ ("Alcon DPA") για ανάρμοστα οικονομικά οφέλη που παρέχονταν σε επαγγελματίες υγείας στο Βιετνάμ, καθώς επίσης για παραβιάσεις βιβλίων και στοιχείων από το 2011 έως το 2014, σχετικά με ένα συμβουλευτικό πρόγραμμα από έναν προμηθευτή στο Βιετνάμ.

Για την περαίωση της έρευνας της SEC, η Novartis AG κατέληξε σε συμφωνία που επικεντρώνεται σε θέματα εσωτερικού ελέγχου, παραβιάσεις βιβλίων και στοιχείων, σύμφωνα με το δίκαιο των ΗΠΑ, στην Ελλάδα, στο Βιετνάμ και στη Νότια Κορέα. Οι πρακτικές στην Ελλάδα σχετίζονται με το ανωτέρω οφθαλμολογικό προϊόν και καλύπτονται από τη Novartis DPA καθώς και ζητήματα ελέγχου με δύο μετεγκριτικές μελέτες της Novartis Hellas, τα οποία εντοπίστηκαν από εσωτερικό έλεγχο το 2012 και επιλύθηκαν έως το 2013. Τα ζητήματα στο Βιετνάμ σχετίζονται με τις δραστηριότητες διανομέων της Alcon και αποτελούν αντικείμενο της Alcon DPA. Για τις πρακτικές στη Νότια Κορέα η Novartis έχει ήδη αναλάβει την ευθύνη και βρίσκεται στο τελικό στάδιο επίλυσής τους με τις τοπικές αρχές. Τέλος, η συμφωνία SEC εξετάζει ορισμένα ζητήματα εσωτερικού ελέγχου και παραβιάσεις βιβλίων και στοιχείων σχετικά με την τοποθέτηση χειρουργικών συσκευών από την Alcon στην Κίνα.

Όπως αναγνωρίζεται από τo DOJ και την SEC, η Novartis και οι θυγατρικές της, τρέχουσες και πρώην, συνεργάστηκαν πλήρως με τις αρχές για αυτές τις έρευνες και έχουν ήδη λάβει τα κατάλληλα διορθωτικά μέτρα.

H Shannon Thyme Klinger, General Counsel της Novartis, δήλωσε:  «Είμαστε ικανοποιημένοι που όλες οι εκκρεμείς έρευνες FCPA για την εταιρεία έχουν πλέον κλείσει. Η σημερινή συμφωνία αποτελεί ορόσημο στη δέσμευσή μας να επιλύσουμε παρελθοντικά ζητήματα συμμόρφωσης και να παραμείνουμε συνεπείς στις αξίες μας. Έχουμε εφαρμόσει και συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε πρωτοβουλίες για να διασφαλίσουμε ότι λειτουργούμε με υψηλές ηθικές αξίες παγκοσμίως, και παραμένουμε επικεντρωμένοι στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης με την κοινωνία.»

Από τη χρονική περίοδο των εν λόγω υποθέσεων, η Novartis έχει πραγματοποιήσει σημαντικές αλλαγές για να ενισχύσει την προσέγγισή της στα θέματα επαγγελματικής δεοντολογίας, διαχείρισης κινδύνων και συμμόρφωσης. Συγκεκριμένα, η εταιρία έχει υιοθετήσει πολιτικές συμμόρφωσης βάσει κατευθυντήριων αρχών και ισχυροποίησε τη διαδικασία αναφοράς γεγονότων για πιθανές ανάρμοστες πρακτικές. Τέλος ενοποίησε τα τμήματα Risk Management & Compliance για να καταστήσει πιο αποτελεσματική τη διαδικασία διαχείρισης και μετριασμού των κινδύνων.