Το φάντασμα της ύφεσης πάνω από τη Λαγκάρντ

Κινήσεις μείωσης επιτοκίων και επέκταση της «ποσοτικής χαλάρωσης» είναι σε χοντρές γραμμές το δίπτυχο της παρέμβασης που εξετάζει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, για τη συνεδρίαση της Πέμπτης με τους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες.

Μια συνεδρίαση που θα γίνει μέσω τηλεδιάσκεψης, για τους περισσότερους, καθώς ο κορωνοϊός κάνει τα πράγματα όλο και πιο δύσκολο για ταξίδι στη Φρανκφούρτη. Άλλωστε η ίδια η ΕΚΤ ανακοίνωσε τη Δευτέρα το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού στους κόλπους της και 100 υπάλληλοι που εργάστηκαν κοντά του θα δουλεύουν προσωρινά από το σπίτι.

Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη δοκιμασία της Κ. Λαγκάρντ, καθώς οι πανικόβλητες αγορές περιμένουν το σχέδιό της για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την έξαρση του κορωνοϊού που απειλεί να ωθήσει την ευρωζώνη σε ύφεση.

Για τους υπεύθυνους χάραξης της νομισματικής πολιτικής στην ζώνη του ευρώ, τα περιθώρια για μείωση επιτοκίων είναι, έτσι κι αλλιώς, μικρά, καθώς η προηγούμενη κρίση, που κρατάει αρκετές από τις αδυναμίες (πχ στις τράπεζες και στα χρέη, δημόσια και ιδιωτικά), ανάγκασε την ΕΚΤ να πάει τα επιτόκια στο μηδέν.

Οπότε οι «σοφοί» στην κορυφή της ΕΚΤ αναμένεται να κάνουν κάτι επιπρόσθετο, εκτός από μια μείωση επιτοκίων, ακολουθώντας τη μείωση επιτοκίων της Fed.

Να προχωρήσουν, ενδεχομένως, σε μέτρα που θα κατευθυνθούν προς την ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας, σύμφωνα με πληροφορίες από τη Φρανκφούρτη.

Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ενίσχυση της «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE), ιδίως του προγράμματος αγοράς εταιρικών ομολόγων, αλλά και ένα πρόγραμμα που θα βοηθήσει τις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν δάνεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

• Η ΕΚΤ φαίνεται πώς θα ενισχύσει το πρόγραμμα αγορών ομολόγων, αναφέρει το Bloomberg, για να αποτρέψει την κατάρρευση της πιστωτικής αγοράς. Ήδη, πάντως, έχει συγκεντρώσει ένα πακέτο εταιρικών ομολόγων, ύψους περίπου 223 δισ. δολ., σε λιγότερο από τέσσερα χρόνια QE, στα οποία έχουν προστεθεί επιπλέον 20 δισ. δολ. από την επανέναρξη των καθαρών αγορών χρέους τον Νοέμβριο.
• Οι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν φουσκώσει τον ισολογισμό της ΕΚΤ στα 4,7 τρισ. ευρώ. Ο ισολογισμός της σύντομα αναμένεται να ξεπεράσει τα 5 τρισ. ευρώ, καθώς η νέα επικεφαλής, Κ. Λαγκάρντ, αναμένεται, όπως ο προκάτοχός της Μάριο Ντράγκι, να κάνει «ό,τι χρειαστεί» και ενδέχεται στη συνεδρίαση της Πέμπτης να επεκτείνει σημαντικά το QE.
• Η ΕΚΤ έχει ήδη επεκτείνει το πρόγραμμα αγοράς εταιρικών ομολόγων από το Νοέμβριο. Μια απόφαση «φιλική προς τις τράπεζες» θα ήταν εάν το πρόγραμμα συμπεριλάβει και τραπεζικά ομόλογα, λένε αναλυτές της Jefferies. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι θα βοηθήσει η παρέμβαση της νομισματικής πολιτικής να περάσει στην πραγματική οικονομία, σχολιάζουν οι ίδιοι αναλυτές.

Οι καταναλωτικές δαπάνες της ευρωζώνης αποδυναμώθηκαν στα τέλη του 2019 και υποχώρησε η ανάπτυξη του εμπορίου. Στοιχεία που δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία ήταν ήδη σε φάση κάμψης πριν προστεθεί η εστία κρίσης του κορωνοϊού: Μια κρίση πάνω… στην κρίση.

Αδύναμος κρίκος είναι σίγουρα η Ιταλία, με υψηλό δημόσιο χρέος. Κάτι που κάνει πολύ δύσκολες ενδεχόμενες διασώσεις, αλα ελληνικά.

Η γερμανική οικονομία φρενάρει, η Lufthansa επιδιώκει κρατική στήριξη.

Πολλαπλασιάζονται τα περιστατικά εταιριών με υψηλή μόχλευση που κινδυνεύουν να βρεθούν στο χείλος του γκρεμού, σε ενδεχόμενη ένταση της κρίσης που θα οδηγήσει τις τράπεζες σε σύσφιξη αναχρηματοδότησης δανείων, θυμίζοντας τις συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας του 2008.

Εάν αυτό συνδυαστεί με τα προβλήματα διαταραχών στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων, λόγω της επιδημίας του κορωνοϊού, δημιουργείται ένα εκρηκτικό κοκτέιλ-μολότφ που απειλεί να φέρει τις οικονομίες στη δίνη της ύφεσης. Έκθεση της HSBC κάνει λόγο για αναπόφευκτη ύφεση στην ευρωζώνη το πρώτο εξάμηνο

Το 4ο τρίμηνο του 2019, η ευρω-οικονομία αυξήθηκε μόνο κατά 0,1%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη. Ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δαπανών επιβραδύνθηκε στο 0,1% από 0,5% την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο, ενώ οι κρατικές δαπάνες, επίσης, επιβραδύνθηκαν.

Η ευρωζώνη είναι αντιμέτωπη με ένα δύσκολο τεστ στο οποίο θα δοκιμαστεί καθώς η νομισματική πολιτική δεν έχει πολλά περιθώρια για να προσθέσει κίνητρα, ενώ οι υπουργοί οικονομικών των κρατών-μελών διαφωνούν για το βαθμό της υποστήριξη που είναι απαραίτητη αυτή τη στιγμή.

Ευέλικτη εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων και στήριξη επιχειρήσεων προβλέπει το σχέδιο των Ευρωπαίων ηγετών για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, ενώ δημιουργείται επενδυτικό Ταμείο 25 δισ. ευρώ.

Η προοπτική δημοσιονομικής χαλάρωση είναι στο τραπέζι από διάφορες χώρες, αλλά η λογική του «σώζων εαυτόν σωθήτω» εξακολουθεί να παραμένει κυρίαρχη ως κληρονομιά της τελευταίας κρίσης χρέους που δεν φαίνεται να έχει ξεπεραστεί.

Το ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο μιας νέας κρίσης. Αλλά αυτό, λίγο ως πολύ, όλοι το είδαμε στα χρόνια της σκληρής λιτότητας…