Bloomberg: Η Κύπρος δεν προσελκύει πια τους ρώσους επιχειρηματίες

Για τους ρώσους επιχειρηματίες, η Κύπρος δεν είναι πλέον αυτό που ήταν, σημειώνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg.

Οι νέοι νόμοι κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και των Ρώσων υψηλού προφίλ, οδηγούν τα χρήματα μακριά από αυτό που κάποτε ήταν «καταφύγιο».

«Οι Ρώσοι μειώνονται στην Κύπρο», δήλωσε ο Κυριάκος Ιορδάνου, γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου, του οποίου τα μέλη έχουν πελάτες από τη Ρωσία.

Η αξία των τραπεζικών λογαριασμών στις κυπριακές τράπεζες που ανήκαν σε ξένους πολίτες εκτός ευρωζώνης – κυρίως Ρώσους – υποχώρησε στα 7,1 δισ. ευρώ (8,1 δισ. δολάρια) στα τέλη Νοεμβρίου, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Στα τέλη του 2012 είχε φτάσει στα 21,5 δισ. ευρώ.

Ο Όμιλος En+ ανακοίνωσε στις 2 Νοεμβρίου ότι σχεδιάζει να μεταφερθεί στη Ρωσία από το Τζέρσεϊ, και όχι στην Κύπρο, όπως είχε αρχικά προγραμματίσει. Η En+ είναι ο βασικός μέτοχος της εταιρείας κολοσσού στον τομέα του αλουμινίου United Co. Rusal του δισεκατομμυριούχου Ολεγκ Ντεριπάσκα, ο οποίος βρίσκεται στη λίστα με τις αμερικανικές κυρώσεις κατά ατόμων και εταιρειών της Ρωσίας.

Οι λογαριασμοί που ανήκουν στον Viktor Vekselberg, ο οποίος είναι επίσης στη λίστα των ΗΠΑ με τις κυρώσεις κατά ρωσικών οντοτήτων και του οποίου ο Ομιλος Renova είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Τράπεζας Κύπρου, έχουν «παγώσει», σύμφωνα με την τράπεζα.

Οι εκροές των ρωσικών funds από το νησί σηματοδοτούν μία αντιστροφή της τάσης που ξεκίνησε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης και επιταχύνθηκε, καθώς η Κύπρος μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2004 και στο ευρώ το 2008. Οι ρώσοι επενδυτές προσελκύονταν από την Κύπρο, λόγω της χαμηλής φορολογίας ενώ θεωρείτο ασφαλής και σταθερή.

«Το οικονομικό μοντέλο της Κύπρου έχει ήδη αλλάξει και βασίζεται πια λιγότερο σε shell companies και ξένες καταθέσεις», σημείωσε στο πρακτορείο ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης, τον Σεπτέμβριο. Το νησί «έχει επικεντρωθεί στο να φέρει νέες επιχειρήσεις με υπόσταση, φυσική παρουσία και πραγματική δραστηριότητα και απασχόληση», προσθέτει.

Οι επιχειρήσεις που σχετίζονται με Ρώσους είχαν μικτά έσοδα περίπου 2,2 δισ. ευρώ το 2017, περίπου 11% της οικονομικής παραγωγής, σημειώνοντας πτώση από την εκτιμώμενη κορύφωση του 2012 ύψους 14%, σύμφωνα με τη Fiona Mullen, διευθύντρια της Sapienta Economic, με έδρα τη Λευκωσία.

«Ο τουρισμός είναι σήμερα μεγαλύτερος από τον τραπεζικό τομέα, οπότε αυτό που βλέπει κανείς είναι ένα ελαφρώς διαφορετικό μίγμα Ρώσων», προσθέτει. «Υπάρχουν ακόμη τα “παλιά χρήματα”, αλλά μπορεί κανείς να δει πολλούς Ρώσους μεσαίας τάξης, που έρχονται μόνο για διακοπές».

Τον Νοέμβριο, οδηγία από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου έδωσε στις τράπεζες λιγότερη ευχέρεια εργασίας με εταιρείες κέλυφος (shell companies). Αυτό κάνει τις ρωσικές εταιρείες «μη τραπεζικές», είπε ο κ. Ιορδάνου.

«Ο τράπεζες της Κύπρου απαιτούν πολλά χαρτιά σήμερα», είπε ο  Alexander Ryazanov, πρώην αναπληρωτής CEO της Gazprom στο Bloomberg. Ο ίδιος έχει μία επιχείρηση real estate στο νησί και έχει δουλέψει πολλά χρόνια με τις κυπριακές τράπεζες. «Είναι πολύ δύσκολο να ανοίξει κανείς λογαριασμό σήμερα».

Η οδηγία της κεντρικής τράπεζας για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες συνεπάγεται την αποφυγή των συναλλαγών με οντότητες που θεωρούνται shell companies, γεγονός που χτυπάει στην καρδιά των ρωσικών επενδύσεων.

Για παράδειγμα, η Τράπεζα Κύπρου, που είναι και η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας. Οι ρώσοι πελάτες αντιπροσωπεύουν σήμερα μόλις το 1,5% του συνόλου και 5,7% των συνολικών καταθέσεων σε σύγκριση με το 2,4% και 9,9% του 2014, σύμφωνα με την τράπεζα.

Τα μέτρα, αν και δεν είχαν στόχο τους Ρώσους, «μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι τους επηρέασαν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άλλους», σημείωσε ο Δημήτρης Ταξιτάρης, γενικός διευθυντής του ομίλου MAP S.Platis, με έδρα την Κύπρο, μίας επιχείρησης συμβούλων για εταιρείες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Εν μέσω κυρώσεων κα σφιχτής συμμόρφωσης, οι κυπριακές τράπεζες προτιμούν να μη συναλλάσσονται με ρωσικά χρήματα και ρώσους πελάτες, ακόμη και με αυτούς που έχουν χρήματα σε κυπριακές τράπεζες εδώ και πολλά χρόνια», τονίζει ο Evgeny Kogan, πρώην διευθυντής του Κέντρου Προστασίας Μετόχων και Δικαιωμάτων Επενδυτών των Κυπριακών Τραπεζών, που ιδρύθηκε το 2014. «Οι ρώσοι πελάτες έχουν γίνει τοξικοί».