Με… άδεια χέρια έφυγε η Μέι από τη Σύνοδο Κορυφής

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαβεβαίωσαν την πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι πως η συνθήκη για το Brexit στην οποία συμφώνησε τον προηγούμενο μήνα, αλλά δυσκολεύεται να περάσει από τη βρετανική βουλή, δεν θα δεσμεύει τη Βρετανία για πάντα στους κανόνες της ΕΕ.

Στο δείπνο που πραγματοποίησαν χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες απάντησαν σε έκκληση της Μέι, η οποία αναζητούσε βοήθεια για να ξεπεράσει τις αντιστάσεις στη Βρετανία ως προς το backstop για την Ιρλανδία -μια ρήτρα ασφαλείας που υποχρεώνει τη Βρετανία να ακολουθεί τους κανόνες της ΕΕ στο εμπόριο μέχρις ότου βρεθεί καλύτερος τρόπος, προκειμένου να αποφευχθεί η επιβολή επιζήμιων «σκληρών συνόρων» στην Ιρλανδία.

Η συνάντηση, όπως αναφέρει το Reuters, φαίνεται πως απλώς εξασφάλισε ελάχιστο χρόνο, μέχρι μετά τα Χριστούγεννα, όταν η Μέι θα πρέπει να κερδίσει την έγκριση του Κοινοβουλίου για τη συμφωνία, αλλιώς να αντιμετωπίσει ένα χαοτικό Brexit τον Μάρτιο. Πολλές διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως αναμένουν νέες συνομιλίες από το νέο έτος.

Είναι αμφίβολο αν η ΕΕ έχει κάνει αρκετά για να εξασφαλίσει πως η Μέι θα μπορέσει να κερδίσει την ψήφο για τη συμφωνία για το Brexit σε πέντε εβδομάδες στη Βουλή των Κοινοτήτων, η οποία είναι διχασμένη ως προς το πώς και αν θα πρέπει να φύγει το Ηνωμένο Βασίλειο από την ΕΕ. Δεν είναι όμως ξεκάθαρο τι επιπλέον θα μπορούσε να προσφέρει η ΕΕ, διότι δεν μπορούν να είναι σίγουροι τι θέλει ακόμα το Λονδίνο, ανέφεραν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Στο χθεσινοβραδινό δείπνο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζήτησαν από τη Μέι να πει πιο ξεκάθαρα τι ζητά, ενώ απέκλεισαν νέες δεσμευτικές συμφωνίες για τροποποίηση της συνθήκης για το Brexit.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απέκλεισαν επίσης οποιεσδήποτε περαιτέρω κινήσεις. Διέγραψαν πρόταση από το προσχέδιο της ανακοίνωσής τους, που έκανε λόγο για προοπτική περαιτέρω «διαβεβαιώσεων» τον Ιανουάριο, ενώ Βρετανοί αξιωματούχοι είπαν πως εξακολουθούν να ελπίζουν σε περαιτέρω βοήθεια.

«Εμπιστευθείτε με», είπε η Μέι στους ομολόγους της, σύμφωνα με Βρετανό αξιωματούχο, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο «κατά λάθος» αποτυχίας να εξασφαλιστεί συμφωνία, λέγοντας πως η πλειοψηφία στη βουλή της Βρετανίας θέλει να το αποφύγει, όμως χρειάζεται διαβεβαιώσεις πως το backstop δεν είναι «παγίδα».

Τα συμπεράσματα της Συνόδου

Η δικλείδα ασφαλείας (backstop) για την αποφυγή των σκληρών συνόρων μεταξύ της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας θα εφαρμοστεί «προσωρινά» και «μόνο για όσο διάστημα είναι απαραίτητο», αναφέρουν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για το Brexit, τα οποία δημοσιοποιήθηκαν μετά το πέρας της συνεδρίασης.

Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τερέζα Μέι ζήτησε την Πέμπτη από τους 27 ομολόγους της περισσότερες «νομικές και πολιτικές» εγγυήσεις για το ζήτημα των ιρλανδικών συνόρων. Ωστόσο, αυτό που οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να συμπεριλάβουν στην τελική δήλωση είχε μορφή διευκρινίσεων: δεσμεύονται να «εργαστούν γρήγορα για μια μεταγενέστερη συμφωνία», προκειμένου «να μη χρησιμοποιηθεί το backstop». Εάν όμως αυτό πρέπει να ενεργοποιηθεί, «θα εφαρμοστεί προσωρινά, αν και για όσο δεν υπάρχει μεταγενέστερη συμφωνία» και «αυστηρά για όσο είναι απαραίτητο», εξηγούν στα τελικά συμπεράσματα.

Η ΕΕ δεσμεύεται επίσης να «εργαστεί γρήγορα για μια μεταγενέστερη συμφωνία», μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020, ήτοι μέσα στη μεταβατική περίοδο που θα ακολουθήσει την αποχώρηση του ΗΒ από την ΕΕ.

 Όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μετά το πέρας της συνεδρίασης, η ΕΕ πρόσθεσε κάποιες «διευκρινίσεις» αλλά απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο «επαναδιαπραγμάτευσης».

«Οι Βρετανοί φίλοι μας πρέπει να μας πουν τι θέλουν, αντί να μας λένε τι θέλουμε εμείς. Συχνά βρισκόμαστε σε μια θολή και αόριστη συζήτηση και είναι καιρός να έχουμε σαφήνεια», επισήμανε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι δεν θα υπάρξουν «καινούργιες, νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις για την ΕΕ».

Επιπλέον, ο πρόεδρος της Επιτροπής ανήγγειλε ότι τη 19η Δεκεμβρίου η Επιτροπή θα δημοσιεύσει τις λεπτομέρειες αναφορικά με τις προετοιμασίες για το ενδεχόμενο μη συμφωνίας.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της χθεσινής συνόδου, ανέφερε τα εξής:

«Σήμερα η πρωθυπουργός Μέι ενημέρωσε τους ηγέτες για τις δυσκολίες της επικύρωσης της συμφωνίας στο Λονδίνο και ζήτησε περαιτέρω διασφαλίσεις που, κατά την άποψή της, θα «ξεκλείδωναν» τη διαδικασία επικύρωσης στη Βουλή των Κοινοτήτων. Κατόπιν συζήτησης της παρέμβασης της πρωθυπουργού από τους 27 ηγέτες, και λαμβάνοντας υπόψη τον πλήρη σεβασμό μας στη βουλευτική διαδικασία στο Ηνωμένο Βασίλειο, αποφασίσαμε τα παρακάτω:

1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναβεβαιώνει τα συμπεράσματά του της 25ης Νοεμβρίου 2018, στα οποία επικύρωσε τη Συμφωνία Αποχώρησης και ενέκρινε την Πολιτική Διακήρυξη. Η Ένωση στηρίζει αυτή τη συμφωνία και σκοπεύει να προχωρήσει στην επικύρωσή της. Δεν είναι ανοικτή προς επαναδιαπραγμάτευση.

2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει πως επιθυμεί να εδραιώσει όσο το δυνατόν στενότερη σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο στο μέλλον. Είναι έτοιμο να προχωρήσει σε προετοιμασίες αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας Αποχώρησης, για να διασφαλίσει πως οι διαπραγματεύσεις μπορούν να ξεκινήσουν όσο το δυνατόν συντομότερα μετά την αποχώρηση του ΗΒ.

3. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει πως το backstop έχει σκοπό να αποτελέσει μια πολιτική ασφαλείας για να αποτραπούν τα σκληρά σύνορα στη νήσο της Ιρλανδίας και να διασφαλίσει την ακεραιότητα της Ενιαίας Αγοράς. Η Ένωση είναι αποφασισμένη να εργαστεί με ταχύτητα πάνω σε μια μεταγενέστερη συμφωνία που θα ορίζει έως τις 31 Δεκεμβρίου του 2020 εναλλακτικούς διακανονισμούς, ώστε να μη χρειαστεί να ενεργοποιηθεί το backstop.

4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει επίσης πως αν ωστόσο το backstop ενεργοποιηθεί, θα ισχύσει προσωρινά, εκτός αν και μέχρις ότου αντικατασταθεί από μια μεταγενέστερη συμφωνία, που θα διασφαλίζει ότι θα αποφευχθούν τα σκληρά σύνορα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Ένωση θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να διαπραγματευτεί και να ολοκληρώσει ταχέως μια μεταγενέστερη συμφωνία, που θα αντικαταστήσει το backstop και θα αναμένει το ίδιο από το Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε το backstop να βρίσκεται σε ισχύ για όσο είναι αυστηρά απαραίτητο.

5. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά να ενταθούν οι εργασίες προετοιμασίας σε όλα τα επίπεδα για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιθανά αποτελέσματα».