Πονοκέφαλος το ακριβό δολάριο για μετοχές και οικονομίες

Το αμερικανικό νόμισμα έχει ήδη κερδίσει πάνω από 10% από τα χαμηλά του στις αρχές του έτους έναντι των βασικών του «αντιπάλων» (ο δείκτης DXY συγκρίνει την πορεία του αμερικανικού δολαρίου έναντι του ευρώ, του ιαπωνικού γιεν, της στερλίνας, του καναδέζικου δολαρίου, της σουηδικής κορόνας και του ελβετικού φράγκου) και το ερώτημα που δημιουργείται είναι αν μπορεί να συνεχίσει την ανοδική του πορεία χωρίς να επηρεάσει πλέον αρνητικά την οικονομία των ΗΠΑ, τις παγκόσμιες αγορές μετοχών και χρέους και τις οικονομίες συνολικά.

Οι αγορές μετοχών παραμένουν σε ένα σημείο καμπής όσο οι αμερικανικοί δείκτες διατηρούν την επαφή τους με τα ιστορικά υψηλά τους, ωστόσο η πρόσφατη πτώση τους αρχίζει να συνδέεται με τη δύναμη, αλλά και τη δυναμική του δολαρίου. Οι επενδυτές στηρίχθηκαν στα χαμηλά επιτόκια του δολαρίου και μπόρεσαν με χαμηλό κόστος να χρηματοδοτήσουν επενδυτικές θέσεις με αυξημένο ρίσκο, ωστόσο η σχέση αυτή αλλάζει δυναμικά με την άνοδο του αμερικανικού νομίσματος.

Οι πολιτικές που προωθεί η κυβέρνηση Τραμπ προκαλούν σημαντικά προβλήματα στις εξαρτώμενες από το εμπόριο αναπτυσσόμενες χώρες και γι’ αυτό αρκετοί επενδυτές φοβούνται ότι θα μπορούσαμε να δούμε μια σειρά οικονομιών να εκτροχιάζονται, σε μια επανάληψη της κρίσης της Ασίας του 1997.

Ο φόβος κατάρρευσης στις αναδυόμενες αγορές εξαιτίας του δολαρίου, όπως τη δεκαετία του 1990, δεν είναι αντιληπτός από όλους τους επενδυτές. Οι αναδυόμενες χώρες είναι πιο ανθεκτικές στις εξωτερικές απειλές και λιγότερο εξαρτημένες από τους οικονομικούς κύκλους των αναπτυγμένων χωρών, ειδικά των ΗΠΑ. Οι αναδυόμενες αγορές σύντομα θα είναι πρωταγωνιστές στην παγκόσμια οικονομία αφού συνδυάζουν νεανικούς πληθυσμούς, ολοένα και πιο σταθερές εγχώριες οικονομίες και είναι πλέον μεταξύ των λίγων περιοχών της παγκόσμιας αγοράς μετοχών που προσφέρουν αξία σε μια εποχή που σχεδόν όλες οι αναπτυγμένες αγορές είναι υπερτιμημένες.

Η βασική παρενέργεια

Ένα από τα βασικά αποτελέσματα του εμπορικού πολέμου του Trump είναι η ισχυροποίηση του αμερικανικού νομίσματος, αλλά και η εξασθένηση του κινεζικού νομίσματος ρενμίνμπι. Η ισχύς του δολαρίου δημιουργεί φόβους ότι οι αναδυόμενες οικονομίες, ιστορικά εξαρτημένες από τη ροή ρευστότητας σε δολάρια είτε μέσω χρέους είτε μέσω μετοχών, θα ξεκινούσαν τον αγώνα προσέλκυσης περισσότερων δολαρίων για να εξυπηρετήσουν το χρέος τους σε δολάρια.

Εφόσον τα επιτόκια των ΗΠΑ βρίσκονται σε ανοδική τροχιά, καθιστούν τα περιουσιακά στοιχεία των ΗΠΑ πιο ελκυστικά και οι ανά τον κόσμο επενδυτές τείνουν να επιστρέφουν στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Ο αυξημένος δανεισμός σε δολάρια πριν από το 1997, σε συνδυασμό με τα όχι πολύ υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα για την εξυπηρέτηση του χρέους όταν τα νομίσματά τους άρχισαν να διολισθαίνουν, προκάλεσε την κατάρρευση.

Ο Τραμπ, ωστόσο, και αυτό τον διαφοροποιεί από τους προκατόχους του σημαντικά, δεν φαίνεται να υπολογίζει την αρνητική επίδραση που μπορεί να έχει στην παγκόσμια οικονομική σκηνή ο εμπορικός πόλεμος ούτε η πιθανή κατάρρευση των οικονομιών. Από την άλλη, όμως, το ισχυρό δολάριο όχι μόνο δεν επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, αλλά μπορεί και να την ωφελεί τελικά. Η μεταβολή του ΑΕΠ είναι ιδιαίτερα υψηλή, αφού φέτος αναμένεται να προσεγγίσει το 2,9% έναντι 2,2% πέρσι.

Οι χώρες

Για την ακρίβεια, οι ΗΠΑ αναπτύσσονται ταχύτερα απ’ όλες τις οικονομίες του G7, αφού μόνο ο Καναδάς αναμένεται να επιδείξει ρυθμό αύξησης που θα ξεπερνά το 2%. Το ίδιο όμως αναμένεται να συμβεί και το 2019, αφού οι προβλέψεις για την αμερικανική οικονομία ξεπερνούν το 2,5%, επίπεδο αρκετά υψηλότερο έναντι κάθε άλλης αναπτυγμένης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από την κατάρρευση της Lehman Brothers, το αμερικανικό νόμισμα έχει ανατιμηθεί κατά 30% και η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ έχει κινηθεί στο +20%, έναντι +9% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κίνα, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, εξακολουθεί να αποτελεί το ήμισυ του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Η Fed επίσης έχει προσφέρει πυρομαχικά στην ανοδική πορεία του δολαρίου, αφού η μείωση του ισολογισμού της με αυξανόμενο ρυθμό δημιουργεί προβλήματα στις αγορές.

Τα χρηματιστήρια

Σε μεγάλο βαθμό, το risk aversion και η ενίσχυση του δολαρίου έχει βοηθήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές της Αμερικής. Η αύξηση της αξίας των αμερικανικών μετοχών είναι απόρροια του επαναπατρισμού του δολαρίου, υπό τους φόβους της περαιτέρω ενίσχυσής του. Μόλις όμως τελειώσει αυτή η επίδραση, η αύξηση της τιμής του αμερικανικού νομίσματος πλήττει τις εξαγωγικές εταιρείες των ΗΠΑ αφού οι συναλλαγές τους με το εξωτερικό κοστίζουν περισσότερο και τα κέρδη που παράγουν στο εξωτερικό επίσης μεταφράζονται σε μικρότερη αξία εγχωρίως.

Επιπλέον, οι ανταγωνιστικές εισαγωγές είναι φθηνότερες για τους Αμερικανούς εις βάρος της εγχώριας παραγωγής. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μεταβολές στο δολάριο και στον δείκτη S&P 500 έχουν αντίθετη κατεύθυνση.

Τέλος, αν το δολάριο έχει εισέλθει σε έναν μακροπρόθεσμο ανοδικό κύκλο, μπορεί να έχει ακόμα μπροστά του μια σειρά ετών σημαντικής ανόδου και αυτό θα προκαλέσει κραδασμούς στις αγορές και τις οικονομίες, όπως έχει συμβεί όποτε η κίνησή του ξεπερνά κάποια επίπεδα «ανοχής».

Ο δείκτης του δολαρίου διαμορφώνεται λίγο χαμηλότερα από τις 100 μονάδες ενώ η πτώση του έφτασε το 50% από τα υψηλά του τον Μάρτιο του 1985. Η τρέχουσα συνεπώς τιμή του δολαρίου έναντι του καλαθιού των νομισμάτων ευρώ, γιεν, στερλίνα, καναδέζικο δολάριο, σουηδική κορόνα και του ελβετικού φράγκου παραμένει 40% χαμηλότερα από αυτό το ιστορικό υψηλό του.