Κρίσιμο υπουργικό συμβούλιο για Brexit και Μέι

Tο προσχέδιο της συμφωνίας για το Brexit, στο οποίο κατέληξαν οι διαπραγματευτές της Βρετανίας και των Βρυξελλών μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, παρουσιάζει σήμερα το μεσημέρι στο «διχασμένο» υπουργικό της συμβούλιο η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη για αυτήν «μάχη», η οποία ενδεχομένως θα κρίνει και το μέλλον της στην πρωθυπουργία της χώρας.

Η Μέι έχει ξεκινήσει από χθες να καλεί ξεχωριστά υπουργούς και στελέχη του επιχειρηματικού κόσμου, προκειμένου να τους ενημερώσει για τη συμφωνία, ενώ ήδη οι υποστηρικτές του Brexit από τους Τόρις και το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα -το οποίο στηρίζει την κυβέρνηση Μέι- έχουν αποκηρύξει τη συμφωνία και έχουν προειδοποιήσει πως θα την καταψηφίσουν.

Από την άλλη πλευρά, οι φιλοευρωπαίοι υπουργοί έχουν εκφράσει την αισιοδοξία τους πως η Μέι θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τους επικριτές της, ανοίγοντας τον δρόμο για έκτακτη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 25 Νοεμβρίου, για την επικύρωση της συμφωνίας για το Brexit.

Επικύρωση της συμφωνίας αυτής θα επέτρεπε στη Βρετανία να αποχωρήσει με ομαλό τρόπο από την ΕΕ στις 29 Μαρτίου και να αποφύγει το ενδεχόμενο εξόδου χωρίς συμφωνία, ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις επί της τελικής σχέσης Βρετανίας-ΕΕ, κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου 20 μηνών.

Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, σήμερα αναμένεται να πραγματοποιηθεί συνεδρίαση των πρεσβευτών της ΕΕ, προκειμένου να συζητήσουν τις εξελίξεις, ενώ τη Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί συνεδρίαση των Ευρωπαίων υπουργών, αν η κυβέρνηση της Μέι εγκρίνει το κείμενο της συμφωνίας.

Οι πρώτες αντιδράσεις

H προκαταρκτική συμφωνία για το Βrexit ανάμεσα στη βρετανική κυβέρνηση και τις Βρυξέλλες είναι ενέργεια ενός «υποτελούς κράτους», δήλωσε χθες ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον.

Όπως μεταδίδει το Reuters, ο ίδιος τόνισε πως θα καταψηφίσει τη συμφωνία. 

«Είναι εντελώς απαράδεκτη σε οποιονδήποτε πιστεύει στη δημοκρατία», υπογράμμισε ο κ. Τζόνσον. 

«Για πρώτη φορά μετά τον διαχωρισμό, το Δουβλίνο θα έχει με βάση τις προτάσεις αυτές μεγαλύτερο λόγο από το Λονδίνο σε ορισμένα ζητήματα που αφορούν την κυβέρνηση της Βόρειας Ιρλανδίας. Δεν βλέπω πώς μπορείς να υποστηρίξεις κάτι τέτοιο» πρόσθεσε.

Εξάλλου, τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης με επιστολή τους προς την πρωθυπουργό Τερέζα Μέι απαίτησαν να δώσει στο κοινοβούλιο «μια πραγματικά ουσιαστική ψηφοφορία» για τη συμφωνία Brexit που κατέληξαν Λονδίνο και Βρυξέλλες.

Ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, ο επικεφαλής του Εθνικού Κόμματος Σκωτίας στη Βουλή των Κοινοτήτων Ίαν Μπλάκφορντ και ο Βινς Σέιμπλ, ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, σε κοινή επιστολή τους κάλεσαν για το δικαίωμα να καταθέσουν τροπολογίες - πριν την ψηφοφορία-, δίνοντας στο κοινοβούλιο την ευκαιρία να ψηφίσει για έναν εναλλακτικό δρόμο.

Τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση ανέφερε στο κοινοβούλιο ότι θα πρέπει αρχικά να αποδεχθεί ή να απορρίψει τη συμφωνία διαζυγίου με την ΕΕ και ότι δεν θα πρέπει αυτομάτως να κατατεθούν τροπολογίες στη συμφωνία αυτή.

«Πρόσφατες παρεμβάσεις υπουργών της κυβέρνησης έχουν αναφέρει ότι εσείς και η κυβέρνησή σας μπορεί να επιδιώξετε να περιορίσετε ή να παρεμποδίσετε τη διαδικασία για την τελική ψηφοφορία, σε μια απόπειρα φίμωσης του κοινοβουλίου», υπογράμμισαν οι ηγέτες των αντιπολιτευόμενων κομμάτων στην επιστολή τους.

«Θέλουμε να είμαστε ξεκάθαροι ότι αυτό θα είναι εντελώς απαράδεκτο», πρόσθεσαν.

Τι προβλέπει το προσχέδιο της συμφωνίας

Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες που επικαλούνται τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, το προσχέδιο της συμφωνίας για το Brexit, που αριθμεί περισσότερες από 600 σελίδες, φέρεται να περιλαμβάνει ένα σχέδιο εναλλακτικού μηχανισμού ασφαλείας για αποφυγή της επιβολής «σκληρών συνόρων» με την Ιρλανδία, που θα διατηρεί ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο στην τελωνειακή ένωση της ΕΕ μέχρις ότου συμφωνηθεί κάποια πιο μόνιμη λύση.

Στο σημείο αυτό υπήρξε συμβιβασμός από την πλευρά της ΕΕ, που απαιτούσε η συμφωνία για το Brexit να περιλαμβάνει ειδικό διακανονισμό που να αφορά αποκλειστικά τη Βόρεια Ιρλανδία. Ως αντάλλαγμα, η ΕΕ θα έχει λόγο ως προς το πότε η Βρετανία θα αποχωρήσει από την τελωνειακή ένωση.

Ο διακανονισμός αυτός είναι προσωρινός, όμως στο προσχέδιο αναφέρεται πως μπορεί να τερματιστεί μόνο εάν υπάρξει μια μόνιμη εμπορική συμφωνία, που θα διατηρεί «αόρατα» τα ιρλανδικά σύνορα.

Επίσης, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, το προσχέδιο της συμφωνίας προβλέπει πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα ακολουθεί τους κανόνες της ΕΕ για την ενιαία αγορά, σε ό,τι αφορά τις δεσμεύσεις για τα πρότυπα και τον ανταγωνισμό στο εμπόριο, δηλαδή θα συνεχίσει να ευθυγραμμίζεται με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές επιχορηγήσεις, τον ανταγωνισμό και τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες.

Προς το τέλος της μεταβατικής περιόδου το 2020, η Βρετανία θα μπορεί να επιλέξει μεταξύ της παράτασης των υφιστάμενων εμπορικών όρων ή της αποχώρησης από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση και ένταξης στον εναλλακτικό μηχανισμό ασφαλείας των ιρλανδικών συνόρων.

Σε ό,τι αφορά τη μελλοντική σχέση Βρετανίας-ΕΕ, στο προσχέδιο αποσαφηνίζεται πως ο διακανονισμός για τον εναλλακτικό μηχανισμό ασφαλείας για τη Βόρεια Ιρλανδία θα αποτελέσει τη βάση για ένα ανεμπόδιστο εμπόριο πέραν των ιρλανδικών συνόρων, για μια μακρά περίοδο και η όποια μελλοντική εμπορική συμφωνία θα πρέπει να παρέχει τουλάχιστον τα ίδια ανοικτά σύνορα στην Ιρλανδία.

Στο προσχέδιο υπάρχει η προοπτική μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου όπως αυτή που ισχύει με τον Καναδά, αλλά πιο περιορισμένη, η οποία θα ισχύει μόνο για την ηπειρωτική Βρετανία και, αν η βρετανική κυβέρνηση επιλέξει αυτή τη συμφωνία, τότε η Βόρεια Ιρλανδία θα πρέπει να παραμείνει στο τελωνειακό καθεστώς του εναλλακτικού μηχανισμού ασφαλείας της ΕΕ.