Η διαίρεση του Κογκρέσου και η επόμενη μέρα για τις ΗΠΑ και τον κόσμο

Το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών στις ΗΠΑ, που είδε τους Δημοκρατικούς να επανακτούν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων μετά από οκτώ χρόνια, και τους Ρεπουμπλικάνους να διατηρούν τον έλεγχο της Γερουσίας, ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο. Ωστόσο, οδηγεί σε διαίρεση της πολιτικής εξουσίας στις ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να βάλει «φρένο» σε μεγάλες αλλαγές στην αμερικανική οικονομική και φορολογική πολιτική, ενώ ενδεχομένως να οδηγήσει σε αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της χώρας.

Οι πρώτες επιπτώσεις του αποτελέσματος εκτιμάται πως θα αφορούν στο ίδιο το ρεπουμπλικανικό κόμμα αλλά και στον Ντόναλντ Τραμπ. Οι Δημοκράτες, με την εξασφάλιση της Βουλής των Αντιπροσώπων, θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να διενεργήσουν έρευνες για τον πρόεδρο, κυρίως για τις φορολογικές του δηλώσεις, αλλά και τα μέλη του υπουργικού του συμβουλίου. Έτσι, υπάρχει πιθανότητα οι ηγέτες των Δημοκρατικών να πιέσουν για παραπομπή του Τραμπ σε δίκη, κάτι που απέφευγαν μέχρι τώρα, προκειμένου να μη στρέψουν περισσότερους ψηφοφόρους προς τους Ρεπουμπλικάνους. Αυτό θα εξαρτηθεί ίσως από τα ευρήματα της έρευνας του ειδικού συμβούλου Ρόμπερτ Μάλερ για το θέμα της ανάμειξης της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές. Μάλιστα, οι Δημοκρατικοί θα μπορούσαν επίσης να περάσουν νόμο που στόχο θα έχει την προστασία της έρευνας του Μάλερ.

Έτσι, οι κινήσεις των Δημοκρατικών θα συμβάλουν στη διαμόρφωση της άποψης των ψηφοφόρων σε όλη τη χώρα ως προς τον πρόεδρο Τραμπ και αν θα τον στηρίξουν σε δύο χρόνια, στις επόμενες προεδρικές εκλογές.

Το Δημοκρατικό Κόμμα θα αποκτήσει επίσης τη δυνατότητα να ελέγξει τους Ρεπουμπλικάνους για οικονομικά ζητήματα όπως η φορολογία και η υγεία. Οι Δημοκρατικοί έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της υγείας, καθώς στις προεκλογικές τους εκστρατείες προειδοποιούσαν για την προσπάθεια των Ρεπουμπλικάνων να ανακαλέσουν και να αντικαταστήσουν την Πράξη για την προσιτή περίθαλψη (Affordable Care Act) και το ενδεχόμενο κάτι τέτοιο να οδηγήσει σε απώλεια ασφαλιστικής κάλυψης για άτομα με προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας. Παράλληλα, ήγειραν ερωτήματα ως προς το ενδεχόμενο οι Ρεπουμπλικάνοι να χρησιμοποίησαν τις φοροαπαλλαγές που νομοθετήθηκαν πέρυσι ως δικαιολογία για να μειωθούν οι πόροι προς την Κοινωνική Ασφάλιση, το Medicare και το Medicaid.

Από την άλλη πλευρά, ίσως υπάρξει συνεργασία μεταξύ των δύο κομμάτων για τη μείωση των τιμών των φαρμάκων ή τη βελτίωση των υποδομών, αλλά και για τα ζητήματα του εμπορίου. Η δυνατότητα συνεννόησης εκτιμάται πως θα φανεί το επόμενο έτος, όταν το Κογκρέσο θα κληθεί να ψηφίσει για την αντικατάσταση της συμφωνίας NAFTA.

Σημειώνεται πως για να καταστούν νόμοι τα νομοσχέδια, απαιτείται έγκριση και των δύο σωμάτων του Κογκρέσου -δηλαδή και της Βουλής των Αντιπροσώπων, και της Γερουσίας.

«Πρώτα η Αμερική»

Πάντως, η φιλοσοφία του Τραμπ ότι πρέπει να μπαίνουν πρώτα τα συμφέροντα της Αμερικής δεν αναμένεται να αλλάξει ριζικά.

Το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών εκτιμάται πως θα αποτελέσει πρόκληση για τον Τραμπ σε διάφορους τομείς, όπως οι στρατιωτικές δαπάνες και οι επιχειρηματικές δραστηριότητες στο εξωτερικό, όμως, στο θέμα της εμπορικής πολιτικής -που ενδιαφέρει και περισσότερο τη διεθνή κοινότητα- ο Τραμπ έχει την εκτελεστική εξουσία και μπορεί να θέσει τους όρους ασχέτως αν το Κογκρέσο είναι μοιρασμένο ή όχι.

Τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικάνοι θεωρείται πως στηρίζουν την τήρηση σκληρότερης στάσης στο θέμα του κινεζικού εμπορίου και της πνευματικής ιδιοκτησίας και έτσι ο Τραμπ μπορεί να εξασφαλίσει διακομματική στήριξη στην πίεση που ασκεί στο Πεκίνο για μείωση του διμερούς ελλείμματος.

Έτσι, το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών δεν αναμένεται να επηρεάσει ιδιαίτερα τις πολιτικές προστατευτισμού του Τραμπ, εκτός και αν η αμερικανική οικονομία αρχίσει να πλήττεται από τη δασμολογική πολιτική Τραμπ.

Από την άλλη πλευρά, αν ο Τραμπ επαναφέρει τους δασμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή αποσύρει τη χώρα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, τότε ενδέχεται να υπάρξει παρέμβαση των Δημοκρατικών.

Η εξωτερική πολιτική

Οι Δημοκρατικοί εκτιμάται πως θα ασκήσουν πιέσεις για σκληρότερη στάση έναντι της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Βόρειας Κορέας, ενώ μπορεί να πιέσουν ώστε να υπάρξει εξουσιοδότηση από το Κογκρέσο για τη χρήση στρατιωτικής βίας σε χώρες όπως το Ιράκ και η Συρία.

Στο θέμα της Ρωσίας, οι Δημοκρατικοί σχεδιάζουν τη διενέργεια ερευνών για πιθανές εμπορικές σχέσεις Τραμπ-Ρωσίας και έχουν δεσμευτεί πως θα πιέσουν περισσότερο, κάνοντας χρήση ακόμα και της δυνατότητας κλήτευσης, προκειμένου να αποκτήσουν πληροφορίες αναφορικά με την περυσινή συνάντηση του Τραμπ με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν. Αναμένεται να ασκήσουν πίεση για επιβολή περισσότερων κυρώσεων στη Μόσχα, μεταξύ άλλων ζητώντας μέτρα που θα στοχεύουν στα νέα ρωσικά κρατικά ομόλογα, και να πιέσουν τον Τραμπ να εφαρμόσει όλες τις κυρώσεις που νομοθετήθηκαν τον Αύγουστο του 2017.

Για τη Σαουδική Αραβία, μετά και τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, οι Δημοκρατικοί αναμένεται να ψηφίσουν για να «μπλοκάρουν» τις εξοπλιστικές συμφωνίες με το Ριάντ, να βάλουν εμπόδια στην εξασφάλιση έγκρισης από το Κογκρέσο για μια συμφωνία πυρηνικής ενέργειας κ.α.

Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Κορέα, οι Δημοκρατικοί είναι αποφασισμένοι να αποκτήσουν περισσότερες πληροφορίες για τη συνάντηση Τραμπ και Πομπέο με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, όμως θα κινηθούν προσεκτικά καθώς δεν θα θελήσουν να φανεί πως παρεμβαίνουν στις διπλωματικές προσπάθειες για αποτροπή ενός πυρηνικού πολέμου.

Ως προς την απόσυρση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία του Ιράν, αν και οι Δημοκρατικοί εξοργίστηκαν, ωστόσο δεν μπορούν να κάνουν και πολλά για να αλλάξουν την πολιτική, όσο οι Ρεπουμπλικάνοι βρίσκονται στον Λευκό Οίκο. Δεν θέλουν να φανούν ιδιαίτερα φιλικοί προς το Ιράν, όμως θα προσπαθήσουν να πιέσουν για μεγαλύτερη συνεργασία με σημαντικούς συμμάχους όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση.