Καταρρέει η τουρκική λίρα, ανησυχεί η ΕΚΤ

Διψήφιες απώλειες καταγράφει το τουρκικό νόμισμα μετά το δημοσίευμα των Financial Times για ανησυχία στην ΕΚΤ για την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία, την ώρα που παραμένει το αδιέξοδο στις αμερικανοτουρκικές διπλωματικές σχέσεις.

Η τουρκική λίρα κάνει "βουτιά" που αγγίζει το 13,5%, με την ισοτιμία έναντι του δολαρίου να υποχωρεί στο νέο ιστορικό χαμηλό των 6,3 λιρών/δολάριο, επισκιάζοντας τις όποιες προσπάθειες της Άγκυρας να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα με την ανακοίνωση -αργότερα σήμερα- του νέου οικονομικού της μοντέλου. 

Την ίδια στιγμή η απόδοση του τουρκικού 10ετούς ομολόγου επέστρεψε πάνω από το 20%, επίπεδο που επίσης συνιστά αρνητικό ρεκόρ. Σε ότι αφορά τον αντίστοιχο τίτλο που έχει εκδοθεί σε δολάρια κινείται επίσης πτωτικά με αποτέλεσμα ή αντίστροφα κινούμενη απόδοση να έχει φτάσει στο 7,84% (για τον τίτλο που ωριμάζει τον Φεβρουάριο του 2028).

Από την άλλη πλευρά, το κόστος ασφάλισης έναντι κινδύνου χρεοκοπίας (CDS) είναι στο υψηλότερο επίπεδο από το 2009. Το πενταετές CDS έφτασε στις 400 μονάδες βάσης σύμφωνα με το Bloomberg.

Το τουρκικό νόμισμα έχει χάσει σχεδόν το ένα τρίτο της αξίας του από την αρχή του έτους, λόγω των ανησυχιών για την επιρροή του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη νομισματική πολιτική της χώρας, αλλά και λόγω των διπλωματικών εντάσεων Τουρκίας-ΗΠΑ.

Αντιπροσωπεία από την Άγκυρα συναντήθηκε στην Ουάσινγκτον την Τετάρτη με αμερικανούς αξιωματούχους προκειμένου να διευθετηθούν οι εντάσεις, ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις άρσης του αδιεξόδου. Σημειώνεται πως, σύμφωνα με το Reuters, κυκλοφορεί δημοσίευμα της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας που αφήνει να εννοηθεί πως οι φιλοκυβερνητικοί Τούρκοι δικηγόροι μπορεί να προχωρήσουν σε συλλήψεις αμερικανών αξιωματικών στην βάση Ιντσιρλίκ, σε σχέση με την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Αν αυτό ισχύει, τότε εκτιμάται πως θα επιδεινωθούν ακόμα περισσότερο οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις και θα απομακρυνθεί ακόμα περισσότερο το ενδεχόμενο ο Ερντογάν να υποχωρήσει στο θέμα της απελευθέρωσης του αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον.

Ανησυχία στην ΕΚΤ

Η χωρίς φρένο κατρακύλα της Τουρκικής λίρας προκαλεί ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την έκθεση ορισμένων εκ των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών στην Τουρκία.

Τους τελευταίος μήνες, σύμφωνα με τους Financial Times, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ έχει ξεκινήσει να παρακολουθεί στενά τις σχέσεις των ευρωπαϊκών τραπεζών με την Τουρκία. αν και δεν κρίνει ακόμα την κατάσταση κρίσιμη, ωστόσο, σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι FT, θεωρεί πως η ισπανική BBVA, η ιταλική UniCredit και η γαλλική BNP Paribas έχουν ιδιαίτερη έκθεση στην γειτονική χώρα.

Η πτώση της λίρας πλήττει τα έσοδα ευρωπαϊκών τραπεζών με μεγάλες επενδύσεις στην Τουρκία και την αξία των μεριδίων τους.

Ο κίνδυνος που απασχολεί την ΕΚΤ είναι το ενδεχόμενο Τούρκοι δανειολήπτες που δεν είναι προστατευμένοι έναντι της αδυναμίας της λίρας, να αρχίσουν να κηρύσσουν χρεοστάσιο σε δάνειά τους σε ξένο νόμισμα –τα οποία απαρτίζουν περίπου το 40% των περιουσιακών στοιχείων των τουρκικών τραπεζών.

Σύμφωνα με τους FT, Τούρκοι δανειολήπτες χρωστούν 83,3 δισ. δολάρια σε ισπανικές τράπεζες, 38,4 δισ. δολάρια σε γαλλικές και 17 δισ. δολάρια σε ιταλικές τράπεζες.

Το δημοσίευμα των FT προβλημάτισε τους επενδυτές στην αγορά συναλλάγματος, με αποτέλεσμα το ευρώ να υποχωρεί σε χαμηλό 13 μηνών έναντι του δολαρίου, στα 1,146 δολάρια.

Νέο οικονομικό μοντέλο

Χθες η Τουρκία ανακοίνωσε πως θα παρουσιάσει ένα νέο οικονομικό μοντέλο, καθώς η λίρα κινείται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και κλιμακώνεται η κόντρα με τις ΗΠΑ.

Σε ανακοίνωση της η Άγκυρα ανέφερε πως ο υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, θα παρουσιάσει σήμερα Παρασκευή «ένα νέο οικονομικό μοντέλο».

Όπως μετέδωσαν οι Financial Times, το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών σημειώνει στην ανακοίνωση πως σκοπεύει να κρατήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα φέτος κάτω από το 2% του ΑΕΠ και αναμένει η ανάπτυξη να αγγίξει το 3% με 4% την επόμενη χρονιά. Προηγουμένως προέβλεπε ανάπτυξη 5,5%.

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο διαμορφώθηκε στο 5,6% του ΑΕΠ πέρυσι, αναμένεται να κλείσει κάτω από το 4% την επόμενη χρονιά και ο πληθωρισμός, ο οποίος κινείται τώρα στο 15%, θα επιστρέψει «σε σύντομο διάστημα» σε μονοψήφια νούμερα.

Το τουρκικό υπουργείο επισημαίνει ακόμα πως οι τουρκικές τράπεζες και εταιρίες δεν αντιμετωπίζουν ρίσκα, παρά τις ανησυχίες για το επίπεδο του χρέους των τουρκικών εταιρειών.

«Το τουρκικό τραπεζικό σύστημα είναι σε θέση να διαχειριστεί αποτελεσματικά, όπως συνέβη στο παρελθόν, την χρηματοοικονομική μεταβλητότητα με την ισχύ της κεφαλαιακής του δομής και των ισολογισμών του» τονίζεται στην ανακοίνωση.

«Σε αντίθεση με τις κερδοσκοπικές δηλώσεις που γίνονται στην αγορά για τις τράπεζες μας και για τις εταιρείες μας, οι ρυθμιστικές αρχές μας δεν βλέπουν να δημιουργείται πρόβλημα από τη ρίσκα στη συναλλαγματική ισοτιμία και τη ρευστότητα. Συστήνουμε στους επενδυτές και τους πολίτες μας να λαμβάνουν υπόψη τις εκθέσεις που αντανακλούν την πραγματική κατάσταση και όχι τέτοια σχόλια» επισημαίνεται.

Ερντογάν: «Αυτοί έχουν δολάρια, εμείς έχουμε τον Θεό»

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπάθησε να καθησυχάσει τον λαό του μετά τη νέα «κατρακύλα» της λίρας, λέγοντάς τους «να μην ανησυχούν».

Μιλώντας σε υποστηρικτές του στην περιφέρεια Ρίζε αργά χθες ο κ. Ερντογάν προσπάθησε να υποβαθμίσει τις ανησυχίες για την πορεία του τουρκικού νομίσματος, κάνοντας λόγο για «εκστρατείες» κατά της Τουρκίας.

«Υπάρχουν διάφορες εκστρατείες που πραγματοποιούνται. Μην τις παίρνετε υπ’ όψιν», είπε. «Μην ξεχνάτε, αν αυτοί έχουν τα δολάριά τους, εμείς έχουμε τον λαό μας, τον Θεό. Εργαζόμαστε σκληρά. Κοιτάξτε που είμασταν πριν από 16 χρόνια και κοιτάξτε μας τώρα», τόνισε, σύμφωνα με το Reuters.

Σημειώνεται πως την περασμένη εβδομάδα ο Ερντογάν ζήτησε από τους Τούρκους πολίτες να μετατρέψουν το σκληρό νόμισμα και τον χρυσό τους σε τουρκικές λίρες προκειμένου να ενισχύσουν το νόμισμα και να επιδείξουν «εγχώρια και εθνική στάση».