Κύπρος: «Σκιές» στο… success story του Χάρη Γεωργιάδη

Το έργο του υπουργού Οικονομικών της Κύπρου κ. Χάρη Γεωργιάδη αποτέλεσε το βασικότερο αφήγημα της πρώτης διακυβέρνησης Αναστασιάδη (2013-2018), καθώς αφ’ ενός δεν υπήρξε συμφωνία στο Εθνικό θέμα και αφ’ ετέρου πλήθος δημοσιευμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο ανέφεραν την Κύπρο ως παράδειγμα ταχείας και αποτελεσματικής εξόδου από τα Μνημόνια.

Ειδικότερα, είχε προκαλέσει εντύπωση το πώς μετά το «κούρεμα» καταθέσεων του 2013, η οικονομία μπήκε σε θετικό ΑΕΠ από το 2015 και μάλιστα το 2017 έτρεξε με ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο του 4%. Και όλα αυτά με την προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων και χωρίς ουσιαστικά την επιβολή νέων φόρων.

Όμως, η εικόνα σήμερα έχει -ως ένα βαθμό τουλάχιστον- διαφοροποιηθεί. Ένας από τους λόγους είναι η «μεταρρυθμιστική κόπωση» που εμφανίζει η κυβέρνηση στη μεταμνημονιακή περίοδο και ο δεύτερος (και κυριότερος) οι εξελίξεις στο μέτωπο της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας και των ανεξέλεγκτων κόκκινων δανείων της.

Όσο και αν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε χθες την απόλυτη εμπιστοσύνη του προς το πρόσωπο του υπουργού Οικονομικών (κόμματα της αντιπολίτευσης είχαν ζητήσει την παραίτησή του) η κυβέρνηση φαίνεται πως όχι μόνο δεν «διάβασε σωστά» την υπόθεση της ΣΚΤ, αλλά και άργησε χαρακτηριστικά να αντιδράσει, ακολουθώντας τις εξελίξεις με διαφορά φάσης.

Μέχρι πριν από περίπου ένα έτος, ο κ. Γεωργιάδης θεωρούσε αρκετή την προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή που θα κάλυπτε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην ΣΚΤ, η οποία στη συνέχεια θα έμπαινε στο χρηματιστήριο (και μάλιστα οι κρατικές μετοχές θα χαρίζονταν στους συνεργατιστές).

Το σχέδιο αυτό ξεχάστηκε γρήγορα και προεκλογικά ο υπουργός όχι μόνο διέψευδε αρνητικές φήμες για την ευρωστία της ΣΚΤ, αλλά επιπρόσθετα έθεσε ως βάση διαλόγου το «Πρόγραμμα Εστία», που περιέγραφε με έναν ιδιαίτερα ασαφή τρόπο το πώς το κράτος θα διευκόλυνε την αποπληρωμή των κόκκινων στεγαστικών δανείων των «ευάλωτων κοινωνικών ομάδων».

Μετεκλογικά ωστόσο, για τον υπουργό Οικονομικών κάθε ημέρα ήταν χειρότερη από την προηγούμενη.
Αρχικά, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να εκδώσει ομόλογο για να το χρησιμοποιήσει ως κατάθεση στην ΣΚΤ προκειμένου να «μην σκάσει» άμεσα η Τράπεζα, λόγω των μεγάλων εκροών που παρατηρούνταν.

Στη συνέχεια, δρομολογήθηκε σε χρόνο ρεκόρ η «πώληση» της «καλής ΣΚΤ» όπου το κυπριακό δημόσιο όχι μόνο δεν εισέπραξε ούτε ένα ευρώ, αλλά επιπρόσθετα εγγυήθηκε τυχόν πρόσθετες επισφάλειες δανείων. Και τέλος, ανακοινώθηκε το πολύ «γενναίο» πρόγραμμα «Εστία» όπου το κράτος προτίθεται να επιδοτήσει με 20% τα υπόλοιπα των κόκκινων στεγαστικών δανείων των «ευπαθών ομάδων» όλων των τραπεζών.

Το σύνολο αυτών των εξελίξεων προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, με οικονομικούς παράγοντες της χώρας να διαμαρτύρονται:

α) Για την κυβερνητική αδυναμία να διαχειριστεί τα ΜΕΔ της ΣΚΤ από το 2013 έως σήμερα.

β) Για πολιτικές που έδιναν (και θα δώσουν) τη δυνατότητα σε στρατηγικούς κακοπληρωτές να «κάνουν πάρτι» σε βάρος του κυπριακού Δημοσίου.

Ειδικότερα καταγγέλλεται ότι το θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε εν μέσω Μνημονίων για τα κόκκινα δάνεια άφηνε τεράστια περιθώρια στους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ενώ στο Πρόγραμμα Εστία θα μπορούν να ενταχθούν και «ευπαθείς κοινωνικά οικογένειες» -και να επιδοτηθούν από το κράτος- με ετήσιο εισόδημα πενήντα χιλιάδων ευρώ!

Άλλοι παράγοντες της κυπριακής αγοράς, παραδέχονται μεν πως το αποτέλεσμα της διαχείρισης των κόκκινων δανείων της ΣΚΤ κατά την τελευταία πενταετία ήταν απογοητευτικό, ωστόσο αντιτείνουν ότι για το όλο θέμα δεν φέρει ευθύνη ο σημερινός υπουργός Οικονομικών.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, τα λάθη του Συνεργατισμού έρχονται από πολύ παλιά και μάλιστα η ΣΚΤ δεν επλήγη -όπως οι άλλες τράπεζες- από την επέκτασή της στο εξωτερικό.

«Δεν ήταν ο Γεωργιάδης που αντιδρούσε επί σειρά ετών στον έλεγχο του Συνεργατισμού από την Κεντρική Τράπεζα, ούτε εκείνος που έδινε αφειδώς δάνεια τα οποία παρέμεναν απλήρωτα για χρόνια ολόκληρα. Επίσης, αναγκάστηκε να βάλει πολύ… νερό στο κρασί του όταν ψηφιζόταν το θεσμικό πλαίσιο για τα κόκκινα δάνεια, προκειμένου αυτό να περάσει από την πλειοψηφία της Βουλής. Ούτε εκείνο το θεσμικό πλαίσιο θα επέλεγε, ούτε και το σημερινό γενναιόδωρο πρόγραμμα Εστία, αν ο Δημοκρατικός Συναγερμός ήταν σε θέση να υπερψηφίσει μόνος του τους νόμους στη Βουλή» (το κόμμα που στηρίζει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη δεν διαθέτει τη δεδηλωμένη στη Βουλή).