Νέους κινδύνους για την ανάπτυξη της ΕΕ «βλέπει» η Κομισιόν

Στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 ετών διαμορφώθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης σε ΕΕ και ευρωζώνη το 2017, που ανήλθε στο 2,4%, ξεπερνώντας τις προσδοκίες, ωστόσο η Κομισιόν, στις εαρινές της προβλέψεις, αναμένει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της ευρωζώνης στο 2% το 2019 από 2,3% το 2018.

Ο κ.Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής: «Η οικονομική μεγέθυνση στην Ευρώπη αναμένεται να συνεχιστεί με σταθερούς ρυθμούς το τρέχον και το επόμενο έτος, στηρίζοντας τη δημιουργία περαιτέρω θέσεων εργασίας. Εντούτοις, διακρίνουμε επίσης αυξημένους κινδύνους στον ορίζοντα. Γι' αυτό ακριβώς θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την ευνοϊκή περίοδο που διανύουμε για να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργήσουμε δημοσιονομικά αποθέματα, να μεταρρυθμίσουμε τις οικονομίες μας για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και των επενδύσεων και να περιορίσουμε τους αποκλεισμούς στο πλαίσιο του μοντέλου ανάπτυξής μας. Σημαίνει, επίσης, ότι πρέπει να ενισχύσουμε τα θεμέλια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης».

Ο κ. Πιερ Μοσκοβισί, επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε τα εξής: «Η ανάπτυξη στην Ευρώπη παραμένει δυναμική, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας, η οποία έχει φτάσει στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας. Οι επενδύσεις αυξάνονται και η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βελτιώνεται, καθώς το έλλειμμα στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί στο 0,7 % του ΑΕΠ φέτος. Ο σημαντικότερος κίνδυνος για αυτή τη ρόδινη προοπτική είναι ο προστατευτισμός, ο οποίος δεν πρέπει να γίνει κανόνας: το μόνο που θα επιτυγχάναμε έτσι θα είναι να πληγούν οι πολίτες μας που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας».

Αναλυτικότερα, στις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν αναφέρονται τα εξής:

Η ισχυρή ανάπτυξη αναμένεται να συνεχιστεί, αλλά με ελαφρώς χαμηλότερους ρυθμούς

Το 2017, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ανήλθε σε 2,4 % στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ, καθώς η οικονομία άρχισε να επιταχύνει. Η ανάπτυξη υποστηρίχθηκε από το υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης καταναλωτών και επιχειρήσεων, την ενίσχυση της παγκόσμιας ανάπτυξης, το χαμηλό κόστος χρηματοδότησης, τους υγιέστερους ισολογισμούς στον ιδιωτικό τομέα και τις ευνοϊκότερες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Μολονότι οι βραχυπρόθεσμοι δείκτες υποδηλώνουν επιβράδυνση της δραστηριότητας στις αρχές του 2018, είναι πιθανό αυτή η εξέλιξη να είναι εν μέρει προσωρινή.

Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να παραμείνει ισχυρός χάρη στη διατήρηση των επιπέδων κατανάλωσης και στις ισχυρές εξαγωγές και επενδύσεις. Η ανάπτυξη τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να ανέλθει σε 2,3% φέτος. Η ανάπτυξη και στις δύο αναμένεται να μειωθεί στο 2,0% το 2019, καθώς τα εμπόδια αρχίζουν πλέον να είναι πιο έκδηλα σε ορισμένες χώρες και τομείς, η νομισματική πολιτική προσαρμόζεται στις περιστάσεις και η ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου σημειώνει σχετική επιβράδυνση.

Τα πρωτοφανή επίπεδα απασχόλησης αρχίζουν να προκαλούν ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε ορισμένες αγορές εργασίας

Η ανεργία εξακολουθεί να μειώνεται και πλησιάζει πλέον τα προ της κρίσης επίπεδα. Στην ΕΕ, η ανεργία αναμένεται να εξακολουθήσει να μειώνεται, από 7,6% το 2017 σε 7,1% το 2018 και σε 6,7% το 2019. Η ανεργία στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί από 9,1% το 2017 σε 8,4% το 2018 και σε 7,9% το 2019.

Ο αριθμός των εργαζομένων στη ζώνη του ευρώ είναι σήμερα ο υψηλότερος που έχει παρατηρηθεί μετά την υιοθέτηση του ευρώ, αλλά η αγορά εργασίας εξακολουθεί να εμφανίζει μια σχετική υποτονικότητα. Ενώ σε ορισμένα κράτη-μέλη υπάρχει ακόμα υψηλή ανεργία, σε άλλα γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να καλυφθούν οι κενές θέσεις εργασίας.

Σταδιακή αύξηση του πληθωρισμού λόγω της ενίσχυσης των υποκείμενων πιέσεων

Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή μειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς κατά τα επόμενα τρίμηνα, εν μέρει λόγω της πρόσφατης αύξησης των τιμών του πετρελαίου. Ταυτόχρονα εντείνονται και οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές ως αποτέλεσμα της έλλειψης εργατικού δυναμικού και της ταχύτερης αύξησης των μισθών σε πολλά κράτη μέλη. Συνολικά, το 2018 ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να παραμείνει στα επίπεδα του 2017, ήτοι στο 1,5%, και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 1,6% το 2019. Η ίδια τάση αναμένεται και στην ΕΕ, αλλά ο πληθωρισμός προβλέπεται να παραμείνει στο 1,7% φέτος και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 1,8% το 2019.

Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βελτιώνεται, καθώς τα ελλείμματα δεν ξεπερνούν το 3% του ΑΕΠ

Τα συνολικά δημόσια ελλείμματα και τα συνολικά επίπεδα δημόσιου χρέους στη ζώνη του ευρώ μειώθηκαν ως ποσοστά του ΑΕΠ το 2017 χάρη στην ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και στα χαμηλά επιτόκια. Δεδομένου ότι η βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας συνέβαλε στη βελτίωση των προϋπολογισμών των κρατών μελών, μεταξύ άλλων λόγω της μείωσης των πληρωμών κοινωνικών παροχών, το 2018 αναμένεται να είναι το πρώτο έτος από την έναρξη της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης κατά το οποίο τα δημοσιονομικά ελλείμματα όλων των κυβερνήσεων θα είναι χαμηλότερα από 3% του ΑΕΠ, όπως αναφέρεται στη Συνθήκη.

Το συνολικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ αναμένεται σήμερα να μειωθεί σε 0,7% του ΑΕΠ το 2018 και σε 0,6% το 2019. Στην ΕΕ, το συνολικό έλλειμμα προβλέπεται να ανέλθει σε 0,8% το 2018 και το 2019. Ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί σε 84,1% το 2019, καθώς αναμένεται μείωσή του σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη.

Οι κίνδυνοι όσον αφορά τις προοπτικές έχουν αυξηθεί και καθίστανται πιο αρνητικοί

Συνολικά, οι κίνδυνοι δυσμενέστερων εξελίξεων σε σχέση με τις προβλέψεις έχουν αυξηθεί. Σύμφωνα με τους πρόσφατους δείκτες, η πιθανότητα ισχυρότερης από την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμης ανάπτυξης στην Ευρώπη έχει μειωθεί. Εκτός Ευρώπης, η αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών τους τελευταίους μήνες ενδέχεται να λάβει πιο μόνιμο χαρακτήρα στο μέλλον, γεγονός που θα αυξήσει την αβεβαιότητα. Τα φιλοκυκλικά μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης στις ΗΠΑ αναμένεται να ενισχύσουν την βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα αυξάνουν τον κίνδυνο υπερθέρμανσης και το ενδεχόμενο ταχύτερης αύξησης των επιτοκίων των ΗΠΑ σε σύγκριση με τις τρέχουσες προβλέψεις. Επίσης, η κλιμάκωση του προστατευτισμού στο εμπόριο είναι σαφώς αρνητικός κίνδυνος για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι αλληλένδετοι. Λόγω του ανοικτού χαρακτήρα της, η ζώνη του ευρώ θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε περίπτωση επέλευσής τους.

Για το Ηνωμένο Βασίλειο, μια καθαρά τεχνική παραδοχή για το 2019

Προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα διαχρονικής σύγκρισης, οι εκτιμήσεις για την ΕΕ για το 2019 που περιλαμβάνονται στις οικονομικές προβλέψεις αφορούν και τα 28 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου.

Δεδομένων των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για τους όρους της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, οι προβλέψεις της Επιτροπής για την περίοδο μετά το Brexit βασίζονται σε μια καθαρά τεχνική παραδοχή για διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ-27 και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό γίνεται μόνο για τους σκοπούς των προβλέψεων και δεν επηρεάζει καθόλου τις συνομιλίες που διεξάγονται στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 50.