Γερμανία: Οι εκλογές, η Air Berlin και... σκάνδαλα στην ανασκόπηση 2017

Επεισοδιακές εκλογές, θρίαμβος της λαϊκιστικής ακροδεξιάς και πολιτικό αδιέξοδο, νέο Κοινοβούλιο με εμβληματικό Πρόεδρο, ένα διατροφικό σκάνδαλο, περισσότερες αποκαλύψεις για την αυτοκινητοβιομηχανία, την κατάληξη της πολύκροτης δίκης νεοναζί, τον «γάμο για όλους» και μια ολοκαίνουργια -αλλά και αργοπορημένη- Φιλαρμονική, έφερε, μεταξύ άλλων, το 2017 για τη Γερμανία, σύμφωνα με το ΑΠΕ.

Εκλογές με «επιπλοκές», κερδισμένοι και χαμένοι και ένας γνώριμός μας στην Bundestag

Οι ομοσπονδιακές εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου, από «περίπατος» για την Άγγελα Μέρκελ, εξελίχθηκαν μάλλον σε «αργό θάνατο» τόσο του άστρου της όσο και του γερμανικού πολιτικού συστήματος, το οποίο μέχρι πρότινος φαινόταν άτρωτο σε φαινόμενα αστάθειας και ασυνεννοησίας. Η εκλογική αναμέτρηση έφερε όμως και πολλές πρωτιές: τους περισσότερους βουλευτές (709) στην ιστορία της Bundestag, την είσοδο της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AfD) στην Βουλή και μάλιστα ως τρίτο κόμμα με 12,6%, αλλά και μια …ιστορική δυστοκία στον σχηματισμό κυβέρνησης, καθώς έχουν συμπληρωθεί ήδη 89 ημέρες χωρίς αποτέλεσμα και με την όποια πρόβλεψη να θεωρείται τουλάχιστον παρακινδυνευμένη. 

Αυτές οι εκλογές όμως σήμαναν και την αποχώρηση μιας μεγάλης και εξαιρετικά δημοφιλούς προσωπικότητας από την κεντρική πολιτική σκηνή. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στα 74 του, αποφάσισε να εγκαταλείψει το υπουργείο Οικονομικών έχοντας πετύχει τον βασικό του στόχο για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και να αναλάβει το δεύτερο τη τάξει αξίωμα στη Γερμανία, του Προέδρου του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου.

Στις αρχές του χρόνου ένας άλλος πολιτικός με μεγάλη δημοτικότητα, εγκατέλειψε το υπουργείο Εξωτερικών. Στις 21 Φεβρουαρίου ο σοσιαλδημοκράτης Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ εξελέγη Ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας με ευρεία πλειοψηφία και ήδη αποδεικνύει ότι σκοπεύει να εξαντλήσει τα όρια των δυνατοτήτων του για παρέμβαση.

Το κόμμα του κ. Σταϊνμάιερ ίσως να ήταν και αυτό με τις μεγαλύτερες αναταραχές κατά τη διάρκεια της χρονιάς που τελειώνει. Το SPD άλλαξε αρχηγό στις 19 Μαρτίου, με τον Μάρτιν Σουλτς να διαδέχεται τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ πετυχαίνοντας το απόλυτο 100% και να μπαίνει με φόρα στον προεκλογικό αγώνα. Το «Schulz Hype», όπως ονομάστηκε από τα ΜΜΕ, «ξεφούσκωσε» στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα να καταγράφει το ιστορικά χαμηλό 20,5% και να μπαίνει σε περίοδο εσωτερικών ανακατατάξεων, ανελέητου παιχνιδιού καταλογισμού ευθυνών, αμφισβήτησης της ηγεσίας και κόντρας μεταξύ νυν και πρώην αρχηγού. Η νέα χρονιά θα βρει τους Σοσιαλδημοκράτες σε συνομιλίες με την Άγγελα Μέρκελ, με την ελπίδα ότι ενδεχόμενος συμβιβασμός δεν θα αποδειχθεί ακόμη πιο καταστροφικός για το κόμμα.

Κεντρικό θέμα των διερευνητικών συνομιλιών θα είναι αναπόφευκτα η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στη χώρα, η οποία φιλοξενεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες από το ξέσπασμα της κρίσης, το 2015. Το 2017 πάντως οι αριθμοί σημείωσαν κάμψη και συγκρατήθηκαν κάτω από τις 200.000, χωρίς ωστόσο αυτό να διαφαίνεται ότι θα διευκολύνει ιδιαίτερα τις συνομιλίες. Ήδη οι διαφωνίες στο εσωτερικό της Χριστιανικής Ένωσης στοίχισαν στον αρχηγό των Χριστιανοκοινωνιστών την πρωθυπουργία της Βαυαρίας. Υπό το βάρος της εκλογικής ήττας και της εσωκομματικής αντίδρασης, ο Χορστ Ζεεχόφερ συμφώνησε να αποχωρήσει πρόωρα από τη θέση του και φυσικά να μην τη διεκδικήσει εκ νέου στις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν το φθινόπωρο στο κρατίδιο.

Τέλος εποχής

Στις 16 Ιουνίου απεβίωσε σε ηλικία 87 ετών ο Χέλμουτ Κολ (CDU), εκ των πρωταγωνιστών της γερμανικής επανένωσης, αλλά και του κοινού νομίσματος και ο μακροβιότερος μέχρι σήμερα καγκελάριος της Γερμανίας (1982-1998). Στις 10 Ιανουαρίου απεβίωσε σε ηλικία 82 ετών ο Ρόμαν Χέρτσογκ, ο πρώτος ομοσπονδιακός Πρόεδρος (1994-1999) που εξελέγη μετά την επανένωση της χώρας.

Ισόβια για τη νεοναζί του NSU

Το πολιτικό σύστημα δεν έκρυψε πάντως την ικανοποίηση και την ανακούφισή του όταν ο εισαγγελέας στη δίκη για τις δολοφονίες εννέα μεταναστών -μεταξύ των οποίων και ενός Έλληνα- και μιας αστυνομικού, πρότεινε, στις 12 Σεπτεμβρίου, έπειτα από διαδικασία τεσσάρων ετών, την ισόβια κάθειρξη της ηθικής αυτουργού και μέλους της νεοναζιστικής οργάνωσης «Εθνικοσοσιαλιστικό Underground» (NSU) Μπεάτε Τσέπε. Η ίδια πάντως αρνείται ότι είχε ανάμιξη στους φόνους, παραδέχεται ωστόσο ότι ενημερώθηκε για αυτούς αργότερα.

G20 και επεισόδια εκτός ελέγχου στο Αμβούργο

To 2017 ήταν για τη Γερμανία και η χρονιά της προεδρίας της στην Ομάδα των 20 πλουσιότερων χωρών του πλανήτη. Η Σύνοδος Κορυφής της G20 φιλοξενήθηκε στο Αμβούργο στις 6-8 Ιουλίου και η πόλη μετατράπηκε για τρεις μέρες σε πεδίο εκτόνωσης ακροαριστερών και αναρχικών ομάδων, οι οποίες, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, έδρασαν βάσει οργανωμένου σχεδίου. Τα πρωτοφανή έκτροπα είχαν προετοιμαστεί μήνες πριν, από δίκτυο του αναρχοαυτόνομου χώρου στο εσωτερικό και το εξωτερικό της Γερμανίας. Γερμανοί ακροαριστεροί ήταν υπεύθυνοι για την υλικοτεχνική υποστήριξη, ενώ κατά μήκος της πορείας των διαδηλώσεων είχαν αποθηκευτεί πυροτεχνήματα, ρουχισμός και υλικό για την κάλυψη του προσώπου.

Σκάνδαλα μετά μουσικής…

Το Αμβούργο ωστόσο δεν απασχόλησε τη δημοσιότητα μόνο για αρνητικούς λόγους τη χρονιά που τελειώνει. Στις 11 Ιανουαρίου εγκαινιάστηκε το έργο που φιλοδοξεί να αναδειχθεί σε σύμβολο της πόλης, η Φιλαρμονική του Έλβα, το επιβλητικό κτίριο που κατασκευάστηκε στο ομώνυμο ποτάμι της πόλης, υιοθετώντας το γνωστό στιλ του χανσεατικού λιμανιού σε συνδυασμό με ισχυρές δόσεις φουτουριστικής διάθεσης. Το έργο φέρει την υπογραφή του αρχιτεκτονικού γραφείου «Herzog & de Meuron» της Βασιλείας και δεν θα μπορούσε να μην συνοδεύεται από αρκετά σκάνδαλα, με κυρίαρχα το κόστος κατασκευής, που ξεπέρασε τα 800 εκατομμύρια, ενώ είχαν προβλεφθεί αρχικά 241, αλλά και τη διάρκεια ανέγερσης, που κράτησε 11 χρόνια και όχι τέσσερα, όπως είχε σχεδιαστεί. Τα 110 μέτρα ύψους, η κεντρική αίθουσα των 2.100 θέσεων, η μικρότερη των 550, ένα ξενοδοχείο 244 δωματίων και εστιατόρια, μπαρ, καταστήματα, μαζί με μια εξέδρα παρατήρησης, φαίνεται όμως ότι αποζημίωσαν τελικά τους κατοίκους της πόλης.

…στα ράφια των σούπερ μάρκετ

Το σκάνδαλο της Φιλαρμονικής του Έλβα δεν ήταν όμως και το μοναδικό που έπληξε την Γερμανία το 2017. Τον Απρίλιο αποκαλύφθηκε ότι μεγάλες δόσεις του εντομοκτόνου Fipronil είχαν εντοπιστεί σε αυγά που είχαν εισαχθεί από την Ολλανδία και το Βέλγιο, ενώ αργότερα έγινε γνωστό ότι υπήρχαν και άλλα τρόφιμα που βρέθηκαν μολυσμένα, ωστόσο οι Αρχές προτίμησαν να τα αποσύρουν από την αγορά αθόρυβα, προκειμένου, σύμφωνα με εικασίες, να μην επιβαρυνθεί η προεκλογική περίοδος.

…και στις εξατμίσεις των αυτοκινήτων

Το «Dieselgate» της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας με το «πειραγμένο» λογισμικό συνεχίστηκε και αυτή τη χρονιά. Τον Ιούλιο ανακοινώθηκε η ανάκληση 850.000 οχημάτων της Audi και η ανάγκη διορθώσεων σε τουλάχιστον τρία εκατομμύρια οχήματα της Daimler. Στα εν λόγω αυτοκίνητα ήταν εγκατεστημένο το παράνομο λογισμικό.

Η Air Berlin προσγειώθηκε

Στις 27 Οκτωβρίου πέταξε για τελευταία φορά η αεροπορική εταιρία Air Berlin, η οποία είχε δηλώσει χρεοκοπία ήδη από τις 15 Αυγούστου. Τα ιμάτιά της διεκδικούνται ακόμη και σήμερα από πολλούς ευρωπαϊκούς κολοσσούς των αιθέρων. Ένα από αυτά, τη θυγατρική Niki, εξαγόρασε πριν από λίγες ημέρες η IAG Holding, μητρική της British Airways και της Iberia.

Γάμος για όλους

Λίγο πριν από τη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου, η Άγγελα Μέρκελ έστειλε στο Κοινοβούλιο τον νόμο που επιτρέπει τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Η ίδια δήλωσε ότι δεν θα τον ψηφίσει, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι οι εποχές έχουν αλλάξει και ότι την απόφαση θα πρέπει να λάβει η Bundestag. Η Bundestag υπερψήφισε με ποσοστό 63,1% και από τότε μέχρι σήμερα έχουν παντρευτεί τους συντρόφους τους δεκάδες ομόφυλα ζευγάρια, μεταξύ των οποίων η υπουργός Περιβάλλοντος Μπάρμπαρα Χέντρικς (SPD) την επί 20 χρόνια σύντροφό της Βαλερί Βοζάνγκ και ο υφυπουργός Οικονομικών και δελφίνος του CDU, Γενς Σπαν τον επί πέντε χρόνια σύντροφό του, δημοσιογράφο του περιοδικού «Bunte» Ντάνιελ Φούνκε.