Ελάττωση της ποσοτικής χαλάρωσης, πιθανές κρίσεις σε Κίνα και Ιταλία, αυξημένη ανισορροπία στο παγκόσμιο εμπόριο και μια δόση λαϊκισμού: μόνο κάποιες από τις πιθανές αιτίες για τις επόμενες χρηματοπιστωτικές κρίσεις, σύμφωνα με νέα έρευνα της Deutsche Bank.
Σε έκθεση στην οποία αναζητούν πιθανές αιτίες για την επόμενη χρηματοπιστωτική ανατάραξη, οι στρατηγικοί αναλυτές της γερμανικής τράπεζας προειδοποιούν για «σειρά τμημάτων του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος που δείχνουν να βρίσκονται σε ακραία επίπεδα».
«Αυτό περιλαμβάνει τις αποτιμήσεις σε πολλά περιουσιακά στοιχεία, το απίστευτα μοναδικό μέγεθος των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών, τα επίπεδα χρέους, τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια, ακόμη και το επίπεδο πιθανών καθοριστικών αλλαγών που μπορεί να φέρει η στήριξη στο λαϊκισμό σε όλο τον πλανήτη. Αν υπάρξει κάποια κρίση σύντομα (μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια), θα είναι δύσκολο να κοιτάξουμε αυτές τις μεταβλητές και να πούμε ότι δεν υπήρχε τρόπος να τις εντοπίσουμε», τονίζεται στο κείμενο.
Αν και οι στρατηγικοί αναλυτές σημείωσαν πως η λίστα τους για πιθανές αιτίες της επόμενης χρηματοπιστωτικής ανατάραξης «μόνο πρόβλεψη δεν είναι για το ότι θα συμβούν», η λίστα έχει σχεδιαστεί για να δείξει ποια είναι τα σημεία πίεσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και ποια από αυτά θα μπορούσαν να δημιουργήσουν παγκόσμια χρηματοοικονομικά και οικονομικά προβλήματα.
Ελάττωση της τόνωσης των κεντρικών τραπεζών
Οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες ξεκινούν αυτή τη στιγμή μια διαδικασία που κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσει -έχει χαρακτηριστεί «Great Unwind» και «ένα ταξίδι στο άγνωστο».
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η ιστορία δείχνει πως θα υπάρξουν ουσιαστικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα δεδομένων των υψηλών επιπέδων των τιμών των περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως.
«Ακόμα κι αν η μείωση καθυστερήσει, καθώς είτε οι κεντρικές τράπεζες θα διστάσουν είτε η οικονομία θα αποδυναμωθεί απροσδόκητα, και πάλι θα έχουμε μείνει με μια άνευ προηγούμενου παγκόσμια κατάσταση, μια κατάσταση που από τη φύση της καθιστά τα οικονομικά ασταθή», αναφέρεται στην έκθεση.
Χωρίς πυρομαχικά;
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως υπάρχει ο κίνδυνος κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις να βρεθούν χωρίς «πολεμοφόδια» για την αντιμετώπιση μιας ύφεσης, σε περίπτωση που συμβεί.
«Θα μπορούσε η επόμενη ύφεση να είναι μία κατά την οποία οι φορείς χάραξης πολιτικής είναι οι πιο ανίσχυροι απ’ ότι έχουν υπάρξει εδώ και 45 χρόνια ή απλά θα ακολουθήσουν ακόμη πιο ακραίες τακτικές και θα καταφύγουν σε πλήρη δημιουργία χρήματος για να πληρώσουν για την κατασπατάληση;» ρωτούν οι στρατηγικοί αναλυτές, προειδοποιώντας ότι βρισκόμαστε σε «σταυροδρόμι» και η επόμενη πτώση θα σηματοδοτηθεί από ακραία γεγονότα.
Περισσότερο QE αν απογοητεύσει ο πληθωρισμός;
Μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης πριν από δέκα χρόνια, ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός έχει σταθεί πονοκέφαλος για τις κεντρικές τράπεζες, πράγμα «σχετικά απίστευτο» δεδομένης της τόνωσης τραπεζών και κυβερνήσεων, σχολιάζουν οι αναλυτές.
«Αν και δεν είναι το βασικό μας σενάριο, δεδομένου του πρόσφατου πληθωρισμού και των δημοσιονομικών προκλήσεων του Τραμπ, δεν είναι εφικτό οι αγορές να αιφνιδιαστούν από μια επιστροφή σε περισσότερο QE», επισημαίνουν και προειδοποιούν για την κίνδυνο αρνητικών επιτοκίων ξανά, αλλά και των επιπτώσεών τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ιταλία: μια κρίση που περιμένει να συμβεί
Στρέφοντας το βλέμμα στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, οι στρατηγικοί αναλυτές της Deutsche Bank προειδοποίησαν για περισσότερη πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα από την Ιταλία.
«Μια χώρα που πλησιάζει σε εκλογές και με υψηλή στήριξη στα λαϊκίστικα κόμμα, με μια οικονομία και κακές επιδόσεις εδώ και γενιές, ένα συγκριτικά τεράστιο βάρος χρέους και ένα εύθραυστο τραπεζικό σύστημα που συνεχίζει να έρχεται αναγκαστικά αντιμέτωπο με κληρονομιά τοξικών δανείων, καλύπτει διάφορες δικές μας προϋποθέσεις για μια πιθανή, επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση», τονίζει η έκθεση.
Μια κινεζική κρίση;
Παραδεχόμενοι ότι η οικονομία της Κίνας έχει μέχρι στιγμής αποφύγει την ανώμαλη προσγείωση που προέβλεπαν πολλοί οικονομολόγοι, η Deutsche Bank προειδοποίησε ότι η ασιατική χώρα εξακολουθεί να χρειάζεται μετατόπιση της οικονομίας «από τη μεταποίηση στις υπηρεσίες και από τις επενδύσεις στην κατανάλωση».
Πρόκειται για μια διαδικασία που σύμφωνα με τη γερμανική τράπεζα «χρειάζεται να πραγματοποιηθεί σε ένα πλαίσιο που παράλληλα θα αναχαιτίζει τη ραγδαία ανάπτυξη της πίστωσης, κατά την άποψή μας».
«Ακόμη ανεβασμένες» οι παγκόσμιες ανισορροπίες
Οι στρατηγικοί αναλυτές της τράπεζας σημειώνουν πως το τρέχον χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πολύ πιο επιρρεπές σε κρίσεις, εξαιτίας των «τεράστιων διασυνοριακών ροών» και των παγκόσμιων ανισορροπιών στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών.
Αυτές οι ανισορροπίες που απορρέουν από το εμπόριο, τις εισαγωγές και τις εξαγωγές, σημαίνουν πως κάποιες χώρες έχουν πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και άλλες έλλειμμα.
«Αν ένας επενδυτής σε μια χώρα πιστεύει πως η χώρα Α είναι καλό μέρος για να επενδύσει, είναι πιθανό και άλλοι επενδυτές σε άλλες χώρες να μοιράζονται αυτή την άποψη. Επομένως τέτοιες ροές συχνά ταξιδεύουν προς την ίδια κατεύθυνση. Το αντίστροφο αυτού είναι επίσης αληθές», τονίζουν οι ειδικοί, προειδοποιώντας πως «αν το αίσθημα αλλάξει στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι ροές μπορούν να αντιστραφούν με το πάτημα ενός κουμπιού και το τρέχον τοπίο παγκοσμίως το κάνει αυτό πολύ πιο πιθανό».
Άνοδος του λαϊκισμού
Σημειώνοντας πως ο λαϊκισμός έχει «εκτοξευτεί σε όλο τον πλανήτη» με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, την ψήφο υπέρ του Brexit και την αντικαθεστωτική ψήφο στη Γαλλία, η Deutsche Bank προβλέπει ότι θα λαϊκίστικα πολιτικά κόμματα θα συνεχίσουν να συνιστούν απειλή για τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα.
Επισημαίνουν πως, αν και οι συνέπειες της πρόσφατης ανόδου του λαϊκισμού δεν έχουν ακόμη αποσταθεροποιήσει τις χρηματοοικονομικές αγορές, το επίπεδο της αβεβαιότητας σίγουρα θα παραμείνει υψηλό καθώς τα κόμματα αυτά αποτελούν πραγματική απειλή σε μεγάλες εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις.
Υπερβολικές αποτιμήσεις θα «υποκύψουν στη βαρύτητα»
Η γερμανική τράπεζα σημειώνει ότι «είμαστε σε μια περίοδο πολύ υψηλών τιμών στα παγκόσμια περιουσιακά στοιχεία -πιθανώς τις πιο ανεβασμένες συνολικά στην ιστορία».
Οι αναλυτές παραδέχονται πως δεν υπάρχουν προφανή «σημεία πυροδότησης» για διόρθωση στις υπερβολικά υψηλές αποτιμήσεις, ωστόσο υπογραμμίζουν ότι αν οι τιμές παραμείνουν σε τόσο υψηλά επίπεδα «υπάρχει μόνιμος κίνδυνος για απότομη διόρθωση που θα αποσταθεροποιούσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα και την παγκόσμια οικονομία».
Μια Ιαπωνία σε… μόνιμο λήθαργο
Παρά τις προσπάθειες της ιαπωνικής κυβέρνησης να τονώσει την οικονομία και τον πληθωρισμό, η ασιατική χώρα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει οικονομικό και δημογραφικό πρόβλημα.
Ο λόγος για τον οποίο η Ιαπωνία απειλείται από πιθανή κρίση δεν είναι ένας: μεγάλα ελλείμματα προϋπολογισμού, τεράστιο QE, η υψηλότερη αναλογία δημόσιου χρέους στον ανεπτυγμένο κόσμο, γήρανση του πληθυσμού, συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό, πεισματικά χαμηλός πληθωρισμός.
Παρότι η χώρα προσφέρει κάποιες ενδείξεις σταθεροποίησης, στην πραγματικότητα συνεχίζει να σημειώνει αργή πρόοδο, προειδοποιούν οι στρατηγικοί αναλυτές.
Brexit
Η διαδικασία της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ περιλαμβάνεται στη λίστα της Deutsche Bank, αν και η έκθεση παρατηρεί πως οι διαπραγματεύσεις για τυχόν μελλοντική σχέση είναι σε πρώιμο στάδιο.
«Τελικά προσδοκία μας είναι πως ένας συμβιβασμός θα επιτευχθεί και το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα θεσπίσουν μια νέα σχέση. Ωστόσο σε αυτό τον αβέβαιο κόσμο η ψήφος υπέρ της αποχώρησης τον Ιούνιο του 2016 αυξάνει μια πιθανή κρίση, αν οι διαπραγματεύσεις καταρρεύσουν εντελώς», αναφέρουν οι αναλυτές, δίνοντας το «ακραίο παράδειγμα» του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, όταν κανείς στην πραγματικότητα δεν περίμενε πόλεμο, εβδομάδες και μήνες πριν έρθει».
(Έλλειψη σε) ρευστότητα
Τέλος, οι στρατηγικοί αναλυτές της γερμανικής τράπεζας αναφέρουν την υποχώρηση της ρευστότητας στην αγορά ως πιθανό σημείο πυροδότησης μιας κρίσης, στο πλαίσιο της οποίας οι εισροές σε funds ομολόγων αναδυόμενων αγορών και ανεπτυγμένων αγορών θα αντιστρέφονταν δραματικά.
«Το σταθερό εισόδημα φαίνεται το πιο ευάλωτο, καθώς είναι η αγορά που έχει δει συνδυασμό μεγάλων εισροών, τεράστιας ανάπτυξης και μειωμένης δραστηριότητας στην αγορά», επισημαίνεται στην έκθεση.
Οι αναλυτές τονίζουν πως, αν και αυτό δεν συνιστά αυτομάτως ανησυχία, σε περίπτωση που αυτή η αντιστροφή συμβεί την ίδια στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες θα μειώνουν τις αγορές ομολόγων, αυτό θα οδηγήσει σε απότομη διόρθωση τιμών και θα πυροδοτούσε ή θα επιδείνωνε μια κρίση.