Δέκα χρόνια μετά την κρίση οι βρετανικές τράπεζες είναι μικρές και φτωχές

Σαν σήμερα πριν από μία δεκαετία, η βρετανική τράπεζα Northern Rock, υπερφορτωμένη με επικίνδυνα στεγαστικά δισεκατομμυρίων στερλινών, έλαβε έκτακτη στήριξη από την Τράπεζα της Αγγλίας, αφότου στέρεψε η βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση στην οποία στηριζόταν.

Όπως υπενθυμίζει το Bloomberg, καταθέτες έκαναν ουρές έξω από τα καταστήματα της τράπεζας για να πάρουν τα χρήματά τους πίσω -ήταν το πρώτο bank run για βρετανικό ίδρυμα εδώ και 150 χρόνια, αλλά και η αρχή μιας κρίσης από την οποία η χώρα δεν έχει βγει ακόμη.

Η Northern Rock δεν ήταν η μοναδική τράπεζα που εξαφανίστηκε: η Bradford & Bingley κρατικοποιήθηκε και η Alliance & Leicester πουλήθηκε για ψίχουλα. Ωστόσο στους μεγάλους επιζήσαντες της λιανικής τραπεζικής είναι που γίνεται εμφανής η «κληρονομιά» της κρίσης: δύο είναι συντριπτικά μικρότεροι σε σχέση με μια δεκαετία πριν, ένας βρίσκεται ακόμη υπό τον έλεγχο του κράτους και όλοι είναι λιγότερο κερδοφόροι.

Στη διάρκεια των τελευταίων δέκα χρόνων, αφότου το εκτιμώμενο ποσό του 1,2 τρισ. στερλινών δεσμεύθηκε ως στήριξη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι τέσσερις μεγαλύτερες εγχώριες τράπεζες της Βρετανίας έχουν περικόψει περιουσιακά στοιχεία 3,6 τρισ. στερλινών, με εξόδους από ξένες αγορές, με κλείσιμο επικίνδυνων δραστηριοτήτων και με εκατοντάδες χιλιάδες απολύσεις.

Και η διαδικασία δεν έχει ακόμη τελειώσει.

Συρρίκνωση, διασώσεις και πρόστιμα

Η πιο δραματική συρρίκνωση παρατηρείται στη Royal Bank of Scotland, της οποίας το 71% εξακολουθεί να ανήκει στο βρετανικό κράτος. Η RBS έχει μειώσει το μέγεθος του ισολογισμού περίπου στο ένα τέταρτο σε σχέση με το peak του, αφότου έλαβε το 2008 και το 2009 τη μεγαλύτερη διάσωση απ’ όλες -συνολικού ποσού 45,5 δισ. στερλινών.

Η τράπεζα εμφανίζει απώλειες για εννέα συναπτά έτη και τα στελέχη της εκτιμούν ότι διανύει το ένατο.

Η Barclays έχει μειώσει στο μισό τα περιουσιακά στοιχεία τα τελευταία οκτώ χρόνια, με συρρίκνωση σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη. Την ίδια ώρα, υφίσταται πρόστιμα δισεκατομμυρίων για χειραγώγηση επιτοκίων και αγορών νομισμάτων.

Αντιθέτως, η HSBC Holdings, που εστιάζει στην Ασία, έχει εμφανίσει μέτρια αύξηση στο μέγεθός της την ίδια αυτή περίοδο, παρότι έχει αποσυρθεί από λιγότερο κερδοφόρες ή αναδυόμενες αγορές. Παράλληλα έχει πληγεί από πρόστιμα για αποτυχία συμμόρφωσης και για αγνόηση κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Η Lloyds Banking Group επίσης είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με δέκα χρόνια πριν, αλλά πλήρωσε το τίμημα: αφομοίωσε περιουσιακά στοιχεία της HBOS στο πλαίσιο συγχώνευσης που ενορχήστρωσε η κυβέρνηση στη διάρκεια της κρίσης, πράγμα που εντέλει έπαιξε τεράστιο ρόλο στην κρατικοποίηση που ακολούθησε.

Βουτιά στην κερδοφορία

Η βελτίωση στην κερδοφορία έχει εξελιχθεί σε όνειρο απατηλό. Η μέση απόδοση ιδίων κεφαλαίων έχει βυθιστεί από 18,4% το 2017 σε 4,5% σήμερα, καθώς οι τράπεζες συνεχίζουν να χτίζουν «μαξιλάρια» και να πληρώνουν χρηματικές ποινές. Οι επενδυτές συνήθως απαιτούν minimum απόδοση στο 10%, το λεγόμενο κόστος ιδίων κεφαλαίων, ενώ κανείς από τους τέσσερις μεγάλους δεν έχει ξεπεράσει αυτό το όριο.

Στο μεταξύ, ο ενυπόθηκος δανεισμός δεν έχει καταφέρει ακόμη να ανακάμψει, καταγράφοντας πτώση περίπου στο ένα πέμπτο των προ κρίσης επιπέδων, σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Βρετανών Τραπεζιτών. Η υποχώρηση έχει οδηγηθεί από τη βραδεία ανάκαμψη στις τιμές των κατοικιών στη βόρεια Αγγλία, η οποία έχει αφήσει πολλούς δανειολήπτες με αρνητικά ίδια κεφάλαια. Παρότι οι τιμές των λονδρέζικων ιδιοκτησιών έχουν σημειώσει άνοδο, η φορολογία έχει επίσης αυξηθεί στη βρετανική πρωτεύουσα, ενώ ταυτόχρονα οι τράπεζες απαιτούν αυστηρότερες εγγυήσεις δανεισμού.