Γιατί η Γερμανία θα γλιτώσει από τον λαϊκισμό (και) στις 24 Σεπτέμβρη

Smart cards και πελάτες σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και τις ΗΠΑ. Η επιτυχία και οι τρόποι δραστηριοποίησης των γερμανικών εταιριών συνιστούν απόδειξη της αφοσίωσης της Γερμανίας στην παγκοσμιοποίηση, αλλά και την εξήγηση για τις «βαρετές» εκλογές της, αναφέρει δημοσίευμα του Bloomberg.

Η οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας εξηγεί ένα πολιτικό αίνιγμα: το πώς, το 2017, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης διεξάγει μια ομαλή, μέχρι και βαρετή, εκλογική μάχη, τη στιγμή που ο λαϊκισμός σαρώνει την πολιτική τάξη αλλού. «Άλλες χώρες δεν έχουν τη σταθερότητα που απολαμβάνουμε», επιβεβαιώνει στέλεχος της γερμανικής βιομηχανίας που επικαλείται το πρακτορείο. «Είναι λάθος να πιστεύεις ότι μπορείς να σώσεις το κάστρο σου χτίζοντας περισσότερους τοίχους», σχολιάζει.

Στις 24 Σεπτεμβρίου, οι Γερμανοί πιθανότατα θα στηρίξουν τα ίδια κόμματα που κυβερνούν τη χώρα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, προωθώντας πάνω-κάτω τις ίδιες πολιτικές και τα ίδια μηνύματα που υποστηρίζουν εδώ και δεκαετίες. Καμία πλευρά δεν έχει κάνει εκκλήσεις «στυλ Τραμπ» για περιορισμό του εμπορίου και της παγκοσμιοποίησης. Δεν έχουν καν στραφεί κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Άνγκελα Μέρκελ είναι σχεδόν βέβαιο πως θα εξασφαλίσει τέταρτη θητεία, με την υπόσχεση ουσιαστικά να κρατήσει τα πράγματα περίπου όπως είναι. Όταν οι Γερμανοί κοιτάζουν χώρες που έχουν εκλέξει λαϊκιστές, επιστρέφουν τρομαγμένοι στο πολιτικό κέντρο, εξηγεί η Christina Tillmann, πολιτική αναλύτρια στο think tank Bertelsmann Institute. Και έπειτα, ρόλο παίζει και η ιστορία της χώρας: «Η όλη ελκυστικότητα του εθνικιστικού ιδεώδους απλά δεν έχει και πολλή απήχηση εδώ πέρα», συμπληρώνει η Tillmann.

Η μακροβιότητα της Μέρκελ ως ηγέτιδας οφείλεται στις δεξιότητές της ως πολιτικού, αλλά παράλληλα οφείλεται στο γεγονός ότι οι Γερμανοί αναγνωρίζουν πως είναι οι νικητές της παγκοσμιοποίησης. Η Γερμανία έχει χιλιάδες μεσαίες, οικογενειακές επιχειρήσεις (το λεγόμενο Mittelstand) που εκτείνονται σε ολόκληρη τη χώρα, αναδιανέμοντας τον πλούτο αντί να τον συγκεντρώνουν σε ελάχιστες πόλεις.

Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι έχουν μερίδιο στην επιτυχία της εταιρίας. Οι επιχειρήσεις δεν χρησιμοποιούν προσωρινό προσωπικό, με αποτέλεσμα όλοι, από τον επιστάτη μέχρι και επιστήμονες-ερευνητές, να είναι πλήρως απασχολούμενοι. Οι εταιρίες δίνουν προτεραιότητα στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, έναντι των βραχυπρόθεσμων κερδών.

Διαδοχικές γερμανικές κυβερνήσεις έχουν αναπτύξει και καλλιεργήσει το Mittelstand, το οποίο προμηθεύει τον κόσμο με τα πάντα, από κατσαβίδια και αυτόματους φούρνους μέχρι εκσκαφείς και πετρελαιοφόρα. Η ισχύς του τομέα πίεσε πτωτικά την ανεργία της Γερμανίας στο 5,7% τον Ιούλιο, σχεδόν 12% χαμηλότερα σε σύγκριση με το 2005. Η βιομηχανία εξακολουθεί να αντιστοιχεί σε παραπάνω από το ένα τέταρτο των θέσεων εργασίας στη χώρα, επίπεδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν δει από το 1984, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Περίπου 1.500 εταιρίες του Mittelstand είναι κορυφαίες στους τομείς niches όπου δραστηριοποιούνται, έναντι περίπου 300 αμερικανικών.

«Οι περισσότεροι Γερμανοί ξέρουν ότι κερδίζουν από το εμπόριο», συνοψίζει ως εκ τούτου ο Carsten Linnemann, βουλευτής του κόμματος της καγκελαρίου.

Πράγματι, πρόσφατη έρευνα του Bertelsmann Institute αποκάλυψε πως εκκλήσεις για ανατροπή της πολιτικής ελίτ ή για ανέγερση εμπορικών φραγμών απομακρύνουν τους Γερμανούς ψηφοφόρους. Η Άνγκελα Μέρκελ δεν κρύβει την αδυναμία της στο ελεύθερο εμπόριο και συχνά εγκωμιάζει το Mittelstand στις στάσεις που κάνει στο πλαίσιο της εκστρατείας της.

«Η ραχοκοκαλιά της οικονομίας είναι το Mittelstand, επομένως σας ευχαριστούμε πολύ», δήλωσε η Γερμανίδα ηγέτιδα την 1η Σεπτεμβρίου, ενώπιον εκατοντάδων εκπροσώπων εταιριών. «Πρέπει να αγωνιστούμε για να διασφαλίσουμε ότι θα κρατήσουμε το status μας ως μεγάλος εξαγωγέας και πως το "Made in Germany" θα συνεχίσει να σημαίνει κάτι».

Φυσικά η Γερμανία δεν έχει ανοσία στον λαϊκισμό, επισημαίνει το πρακτορείο, τονίζοντας πως η χώρα έχει ένα ενεργό κίνημα νεοναζί: πέρυσι το Υπουργείο Εσωτερικών κατέγραψε πάνω από 22.000 εγκλήματα δεξιών εξτρεμιστών, το υψηλότερο νούμερο που έχει καταγραφεί ποτέ. Ωστόσο κανένα εξτρεμιστικό δεξιό κόμμα δεν έχει καταφέρει να μπει στην Bundestag μετά τη δεκαετία του 1950.

Από την άλλη, αυτό μπορεί να αλλάξει αυτή τη φορά, καθώς οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο λαϊκίστικο AfD περίπου το 10% της συνολικής ψήφου στις εκλογές αυτού του μήνα. Σημειώνεται πως σε ολόκληρη τη Γερμανία, η ανισότητα στα εισοδήματα εξελίσσεται σε όλο και πιο καυτό θέμα, ενώ ο εδώ και καιρό καταπιεσμένος εθνικισμός σταδιακά ανεβαίνει.