Ευρωπαϊκές εταιρίες «στριμώχνονται» στην Τεχεράνη και… εκνευρίζουν τον Τραμπ

Το Ιράν σημείωσε πρόοδο αυτή την εβδομάδα στη διαφύλαξη της νέας θέσης του στην παγκόσμια οικονομία: ο γαλλικός κολοσσός στην ενέργεια, Total, και η γερμανική Volkswagen ανακοίνωσαν συμφωνίες για διοχέτευση χρήματος στην ισλαμική χώρα.

Πρόκειται για τις πρώτες συμφωνίες που οριστικοποιούνται αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ βρέθηκε στο Λευκό Οίκο και απείλησε να εγκαταλείψει τη συμφωνία του 2015, που προβλέπει αναστολή των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη εδώ και μια δεκαετία.

Οι νέες επενδύσεις δίνουν τέλος σε εικασίες μηνών, γύρω από το αν η μεταστροφή στην αμερικανική εξωτερική πολιτική θα φόβιζε τις εταιρίες της Δύσης, εμποδίζοντάς τες να ποντάρουν στην πιο ραγδαία αναπτυσσόμενη οικονομία της Μέσης Ανατολής. Ταυτόχρονα υπογραμμίζουν το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ του Τραμπ και των Ευρωπαίων «συμμάχων», που στηρίζουν τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί παρότι ο Λευκός Οίκος επαναξιολογεί τη συμφωνία για τα πυρηνικά.

«Ο κόσμος περίμενε μια ένδειξη για να δει προς τα πού πάνε τα πράγματα», εξήγησε ο Homayoun Falakshahi, ανώτατος αναλυτής-ερευνητής για την Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην συμβουλευτική εταιρία Wood Mackenzie στο Λονδίνο. Ιδιαίτερα το σχέδιο της Total για επένδυση ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων σε αναπτυσσόμενα ιρανικά πεδία φυσικού αερίου, σημαίνει πως δεν υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες συνέχισης του αποκλεισμού της Τεχεράνης.

Όσες περισσότερες δραστηριότητες διαχειρίζεται η Ευρώπη στο Ιράν, τόσο λιγότερο θα έχει πρόθεση να κάνει πίσω στις σχέσεις με τον Ρουχανί, ο οποίος ανυπομονεί να ανοίξει τις ιρανικές πύλες στις ξένες επενδύσεις. Το Ιράν περηφανεύεται για τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο και στεγάζει 80 εκατ. καταναλωτές που «διψούν» για δυτικά προϊόντα έπειτα από τόσα χρόνια διεθνών κυρώσεων.

Δολάρια δεν έχει

Αν ο Τραμπ επιθυμεί να εγκαταλείψει τη συμφωνία, θα χρειαστεί να πείσει τη Ρωσία -βασικό σύμμαχο της Τεχεράνης-, αλλά και την Κίνα, που αναπτύσσει τα ιρανικά πεδία μαζί με την Total και με τοπικούς παίκτες.

Ακόμη κι αν η Ουάσινγκτον δεν μπορέσει να αντιστρέψει τη συμφωνία, η εχθρικότητα του Τραμπ απέναντι στο Ιράν μπορεί να εγείρει δυσκολίες για εταιρίες που αναζητούν χρηματοδότηση για τα πρότζεκτς τους. Οι κυρώσεις εξακολουθούν να απαγορεύουν στις αμερικανικές τράπεζες να δραστηριοποιηθούν στη χώρα, ένας περιορισμός που επεκτείνεται και σε ευρωπαϊκές εταιρίες με σημαντική έκθεση στις ΗΠΑ.

Επενδύσεις στο Ιράν «δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν με δολάρια ή με τη χρήση αμερικανικών τραπεζών», συνόψισε ο William Breeze, εταίρος στην Herbert Smith Freehills που ειδικεύεται στην ενέργεια, στους φυσικούς πόρους και στην υποδομή. Αντ’ αυτών, οι εταιρίες θα χρειαστεί να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από την Ασία ή από ευρωπαϊκές τράπεζες μεσαίας κεφαλαιοποίησης.

Για την Total, οι κίνδυνοι αξίζουν τον κόπο καθώς η πιθανή ανταμοιβή είναι η υπογραφή μιας συμφωνίας για 20 χρόνια που εντέλει θα οδηγήσει σε ένεση 4,8 δισ. δολαρίων της κοινοπραξίας στη χώρα της Μέσης Ανατολής. «Θα γυρίσω ξανά πίσω στο Ιράν, γιατί αυτό το συμβόλαιο είναι το πρώτο μεταξύ πολλών», δήλωσε στις 4 Ιουλίου ο Patrick Pouyanne, διευθύνων σύμβουλος στον πετρελαϊκό κολοσσό.

Αυτοκινητοβιομηχανίες, κατασκευαστές αεροσκαφών και παραγωγοί φαρμάκων, κάνουν κι αυτοί τα πονταρίσματά τους. Μετά την Total, την Volkswagen που επιστρέφει στο Ιράν έπειτα από 17 χρόνια και την Peugeot που πρόλαβε να ξαναμπεί πρώτη στην αγορά της χώρας, ο Falakshahi «βλέπει» άλλες τέσσερις με πέντε εταιρίες ενέργειας να ακολουθούν με τις δικές τους επενδυτικές συμφωνίες του χρόνου.

Η Royal Dutch Shell και η Eni βρίσκονται ήδη σε διαπραγματεύσεις για την ανάπτυξη τοπικών πεδίων, ενώ το ντιλ της Total είναι «το συμβόλαιο που παρακολουθούσε στενά η βιομηχανία πετρελαίου και που όλοι περίμεναν», σχολίασε ο ειδικός.