Σε εξέλιξη βρίσκεται από τις 16 Οκτωβρίου η επίθεση χερσαίων ιρακινών και κουρδικών δυνάμεων, που έχει ως στόχο την ανακατάληψη της Μοσούλης, δεύτερης μεγαλύτερης πόλης του Ιράκ, από τους τζιχαντιστές.Η επίθεση διεξάγεται από περίπου 50.000 άνδρες, των οποίων η πλειονότητα -αλλά όχι η αφρόκρεμα- είναι Ιρακινοί.
Οι τελευταίοι εξαπολύουν επιθέσεις κατά της πόλης κυρίως από το νότο. Από τα βόρεια και τα δυτικά, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις διεξάγονται από τους Κούρδους μαχητές (Πεσμεργκά).
Θεωρείται δεδομένο ότι στις επιχειρήσεις συμμετέχουν άνδρες των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων αλλά και Ιρανοί μαχητές ή Ιρακινοί σιίτες, οι οποίοι θεωρούνται υψηλής μαχητικής αξίας (συγκριτικά με τους σουνίτες Ιρακινούς) και σε αρκετές περιπτώσεις αποτελούν την εμπροσθοφυλακή των δυνάμεων που επιτίθενται.
Οι δυνάμεις αυτές έχουν ισχυρή αεροπορική υποστήριξη από τις ΗΠΑ, οι οποίες σφυροκοπούν συνεχώς τις δυνάμεις του ISIS στη Μοσούλη αλλά και στις γύρω περιοχές.
Ο «συνασπισμός» Ιρακινών-ΗΠΑ-Κούρδων αναμένεται να αντιμετωπίσει περί τις 5.000-7.000 τζιχαντιστές του ISIS που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Μοσούλης.
Σύμφωνα με ξένα δημοσιεύματα, οι κουρδικές δυνάμεις βρίσκονται σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από τα περίχωρα της πόλης, ενώ φέρονται να ελέγχουν ήδη κάποια χωριά έξω από αυτή, όπως επίσης τον αυτοκινητόδρομο που συνδέει τη Μοσούλη με την πόλη Αρμπίλ, στο Κουρδιστάν.
Η προέλαση των Ιρακινών από το νότο είναι σχετικά πιο αργή αλλά στην πράξη, λόγω του όγκου των δυνάμεων, είναι αδύνατο να ανακοπεί σε ανοικτό πεδίο.
Ουσιαστικά η μόνη επικοινωνία που έχει το ISIS με το υπόλοιπο Ιράκ και τη Συρία είναι από τα δυτικά και όχι από τον κύριο αυτοκινητόδρομο (ελέγχεται από τους Κούρδους) αλλά από δευτερεύοντα οδικά δίκτυα.
Πρώτος στόχος των επιτιθέμενων θα είναι να περικυκλώσουν την πόλη και να την αποκόψουν από το υπόλοιπο Ιράκ. Ένα τέτοιο εγχείρημα δεν πρέπει να θεωρείται δύσκολο, ωστόσο θα απαιτήσει χρόνο.
Στην πράξη, οι τζιχαντιστές δεν έχουν καμία ελπίδα αντίστασης απέναντι στον συνδυασμό των αεροπορικών βομβαρδισμών και της δύναμης πυρός που διαθέτει ο «δυτικός» συνασπισμός.
Οι έως τώρα αντιδράσεις των τζιχαντιστών, σύμφωνα με ξένα δημοσιεύματα, βασίζονται κατά κύριο λόγο στην τακτική των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας και της «ευέλικτης άμυνας» (αν και υπάρχουν αναφορές για ισχυρούς θύλακες αντίστασης σε μικρές πόλεις, ειδικά στο νότιο «μέτωπο»).
Αυτές οι σπασμωδικές κινήσεις ενδεχομένως να προκαλούν καθυστερήσεις σε τακτικό επίπεδο αλλά σε επιχειρησιακό δεν φαίνεται να έχουν καμία τύχη.
Ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν οι Ιρακινοί και οι σύμμαχοί τους θα κυκλώσουν ολοκληρωτικά τη Μοσούλη ή θα αφήσουν επίτηδες ένα «διάδρομο» ανοικτό. Μερίδα στρατιωτικών αναλυτών εκτιμά ότι ένας ανοικτός διάδρομος προς τα δυτικά θα επιτρέψει στους τζιχαντιστές να υποχωρήσουν, αν βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο, ενώ θα διευκολύνει τις όποιες λιποταξίες.
Ηδη ξένα δημοσιεύματα κάνουν λόγο για φυγή των ηγετικών στελεχών των τζιχαντιστών από την πόλη.
Ωστόσο η εμπειρία από άλλες αντίστοιχες «πολιορκίες» κατέδειξε ότι υπάρχει ο κίνδυνος ένας «ανοικτός» διάδρομος να επιτρέψει την ενίσχυση των τζιχαντιστών από φιλικές δυνάμεις στη Συρία. Να λειτουργήσει δηλαδή προς την αντίθετη από την επιδιωκόμενη κατεύθυνση.
Ένα ακόμα αναπάντητο και ιδιαίτερα κρίσιμο ερώτημα είναι η δυνατότητα των τζιχαντιστών να χρησιμοποιήσουν με επιτυχία κάποιου είδους χημικά όπλα.
Σε κάθε περίπτωση, η πλήρης ανακατάληψη της Μοσούλης δεν θα είναι μια καθόλου εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα αν οι επιτιθέμενες δυνάμεις αποφασίσουν να ελαχιστοποιήσουν -κατά το δυνατό- τον αριθμό των παράπλευρων απωλειών.
Η πόλη χωρίζεται στα δύο από τον ποταμό Τίγρη. Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι τζιχαντιστές θα εγκαταλείψουν σχετικά εύκολα το ανατολικό κομμάτι της Μοσούλης, εστιάζοντας την άμυνά τους στο δυτικό. Το συγκεκριμένο τμήμα της πόλης έχει μικρότερους και στενότερους δρόμους, θεωρείται πιο δύσκολο να «εκκαθαριστεί» και δυσκολεύει τη χρήση αρμάτων μάχης αλλά και πυρών πυροβολικού.
Παράλληλα οι ιρακινές δυνάμεις δεν θεωρούνται ιδιαίτερα αξιόμαχες, αν εξαιρεθεί το «σώμα» των ειδικών δυνάμεων που συμμετέχει στις στρατιωτικές επιχειρήσεις και το οποίο έχει λάβει πολύμηνη εκπαίδευση από τους Αμερικανούς.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι οι άνδρες του ISIS θα χρησιμοποιήσουν αθώους πολίτες σαν ανθρώπινη ασπίδα, ενώ στα μέτρα άμυνας περιλαμβάνεται το σκάψιμο τούνελ τα οποία γεμίζονται με εκρηκτικά.
H αξία της Μοσούλης
Πολιτικοί αλλά και στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η κατάληψη της Μοσούλης θα σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους της παρουσίας των τζιχαντιστών στο Ιράκ. Η Μοσούλη είναι η δεύτερη σημαντικότερη πόλη για το ISIS, μετά τη Ράκα στη Συρία, και βρίσκεται σε στρατηγική θέση στο βόρειο Ιράκ.
Αν οι τζιχαντιστές χάσουν τον έλεγχό της, θα απωλέσουν το μοναδικό «έρεισμα» που θα διαθέτουν στη χώρα, εκτός από μικρές πόλεις και χωριά. Παράλληλα ο αντίκτυπος θα είναι μεγάλος και για τους μαχητές του ISIS ή για εκείνους που δυνητικά θα μπορούσαν να πλαισιώσουν τις τάξεις των τρομοκρατών.
Τα κρούσματα λιποταξιών στους τζιχαντιστές δεν είναι πλέον σπάνιο φαινόμενο, ενώ και η ροή των ατόμων που ταξιδεύουν για να ενταχθούν στους τζιχαντιστές έχει μειωθεί, αναφέρουν ξένα δημοσίευματα.
Η συμβολική της σημασία φαίνεται και από το γεγονός ότι ο επικεφαλής των τζιχαντιστών ανακήρυξε από εκεί τη δημιουργία του χαλιφάτου.
Εν τω μεταξύ ένα σχετικά νέο θέμα που έχει ανακύψει στους κόλπους του «δυτικού» σχηματισμού είναι ο έλεγχος της Μοσούλης μετά το πέρας των επιχειρήσεων.
Στην πόλη κατοικούν κυρίως σουνίτες, οι οποίοι δεν έχουν και τις καλύτερες σχέσεις με τους σιίτες. Η συμμετοχή των Ιρανών ή ιρακινών σιιτών στις επιθέσεις έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι η επιχείρηση μπορεί να προκαλέσει αναζωπύρωση σεχταριστικών εντάσεων.
Οι σιιτικές δυνάμεις έχουν κατηγορηθεί κατ' επανάληψη για κακοποιήσεις σουνιτών σε προηγούμενες εκστρατείες, σε περιοχές που έλεγχε το ISIS.
Oι ηγέτες των Ιρανών ανακοίνωσαν πως επικεντρώνουν τις δυνάμεις τους για την κατάληψη μιας μικρής πόλης στα δυτικά της Μοσούλης και δεν σχεδιάζουν να εισέλθουν στη Μοσούλη.
Παράλληλα ο πρωθυπουργός του Ιράκ δήλωσε ότι ακόμη και αν οι Ιρανοί χρησιμοποιηθούν για την ανακατάληψη της Μοσούλης, οι δυνάμεις τους θα αποσυρθούν όταν ολοκληρωθούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις.