Fitch: Τα πολιτικά ρίσκα απειλούν τις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης

Αύξηση των πτωτικών ρίσκων για την οικονομική ανάπτυξη των ανεπτυγμένων χωρών «βλέπει» η Fitch στην τελευταία διμηνιαία έκθεσή της για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.

Όπως σημειώνει, καθώς αυξάνεται η δυναμική του λαϊκισμού σε πολλές χώρες, αυξάνεται και ο κίνδυνος πολιτικών αναταράξεων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις προοπτικές για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Την ίδια ώρα, η δυνατότητα των κεντρικών τραπεζών να τονώσουν την ανάπτυξη φαίνεται να ελαχιστοποιείται.

Η Fitch προχωρά σε υποβάθμιση της πρόβλεψής της για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ φέτος στο 1,4%, από 1,8% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.

«Φέτος πιθανότατα θα δούμε τον χαμηλότερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης για το αμερικανικό ΑΕΠ από το 2009, καθώς οι προσαρμογές του πετρελαϊκού τομέα, η ισχνή εξωτερική ζήτηση και η προηγούμενη ανατίμηση του δολαρίου, θα επιβαρύνουν τη βιομηχανική ζήτηση», αναφέρει στην έκθεση ο επικεφαλής οικονομολόγος της Fitch, Brian Coulton.

Με την ανάπτυξη της ευρωζώνης να φαίνεται πιθανό ότι «κορυφώθηκε» στις αρχές του 2016 και χωρίς να υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις προβλέψεις για την ανάπτυξη της Βρετανίας και της Ιαπωνίας -παρά τις σημαντικές κινήσεις σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής-, η προοπτική για τις ανεπτυγμένες χώρες μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να περιγραφεί ως ένας δρόμος χαμηλής ανάπτυξης. Η ανάπτυξη των ανεπτυγμένων χωρών στο διάστημα 2016-2018 δεν θα είναι πολύ καλύτερη από τη μέτρια μέση ετήσια ανάπτυξη του 1,5% που σημειώθηκε στο διάστημα 2011-2015. Επιπλέον, τα πτωτικά ρίσκα για την ανάπτυξη των ανεπτυγμένων χωρών έχουν αυξηθεί.

«Η άνοδος του λαϊκισμού που παρατηρείται σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες θα μπορούσε να είναι πρόδρομος ενός αυξημένου εμπορικού προστατευτισμού και αυξανόμενων τάσεων κατακερματισμού στην ευρωζώνη, που θα αύξαναν την αβεβαιότητα και θα έβλαπταν τις προοπτικές για τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα», σημειώνει ο Coulton.

Εν τω μεταξύ, η δυνατότητα των κεντρικών τραπεζών να αντιμετωπίσουν τις δυσμενείς για την ανάπτυξη αναταράξεις ίσως περιορίζεται. Οι επιπτώσεις των χαμηλών και αρνητικών επιτοκίων για την κερδοφορία των τραπεζών, η αυξανόμενη περιπλοκότητα των ανακοινώσεων των κεντρικών τραπεζών για τη χαλάρωση της νομισματικής τους πολιτικής, οι μειώσεις στα έσοδα από τόκους για τους αποταμιευτές και οι στρεβλώσεις στις αγορές, περιπλέκουν το «πέρασμα» της αντισυμβατικής νομισματικής χαλάρωσης στην οικονομία. Επιπλέον, η ιστορικά πρωτοφανής φύση των αρνητικών ονομαστικών επιτοκίων ίσως περιορίζει τα οφέλη των ανακοινώσεων των κεντρικών τραπεζών για νομισματική χαλάρωση, στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Οι εντεινόμενες πολιτικές πιέσεις και οι ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα της νομισματικής χαλάρωσης έχουν συμβάλει στην αυξανόμενη στήριξη προς δημοσιονομικά μέτρα προκειμένου να αποκατασταθεί η ανάπτυξη. Μια ευρύτερη στροφή προς τη δημοσιονομική χαλάρωση είναι όλο και πιο εμφανής στα νούμερα και ενώ η αποτελεσματικότητά της μπορεί να περιορίζεται σε ορισμένες χώρες λόγω του υψηλού επιπέδου του δημοσίου χρέους, μια συντονισμένη δημοσιονομική αναθέρμανση πιθανότατα θα ωφελήσει την ανάπτυξη, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Η Fed πιθανότατα θα είναι η μόνη μεγάλη κεντρική τράπεζα που θα συσφίξει τη νομισματική της πολιτική βραχυπρόθεσμα, καθώς ήδη βάζει τις βάσεις για αύξηση επιτοκίων τον Δεκέμβριο. Η ΕΚΤ αναμένεται να παρατείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και πέραν του Μαρτίου 2017 και πιθανότατα θα χρειαστεί να τροποποιήσει τα όρια στις αγορές ομολόγων. Η νέα προσέγγιση της Τράπεζας της Ιαπωνίας στη νομισματική πολιτική ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων που, σύμφωνα με τη Fitch, μέχρι το τέλος του 2017 θα μειωθούν στο -0,5%. Στη Βρετανία, το «πακέτο» επιθετικής χαλάρωσης που ανακοινώθηκε στις αρχές Αυγούστου έχει θετική επίπτωση στο κλίμα.

Με τα πρόσφατα στοιχεία της Βρετανίας να είναι λίγο καλύτερα του αναμενόμενου, η Τράπεζα της Αγγλίας είναι απίθανο να προχωρήσει σε νέα μείωση επιτοκίων πριν το τέλος του έτους.

Στις αναδυόμενες αγορές, οι πιέσεις στην ανάπτυξη έχουν κάπως μετριαστεί τελευταία, με τη Fitch να βλέπει σταθεροποίηση της μακροοικονομικής οικόνας των μεγάλων αναδυόμενων αγορών.