Κράτη και εταιρίες αναλαμβάνουν δράση μετά τη διαρροή των Panama Papers

Οι αρχές σε όλο τον κόσμο έχουν ξεκινήσει έρευνες σχετικά με τις δραστηριότητες των πλούσιων και ισχυρών μετά τη διαρροή των Panama Papers, τα ντοκουμέντα που έριξαν φως στις χρηματοοικονομικές κινήσεις πολιτικών και δημόσιων προσώπων, καθώς και των εταιριών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που χρησιμοποιούν για τις δραστηριότητες αυτές.

Μεταξύ των ατόμων που κατονομάζονται στα ντοκουμέντα, είναι και άνθρωποι από τα στενά περιβάλλοντα ηγετών όπως του Βλαντιμίρ Πούτιν, των ηγετών της Κίνας, της Βρετανίας, της Ισλανδίας, του Πακιστάν και του προέδρου της Ουκρανίας.

Μεταξύ άλλων, τα Panama Papers κατέδειξαν την ύπαρξη offshore εταιριών που συνδέονται με τις οικογένειες του Κινέζου προέδρου Ξι Ζινπίνγκ και άλλων ισχυρών νυν και πρώην Κινέζων ηγετών.

Μετά την αποκάλυψη των εγγράφων, αν και η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει δημόσια για το περιεχόμενό τους, η Κίνα προχώρησε σε περιορισμό της τοπικής κάλυψης των εξελίξεων στη χώρα, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της πρόσβασης σε σχετικές ειδήσεις. Η ηγεσία της χώρας κατήγγειλε τα δυτικά ρεπορτάζ ως προκατειλημμένα απέναντι στους μη δυτικούς ηγέτες.

Συγκεκριμένα, οι Global Times, ένα επηρεαστικό tabloid που εκδίδεται από την People's Daily του Κομμουνιστικού Κόμματος, ανέφεραν σε editorial ότι τα δυτικά μέσα ενημέρωσης που στηρίζονται από την Ουάσινγκτον χρησιμοποιούν τέτοιου είδους διαρροές για να επιτίθενται σε πολιτικούς στόχους σε μη δυτικές χώρες.

Στο μεταξύ, η Γαλλία, η Αυστρία, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Ολλανδία είναι μεταξύ των κρατών που έχουν ξεκινήσει έρευνες, ενώ κάποιες άλλες χώρες, περιλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, τόνισαν πως εξετάζουν την κατάσταση. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, εκπρόσωπος του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης ανέφερε στο Reuters πως προσπαθεί να προσδιορίσει το αν υπάρχουν αποδείξεις για ανήθικες δραστηριότητες offshore εταιριών που την αφορούν.

Το CNBC μεταδίδει πως στην Αργεντινή, εξηγήσεις έχουν ζητηθεί από τον πρόεδρο Μαουρίσιο Μάκρι για την περίοδο κατά την οποία διετέλεσε διευθυντής μιας offshore, της Fleg Trading, την οποία διαχειριζόταν το δικηγορικό γραφείο Mossack Fonseca στις Μπαχάμες. Σύμφωνα με το Reuters, ο Μάκρι απάντησε σε τηλεοπτική συνέντευξη πως ο πατέρας του Φράνκο Μάκρι, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Αργεντινή, είχε ιδρύσει την εν λόγω «offshore εταιρία για να επενδύσει στη Βραζιλία, μια επένδυση που τελικά δεν ολοκληρώθηκε».

Ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σίγκμουντουρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον αντιμετώπισε χθες πρόταση μομφής από τα κόμματα της αντιπολίτευσης εν μέσω μεγάλων διαμαρτυριών, αφού τα Panama Papers αποκάλυψαν πως είναι ιδιοκτήτης offshore εταιρίας. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην τηλεόραση του Reuters, ο Γκουνλάουγκσον επεσήμανε ότι δε θα παραιτηθεί, επιμένοντας πως η σύζυγός του έχει πληρώσει όλους τους σχετικούς φόρους.

Το Πακιστάν αρνήθηκε οποιαδήποτε αδικοπραγία, αν και τα παιδιά του πρωθυπουργού Ναγουάζ Σαρίφ φαίνεται πως συνδέονται με offshore εταιρίες.

Παράλληλα, ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο υπερασπίστηκε τη δέσμευσή του για διαφάνεια έπειτα από αίτημα βουλευτών για έρευνα, λόγω αναφορών πως μετέφερε μια επιχείρηση ζαχαροπλαστικής στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους το 2014 προκειμένου να αποφύγει τη φορολόγηση. Ο Ποροσένκο ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter πως όταν έγινε πρόεδρος, παραχώρησε τη διαχείριση των περιουσιακών του στοιχείων σε «συμβουλευτικά και δικηγορικά γραφεία».

Στο μεταξύ, η εμπλοκή του πατέρα του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, Ίαν Κάμερον, σε μία από τις εταιρίες που αναφέρουν τα ντοκουμέντα, χαρακτηρίστηκε από εκπρόσωπο του Κάμερον ως «ιδιωτικό ζήτημα».

Επιπλέον, η Credit Suisse και η HSBC, δύο από τους μεγαλύτερους διαχειριστές πλούτου στον κόσμο, απέρριψαν την Τρίτη τους ισχυρισμούς πως χρησιμοποιούσαν offshore εταιρίες προκειμένου να βοηθήσουν τους πελάτες τους να αποφύγουν τη φορολόγηση. Σύμφωνα πάντως με τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (ICIJ), και οι δύο τράπεζες βοήθησαν στο στήσιμο περίπλοκων δομών που καθιστούν δύσκολο τον εντοπισμό της ροής χρήματος που μετακινείται.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Credit Suisse, Tidjane Thiam, ο οποίος κυνηγά επιθετικά τους πλουσιότερους της Ασίας, τόνισε πως η τράπεζα εστιάζει μόνο σε νόμιμα περιουσιακά στοιχεία. Παραδέχθηκε πως η τράπεζα χρησιμοποιεί offshore χρηματοοικονομικές δομές αλλά μόνο για πλούσιους πελάτες με περιουσιακά στοιχεία σε πολλές χώρες, ενώ δεν τους βοήθησε να φοροδιαφύγουν ή να φοροαποφύγουν.

«Δεν αποδεχόμαστε δομές για φοροαποφυγή», ανέφερε το στέλεχος, προσθέτοντας ότι «όποτε υπάρχει μια δομή με ένα επωφελούμενο τρίτο μέρος, επιμένουμε να μάθουμε την ταυτότητα του δικαιούχου».

Ξεχωριστά, η HSBC επεσήμανε ότι τα έγγραφα χρονολογούνται πριν από μια εξονυχιστική αναμόρφωση του επιχειρησιακού της μοντέλου.

Βέβαια, το Reuters θυμίζει πως και οι δύο τράπεζες έχουν πληρώσει τα τελευταία χρόνια μεγάλα πρόστιμα στις αμερικανικές αρχές για δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση πλούτου ή την τραπεζική.

Πάντως, κάποιοι ειδικοί αναφέρουν ότι τα Panama Papers ουσιαστικά αποκαλύπτουν μεγάλα κενά στην επιβολή του νόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Η πιο ανησυχητική πλευρά αυτού του σκανδάλου είναι η τεράστια ανεπάρκεια των αμερικανικών προσπαθειών να αναχαιτίσουν το ξέπλυμα χρήματος παγκοσμίως», επεσήμανε ο Ben Rose του δικηγορικού γραφείου Hickman & Rose, μιλώντας στο CNBC.

«Ο Παναμάς δεν είναι ακριβώς η 51η πολιτεία, αλλά είναι στενά συνδεδεμένος με τις ΗΠΑ, μέσα στη σφαίρα επιρροής τους, και συνδέεται από το κοινό όφελος των δύο χωρών από τη διώρυγα. Είναι παράδοξο το ότι εξακολουθεί να λειτουργεί με αυτόν τον τρόπο», πρόσθεσε.

Έντονο ελληνικό... χρώμα στις λίστες των Panama Papers

Έντονο ήταν το... ελληνικό χρώμα στα λίστες των Panama Papers. Αν και τα πλήρη στοιχεία για τους Ελληνες ιδιώτες και εταιρείες που εμφανίζονται στα αρχεία της Mossack Fonseca που διέρρευσαν δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, έχει γίνει γνωστό ότι από την Ελλάδα εμπλέκονται 223 εταιρείες, 64 πελάτες (της δικηγορικής εταιρείας), 57 δικαιούχοι και 285 μέτοχοι.

To μοναδικό όνομα που έχει αποκαλυφθεί μέχρι στιγμής είναι αυτό του Σταύρου Παπασταύρου, συμβούλου και στενού συνεργάτη του τέως πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά.

Σύμφωνα με τα ευρήματα του ICIJ, ο κ. Παπασταύρου διετέλεσε από το 2004 έως το 2014 μέλος των διοικητικών συμβουλίων των Green Shamrock Foundation και Diman Foundation. Παράλληλα, από το 2006 και μετέπειτα, εμφανίζεται ως αναπληρωτής πρόεδρος μιας, της Aisios Foundation, στην οποία συμμετέχουν και οι Κωνσταντίνος Λαναράς και Σπύρος Μεταξάς.

Η Ελβετία έχει 38.433 εταιρείες και 323 πελάτες. Στην Κύπρο υπάρχουν 3.636 και 109 πελάτες ενώ ρεκόρ σημειώνει το Χονγκ Κονγκ που έχει 37.919 εταιρείες και 2.192 πελάτες. Ο γνωστός Παναμάς έχει 15.895 εταιρείες και 583 πελάτες.

Δείτε εδώ τον χάρτη και πατήστε πάνω σε κάθε σημείο για να δείτε τον αριθμό των εταιρειών και των πελατών

Γερμανία: Περίπου 30 τράπεζες και η Siemens στα Panama Papers

Σχεδόν τριάντα γερμανικές τράπεζες, ανάμεσά τους η Deutsche Bank και η Commerzbank, χρησιμοποίησαν τις υπηρεσίες της εταιρείας δικηγόρων Μοσάκ Φονσέκα του Παναμά, η οποία βρίσκεται στην καρδιά ενός τεράστιου σκανδάλου φοροαποφυγής, αποκάλυψε η γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Τουλάχιστον 28 γερμανικές τράπεζες κατέφυγαν τα τελευταία χρόνια στις υπηρεσίες της εταιρείας Μοσάκ Φονσέκα», σημειώνει η εφημερίδα του Μονάχου, μέλος της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), η οποία αξιοποιεί τα 11,5 εκατομμύρια έγγραφα που προέρχονται από την εταιρεία του Παναμά και φέρει στο φως τη χρήση φορολογικών παραδείσων από πολλές προσωπικότητες.

Τα έγγραφα περιήλθαν στην κατοχή της Süddeutsche Zeitung στις αρχές του 2015 και η εφημερίδα κατόπιν τα έθεσε μέσω ICIJ στη διάθεση 370 δημοσιογράφων σε πάνω από 70 χώρες.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, οι γερμανικές τράπεζες «δημιούργησαν ή διαχειρίστηκαν μέσω της Μοσάκ Φονσέκα πάνω από 1.200 εταιρείες-βιτρίνες για τους πελάτες τους».

Μόνο η Deutsche Bank, η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα, είχε χρησιμοποιήσει «ως το 2007 πάνω από 400 εξωχώριες επιχειρήσεις», σύμφωνα με τη Süddeutsche Zeitung, η οποία υπογραμμίζει πως «πολλές χιλιάδες Γερμανοί χρησιμοποίησαν τις εταιρείες-βιτρίνες της Μοσάκ Φονσέκα».

Ανάμεσα σε άλλες γερμανικές τράπεζες που αξιοποίησαν τις υπηρεσίες της Μοσάκ Φονσέκα ξεχωρίζουν η Commerzbank, η Dresdner Bank, αλλά και η BayernLB.

Αλλά και κρατιδιακές και περιφερειακές γερμανικές τράπεζες χρησιμοποίησαν τις υπηρεσίες της δικηγορικής εταιρείας του Παναμά, συνεχίζει η Süddeutsche Zeitung, χωρίς να τις κατονομάζει.

Οι τράπεζες που ενέχονται στην υπόθεση διαβεβαίωσαν πάντως ότι «άλλαξαν την πολιτική τους τα τελευταία χρόνια», σημειώνει η εφημερίδα. Η Commerzbank επίσης διαβεβαίωσε ότι «άλλαξε πορεία», με «αξιόπιστο τρόπο», από το 2008.

Στην Deutsche Bank, «αναγνωρίζουμε πλήρως τη σημασία του προβλήματος αυτού» και «βελτιώσαμε τις διαδικασίες υποδοχής πελατών και επαλήθευσης των στοιχείων των προσώπων με τα οποία συνδιαλλασσόμαστε», ανέφερε η τράπεζα.

Η Siemens, που είχε βρεθεί στην καρδιά ενός τεράστιου σκανδάλου δωροδοκιών τη δεκαετία του 2000, αναφέρεται επίσης στα Panama Papers.

Σύμφωνα με τη Süddeutsche Zeitung, ποσά που είχαν τοποθετηθεί από στελέχη της Siemens σε «μαύρα» ταμεία στη Νότια Αμερική δεν επεστράφησαν στην εταιρεία. «Περίπου 3 εκατομμύρια ευρώ» μεταφέρθηκαν σε ιδιωτικούς τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία και στις Μπαχάμες, σύμφωνα με την εφημερίδα.

Το πρωί, ο όμιλος ανέφερε ότι δεν έχει ακόμη ενημερωθεί σχετικά με τα έγγραφα, αλλά θεωρεί ότι αφορούν «παλαιότερες, γνωστές υποθέσεις», όπως δήλωσε εκπρόσωπος της Siemens στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Το Βερολίνο ευελπιστεί ότι οι αποκαλύψεις των «εγγράφων του Παναμά» θα δώσουν έναυσμα για την κλιμάκωση του αγώνα εναντίον του ξεπλύματος χρήματος και της φορολογικής απάτης.

«Ελπίζουμε ότι η σημερινή συζήτηση θα συμβάλει στο να αυξηθεί η πίεση», δήλωσε κατά τη διάρκεια της τακτικής ενημέρωσης των δημοσιογράφων στο Βερολίνο ο Μάρτιν Γέγκερ, εκπρόσωπος του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.