Πιο βαθιά στον κόσμο των αρνητικών επιτοκίων προχώρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την Πέμπτη, ανακοινώνοντας ένα περιεκτικό πακέτο μέτρων με επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης και εισαγωγή τεσσάρων νέων σειρών εργαλείων παροχής ρευστότητας (TLTRO).
Οι αποφάσεις της Κεντρικής Τράπεζας ξεπέρασαν κατά πολύ τις προσδοκίες της αγοράς, στέλνοντας υψηλότερα τα ξένα χρηματιστήρια και τα ευρωπαϊκά ομόλογα, ωστόσο η διευκρίνιση του Μάριο Ντράγκι ότι δεν αναμένει νέα μείωση επιτοκίων ανέκοψε την ελεύθερη πτώση του ευρώ και το επανέφερε πάνω από το 1,10 σε σχέση με το δολάριο.
Η ΕΚΤ παρουσίασε ένα περιεκτικό πακέτο μέτρων που έχει στόχο να εκμεταλλευτεί τις συνέργειες διαφορετικών εργαλείων και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση των χρηματοδοτικών συνθηκών, δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. ο Μάριο Ντράγκι.
Ο κ. Ντράγκι επανέλαβε ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν στα σημερινά ή χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο, τονίζοντας πως η ΕΚΤ βλέπει αυξημένα ρίσκα για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη. Ο ίδιος υπογράμμισε πως τα επιτόκια θα παραμείνουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα ακόμα και μετά το τέλος του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού, τον Μάρτιο του 2017 ή αργότερα.
«Τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά, πολύ χαμηλά και για μακρά χρονική περίοδο, αρκετά πέρα από τον ορίζοντα των αγορών μας», ανέφερε.
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ τόνισε πως δεν προβλέπει ότι θα είναι αναγκαία νέα μείωση των επιτοκίων, αλλά διευκρίνισε πως τα νέα δεδομένα μπορεί να αλλάξουν την κατάσταση. Επισήμανε, ωστόσο, πως η εμπειρία από τα αρνητικά επιτόκια είναι πολύ θετική.
Σε ερώτηση για ενδεχόμενο αρνητικό αντίκτυπο των αρνητικών επιτοκίων στις τράπεζες, ο κ. Ντράγκι απάντησε πως η κερδοφορία των τραπεζών δεν δέχεται πλήγμα από τα αρνητικά επιτόκια. Ερωτώμενος γιατί η ΕΚΤ δεν προχώρησε σε ένα κλιμακωτό σύστημα επιτοκίων καταθέσεων, ο κ. Ντράγκι υποστήριξε πως η Κεντρική Τράπεζα δεν ήθελε να στείλει ένα μήνυμα ότι δεν υπάρχει κατώτατο όριο στο πού μπορεί να φτάσουν τα επιτόκια.
Κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο κ. Ντράγκι παρουσίασε τις νέες προβλέψεις της ΕΚΤ για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, που είναι χαμηλότερες σε σχέση με τον Ιανουάριο.
Η ΕΚΤ προβλέπει ότι η ευρωζώνη θα αναπτυχθεί με 1,4% το 2016, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για ανάπτυξη 1,7%. Το 2017 το ΑΕΠ της ευρωζώνης θα αυξηθεί κατά 1,7%, αντί για 1,9% που αναμενόταν προηγουμένως.
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε πως οι προοπτικές για την ανάπτυξη της ευρωζώνης επηρεάζονται αρνητικά από την υποτονική ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές.
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, προβλέπεται να παραμείνει σε αρνητικό επίπεδο τους ερχόμενους μήνες. Το 2016 ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 0,1%. Η ΕΚΤ μείωσε την πρόβλεψή της για τον πληθωρισμό το 2017, στο 1,3% από 1,6% προηγουμένως. Η Κεντρική Τράπεζα βλέπει τώρα τον πληθωρισμό να ανέρχεται στο 1,6% το 2018.
Ο κ. Ντράγκι τόνισε ότι η ΕΚΤ θα παρακολουθεί προσεκτικά τις τιμές και τους μισθούς και θα είναι σε επιφυλακή για ενδεχόμενες δευτερογενείς επιπτώσεις.
Όσον αφορά στα προγράμματα LTRO, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως είναι δυνατό η χρηματοδότηση που θα πάρουν οι τράπεζες μέσω των δράσεων αυτών να χρεωθεί με αρνητικά επιτόκια (έως και -0,4%, που είναι το επιτόκιο που επιβάλλει στις καταθέσεις τραπεζών η ΕΚΤ). Οι τράπεζες που δανείζουν την πραγματική οικονομία θα μπορούν να πάρουν περισσότερα χρήματα από αυτές που επικεντρώνονται σε άλλες δραστηριότητες.
Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στα LTRO γιατί η ανάκαμψη είναι πολύ χαμηλή στην ευρωζώνη, τόνισε. Περιμένουμε ότι θα προσφέρουν ευνοϊκούς όρους στις τράπεζες για να χρηματοδοτήσουν την οικονομία, ενώ παράλληλα προσφέρουν «σιγουριά», δεδομένου ότι είναι 4ετούς διάρκειας σε μια περίοδο που έρχονται μεγάλες λήξεις ομολόγων.
«Τσεκούρι» στα επιτόκια, επέκταση QE
Η ΕΚΤ προχώρησε σε μείωση των βασικών επιτοκίων αλλά και σε επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Πιο αναλυτικά, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε:
- Τη μείωση του βασικού επιτοκίου αναχρηματοδότησης κατά πέντε μονάδες βάσης στο μηδέν από 0,05%.
- Η κεντρική τράπεζα προχώρησε επίσης σε νέα μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης, σε νέα ιστορικά χαμηλά στο -0,4%, στην προσπάθειά της να αποθαρρύνει τις καταθέσεις των τραπεζών ώστε να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα.
- Παράλληλα, προχώρησε και σε μείωση των επιτοκίων οριακού δανεισμού στο 0,25% από 0,30%.
- Σε σχέση με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), η κεντρική τράπεζα αυξάνει το μηνιαίο όριο αγορών ομολόγων στα 80 δισ. ευρώ από 60 δισ. ευρώ ξεκινώντας από τον Απρίλιο, ενώ διευρύνει και την γκάμα των τίτλων που κάνει αποδεκτά. Ειδικότερα, όπως αναφέρει, θα εισάγει στη σχετική λίστα και ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας (investment grade) και από άλλες επιχειρήσεις, πλην τραπεζών.
- Επίσης, εισάγει από τον Ιούνιο τέσσερις νέες σειρές εργαλείων παροχής ρευστότητας (TLTRO), με ωρίμανση τεσσάρων ετών, με στόχο να προσφέρει φθηνή ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης. Οπως επισημαίνει η ΕΚΤ, οι όροι χρηματοδότησης θα είναι ευνοϊκοί.
Οι μειώσεις των επιτοκίων θα τεθούν σε ισχύ από τις 16 Μαρτίου.