Συμφωνία ΕΕ με Βρετανία για αποφυγή Brexit

Την επίτευξη συμφωνίας με τη Βρετανία, για την αποφυγή ενός Brexit, μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις ανακοίνωσε αργά την Παρασκευή μέσω Twitter o πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

«Δεν είναι λύση να γυρίσουμε την πλάτη μας στην Ευρώπη» δήλωσε ο Ντ. Κάμερον αμέσως μετά τη Σύνοδο. «Ότι και να αποφασίσει ο βρετανικός λαός εγώ θα το αποδεχτώ» συμπλήρωσε, αλλά τόνισε ότι «τώρα είναι η ώρα να μείνουμε ενωμένοι. Πιστεύω ότι η απάντηση στα προβλήματά μας είναι με την Βρετανία μέσα σε μια Ευρώπη που μεταρρυθμίζεται.

Όπως είπε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας παραχωρείται στο Ηνωμένο Βασίλειο «ένα ειδικό καθεστώς εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.»

Ο ίδιος τόνισε πως η συμφωνία εκπληρώνει τις δεσμεύσεις που είχε κάνει στην έναρξη της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για τις μεταρρυθμίσεις. Ο Κάμερον είπε ακόμη πως η κυβέρνησή του θα κάνει κι άλλες προτάσεις ώστε η χώρα του να πάρει πίσω κι άλλο μέρος της εθνικής της κυριαρχίας που έχει εκχωρήσει στις Βρυξέλλες.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον προανήγγειλε ότι τη Δευτέρα, θα κάνει μια δήλωση στη Βουλή των Κοινοτήτων και μια ανακοίνωση για την ημερομηνία του δημοψηφίσματος πολύ σύντομα. Βάλλοντας εναντίον όσων τάσσονται υπέρ της εξόδου της χώρας του από την ΕΕ, ο ηγέτης των Τόρις σημείωσε πως οι Βρετανοί πρέπει να είναι καχύποπτοι έναντι όσων λένε πως το Brexit ισοδυναμεί με τη γη της επαγγελίας.

Τι εξασφάλισε η Βρετανία 

* Δύο από τις πρόνοιες της συμφωνίας πρόκειται να εγγραφούν σε αναθεωρημένα άρθρα της Συνθήκης της ΕΕ: μια ειδική εξαίρεση της Βρετανίας από την περαιτέρω ολοκλήρωσή της, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που αποκαλείται «όλο και πιο στενή ολοκλήρωση»· και η δίκαιη αντιμετώπιση των χρηματοπιστωτικών και οικονομικών διευθετήσεων ανάμεσα στην ευρωζώνη και τα κράτη-μέλη της ΕΕ που δεν ανήκουν στην οικονομική και νομισματική ένωση.

* Η Βρετανία θα αποκτήσει το δικαίωμα να αρνείται την καταβολή διαφόρων επιδομάτων σε νεοαφιχθέντες εργαζόμενους από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ για τα πρώτα τέσσερα χρόνια της παραμονής τους στην επικράτειά της· θα αποκτήσει τη δυνατότητα να εφαρμόζει αυτό το μέτρο για τουλάχιστον επτά χρόνια από την ημερομηνία της εφαρμογής του.

* Ένα πανευρωπαϊκό σύστημα καταγραφής που αφορά την καταβολή επιδομάτων παιδιού ή παιδιών που ζουν σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ τίθεται σε εφαρμογή για τους μετανάστες σε άλλο ευρωπαϊκό κράτος άμεσα και για τους πάντες από 1ης Ιανουαρίου 2020. Βάσει του συστήματος αυτού, οι κυβερνήσεις θα αποφασίσουν τα επίπεδα των επιδομάτων που καταβάλλονται.

* Το κείμενο τονίζει την ανάγκη να εφαρμόζονται «ισότιμοι όροι ανταγωνισμού» σε ότι αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τον χρηματοπιστωτικό τομέα και την τραπεζική. Παραχωρεί στη Βρετανία το δικαίωμα να εποπτεύει χρηματοπιστωτικούς θεσμούς και αγορές ώστε να εγγυάται την χρηματοοικονομική σταθερότητα. Αλλά πάντως συμφωνήθηκε «με την επιφύλαξη» των υπαρχουσών δυνατοτήτων των θεσμών της ΕΕ να αναλαμβάνουν δράση για να προασπίζουν την χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Deal. Unanimous support for new settlement for #UKinEU

— Donald Tusk (@eucopresident) Φεβρουάριος 19, 2016

Για δίκαιη συμφωνία κανουν λόγο Τουσκ, Γιούνκερ

Μετά από έναν διήμερο μαραθώνιο στις Βρυξέλλες, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο Ντόναλντ Τουσκ έκαναν λόγο για ένα κείμενο συμφωνίας με τη Βρετανία, που "αποτελεί δίκαιη και ισορροπημένη πρόταση", με "προτεινόμενες λύσεις για όλα". 

«Δείξαμε ενότητα. Θυσιάσαμε συμφέροντα για τον κοινό σκοπό» τόνισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σημειώνοντας ότι οι έκτακτοι καιροί απαιτούν έκτακτες δράσεις. «Κάναμε ότι μπορούσαμε για να μην φύγει η Βρετανία από την Ε.Ε., η τελική απόφαση είναι στα χέρια των Βρετανών», σημείωσε ο κ. Τουσκ. 

Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ υπογράμμισε ότι η συμφωνία είναι δίκαιη τόσο για τη Βρετανία όσο και για τις υπόλοιπες χώρες - μέλη, τονίζοντας ότι "χρειαζόμαστε μια ισχυρή ευρωζώνη και ένα ισχυρό Σίτι του Λονδίνου". 

Μέρκελ: Δώσαμε ένα καλό «πακέτο» στον Κάμερον

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν σε μια «δίκαιη και συμβιβαστική» συμφωνία με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον, προσφέροντάς του τη δυνατότητα να κάνει εκστρατεία για την παραμονή της χώρας του στην ΕΕ στο επικείμενο δημοψήφισμα, έκρινε η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αργά το βράδυ της Παρασκευής.

«Πιστεύουμε ότι (...) προσφέραμε στον Ντέιβιντ Κάμερον ένα πακέτο με το οποίο μπορεί να κάνει εκστρατεία στη Βρετανία ώστε η Βρετανία να παραμείνει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είπε η Μέρκελ σε δημοσιογράφους μετά το τέλος της διήμερης συνόδου κορυφής, στην οποία κυριάρχησαν οι συζητήσεις για τις μεταρρυθμίσεις που αξίωνε το Λονδίνο.

Η συντηρητική Γερμανίδα καγκελάριος επισήμανε ακόμη πως η συμμετοχή μιας χώρας στην ΕΕ «είναι κάτι που έχει μεγάλη αξία», ειδικά σε μια περίοδο αναταραχής και αβεβαιότητας σε διεθνές επίπεδο και πρόσθεσε: «Εύχομαι τα καλύτερα στον Ντέιβιντ Κάμερον τις επόμενες εβδομάδες και τους επόμενους μήνες».

Το χρονικό των διαπραγματεύσεων

Ξημερώματα Πέμπτης έφυγε από το κτίριο της Συνόδου ο Βρετανός πρωθυπουργός καθώς μετά την πρώτη Σύνοδο Κορυφής ακολούθησαν διμερείς συναντήσεις με τους Ντ. Τουσκ και Ζ. Κλ. Γιούνκερ και τον γάλλο πρόεδρο Φρ. Ολαντ.

Εκει όμως που γίνονταν λόγος για ένα «english breakfast» (αγγλικό πρωϊνό), μια πρωινή συνεδρίαση που θα εξέταζε το θέμα της συμφωνίας φτάσαμε στο english lunch (γεύμα) και από εκεί στο dinner (δείπνο) με τις αντιπροσωπείες των χωρών να ειδοποιούνται να κλείσουν δωμάτια στα ξενοδοχεία και για το βράδυ της Παρασκευής.

Η μέρα κύλησε με μπαράζ διμερών συναντήσεων και επαφών μεταξύ των Βρετανών και πρωθυπουργών κρατών-μελών που αντιδρούν σε διάφορες πτυχές της συμφωνίας. Ο Βρετανός πρωθυπουργός θέλει να γυρίσει στο Λονδίνο με μια συμφωνία στην τσέπη προκειμένου να συγκαλέσει το υπουργικό του συμβούλιο και να ξεκινήσει καμπάνια υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ενωση στο δημοψήφισμα που θέλει να προκηρύξει για τις 23 Ιουνίου.

Σε συνέντευξή του ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ εξέφρασε νωρίτερα την ελπίδα πως θα βρεθεί ένας συμβιβασμός για την Βρετανία. Όπως μεταδίδει το Reuters, ο κ. Ολάντ δήλωσε ακόμα στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter πως υπάρχει κίνδυνος διάσπασης της Ευρώπης λόγω της προσφυγικής κρίσης.

Ο Αλ. Τσίπρας και η απειλή του βέτο

Από την πλευρά του, ο Αλέξης Τσίπρας το απόγευμα της Παρασκευής πήρε θέση στις εξελίξεις της διήμερης συνόδου με δυο tweets. «Η Ευρώπη σε κρίσιμο σταυροδρόμι: Αν συνεχίσει χωρίς αλληλεγγύη, χωρίς καταμερισμό βαρών και ευθυνών, κινδυνεύει να βρεθεί σε αδιέξοδο. Η ευρωπαϊκή πρόταση που μοιραζόμαστε με πολλούς εταίρους μας, είναι η επιμονή στην ενότητα, το συντονισμό, την εφαρμογή των συμφωνιών», γράφει.

Νωρίτερα την Παρασκευή η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος που συναντήθηκαν με τον Αλέξη Τσίπρα φέρονται να διαβεβαίωσαν τον πρωθυπουργό ότι η Ελλάδα θα έχει όποια βοήθεια ζητήσει και συμφώνησαν ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι αποδεκτή, με οποιονδήποτε τρόπο, η μεταφορά περισσότερης πίεσης στη χώρα.

Επιπλέον, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Άνγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ δεσμεύτηκαν ότι θα διατηρηθεί το status quo στα σύνορα της Ευρώπης έως την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της 6ης Μαρτίου, όπου θα αξιολογηθεί η διαχείριση του προσφυγικού με επίκεντρο την Τουρκία. Παράλληλα ξεκαθαρίστηκε ότι δεν υπάρχει κανένα ζήτημα αποκλεισμού της Ελλάδας από τη Ζώνη Σένγκεν.

Η ελληνική πλευρά απειλεί να με βέτο την όποια απόφαση προκύψει για τη Βρετανία αν δεν πάρει ρητές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξει κάποια μονομερής κίνηση από κράτος μέλος με κλείσιμο συνόρων έως τις 5 Μαρτίου οπότε θα γίνει η ειδική Σύνοδος Κορυφής με τη συμμετοχή της Τουρκίας και αντικείμενο το προσφυγικό. 

H κίνηση αυτή ωστόσο προκάλεσε μεικτές αντιδράσεις. Σύμφωνα με το Reuters ο βέλγος πρωθυπουργός Ch. Michel δήλωσε πως η σύνδεση των δυο θεμάτων είναι λάθος και θα είναι σφάλμα να χρησιμοποιηθεί εκβιασμός. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς υποστήριξε: «Η ελληνική κυβέρνηση ανέφερε ότι κανένας δεν θα πρέπει να κλείσει τα σύνορά του διαφορετικά η Ελλάδα δεν θα συμφωνήσει με θέματα που αφορούν τη Βρετανία. Δεν νομίζω ότι αυτές οι συμφωνίες πακέτο είναι σοφές».

Από την άλλη πλευρα, ικανοποίηση για την ελληνική στάση εξέφρασαν οι ευρωπαίοι σοσιαλιστές. Κύκλοι της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χαρακτήρισαν «έξυπνη στρατηγική κίνηση» την σύνδεση του προσφυγικού και ιδιαίτερα των απειλών για κλείσιμο συνόρων με το θέμα της υιοθέτησης ομόφωνων συμπερασμάτων ως προς το Brexit. Οπως έλεγαν, η στάση αυτή του Αλ. Τσίπρα οδηγεί στην ανάγκη για κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων της ΕΕ και επαναφέρει την ανάγκη για κοινές ευρωπαϊκές λύσεις στη λογική της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και συμπαράστασης.