Ψυχροπολεμικό κλίμα στις σχέσεις Μόσχας-Αγκυρας

Οι ενέργειες της τουρκικής αεροπορίας, που κατέρριψε το ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος, μοιάζουν με προμελετημένη προβοκάτσια, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ.

Όπως είπε, το περιστατικό συνέβη αφότου ρωσικά μαχητικά έπληξαν συγκεκριμένους στόχους της πετρελαϊκής βιομηχανίας του Ισλαμικού Κράτους, ενώ σχολίασε πως δεν χρησιμοποιήθηκε η γραμμή επικοινωνίας μεταξύ του ρωσικού και τουρκικού στρατού κατά τη διάρκεια του περιστατικού και αυτό εγείρει ερωτήματα. Παράλληλα, χαρακτήρισε περίεργη την αντίδραση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, λέγοντας πως δίνουν την εντύπωση πως η συμμαχία προσπαθεί να καλύψει τις ενέργειες της Τουρκίας.

Δεν θα πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία, ξεκαθάρισε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, σημειώνοντας όμως πως η Ρωσία επανεξετάζει σοβαρά τις σχέσεις της με την Τουρκία.

Ο κ. Λαβρόφ είπε επίσης πως ελπίζει η κατάρριψη του Su-24 να μη χρησιμοποιηθεί για την προώθηση της ιδέας δημιουργίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη βόρεια Συρία.

Ο κ. Λαβρόφ είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του, Μελβούτ Τσαβούσογλου και, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο κ. Τσαβούσογλου, συμφώνησαν να συναντηθούν τις επόμενες ημέρες. «Στη συζήτησή τους, συμφωνήθηκε να μοιραστούν τις λεπτομέρειες του ζητήματος μέσω διπλωματικών και στρατιωτικών καναλιών», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.

Προσπάθεια αποκλιμάκωσης μεν, αλλά...

Ο ισλαμο-συντηρητικος πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου δήλωσε σήμερα πως η χώρα του δεν προτίθεται να επιδεινώσει την ένταση με τη Ρωσία, μια "φιλική και γειτονική χώρα", που προκλήθηκε μετά το σοβαρό περιστατικό που σημειώθηκε χθες στα σύνορα με τη Συρία.

"Δεν έχουμε την πρόθεση να θέσουμε σε κίνδυνο τις σχέσεις μας με τη Ρωσική Ομοσπονδία", είπε, στη διάρκεια μιας ομιλίας ενώπιον των βουλευτών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στο κοινοβούλιο.

Ο επικεφαλής της κυβέρνησης εξήγησε πως "οι δίαυλοι επικοινωνίας" με τη Ρωσία παραμένουν ανοικτοί και πως οι λεπτομέρειες για το συμβάν, το οποίο χαρακτήρισε και πάλι "παραβίαση του τουρκικού εναέριου χώρου", έχουν διαβιβαστεί στη Μόσχα.

"'Εχουμε πολύ ισχυρές οικονομικές, εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τη Ρωσία", επέμεινε ο Νταβούτογλου.

Ο Νταβούτογλου είπε ακόμη πως επιθέσεις εναντίον των Τουρκμένων δεν μπορούν να πραγματοποιούνται με το πρόσχημα της καταπολέμησης του Ισλαμικού Κράτους.

Νωρίτερα, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε πως το ρωσικό αεροσκάφος επλήγη στον τουρκικό εναέριο χώρο και κατέπεσε στη Συρία, σημειώνοντας μάλιστα πως κομμάτια από το αεροσκάφος κατέληξαν σε τουρκικό έδαφος, τραυματίζοντας δύο Τούρκους πολίτες.

Σημειώνεται πως Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι οι ΗΠΑ πιστεύουν πως το ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος που καταρρίφθηκε από την Τουρκία χθες χτυπήθηκε στον εναέριο χώρο της Συρίας μετά από μια πρόσκαιρη εισβολή του τουρκικού εναέριου χώρου. Ο αξιωματούχος είπε ότι η εκτίμηση αυτή βασίζεται σε ανίχνευση της θερμικής υπογραφής του μαχητικού.

Ο Ερντογάν πάντως τόνισε πως δεν υπάρχει καμία πρόθεση να κλιμακωθεί η ένταση λόγω του περιστατικού αυτού, συμπληρώνοντας ότι "απλώς υπερασπιζόμαστε την ασφάλειά μας και τα δικαιώματα των αδελφών μας" στη Συρία.

Από την πλευρά του, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κατηγορεί την νυν κυβέρνηση της Τουρκίας ότι σκόπιμα στηρίζει την ισλαμοποίηση της χώρας, ενώ γνωστοποίησε πως θα μεταφερθούν συστήματα S-400 στη ρωσική βάση στη Συρία. "Ελπίζω πως αυτό, μαζί με άλλα μέτρα που συζητούμε, θα αρκούν για να διασφαλίσουμε τις πτήσεις μας", δήλωσε σε δημοσιογράφους.

Χθες ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και, όπως ανακοινώθηκε από την τουρκική προεδρία, οι δύο άνδρες συμφώνησαν "για τη σημασία να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης".

"Συμφωνούν ότι είναι σημαντική η αποκλιμάκωση της έντασης και η προσπάθεια για την αποφυγή νέων παρόμοιων περιστατικών", αναφέρεται στην ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας.

Ο Μπαράκ Ομπάμα υπογράμμισε κατά την επικοινωνία αυτή ότι το δικαίωμα της Τουρκίας στην υπεράσπιση της εθνικής της κυριαρχίας διατυπώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.

Οι δύο ηγέτες διατύπωσαν επίσης τη δέσμευσή τους υπέρ μίας διαδικασίας πολιτικής μεταβατικής προς την ειρήνευση στη Συρία, καθώς και την αποφασιστικότητά τους να αγωνισθούν κατά της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.

Για το θέμα της κατάρριψης του ρωσικού μαχητικού μίλησε και ο υπουργός Εξωτερικων της Συρίας, λέγοντας πως η τουρκική επίθεση σε ρωσικό αεροσκάφος παραβιάζει την εθνική κυριαρχία της Συρίας, ενώ χαρακτήρισε "έγκλημα πολέμου" τον πυροβολισμό των πιλότων την ώρα που εκτινάχθηκαν από το αεροσκάφος.

Μέρκελ: Να αποκλιμακωθεί η ένταση

Στο θέμα αναφέρθηκε και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, η οποία τόνισε ότι πρέπει να γίνει το παν για να αποφευχθεί η κλιμάκωση της έντασης, μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού. Όπως δήλωσε, κάθε χώρα έχει δικαίωμα να υπερασπίσει τον εαυτόν της, όμως "έχουμε πει στην Τουρκία ότι πρέπει να γίνει το παν για να αποκλιμακωθεί η κατάσταση".

Σώος ο ένας πιλότος

Ένας από τους δύο Ρώσους πιλότους του ρωσικού μαχητικού που κατέρριψε η Τουρκία χθες συνελέγη από τον στρατό της Συρίας και μεταφέρεται στη ρωσική βάση στην περιοχή, δήλωσε στο Europe 1 ο Ρώσος πρέσβης στη Γαλλία, όπως μεταδίδει το Reuters.

Όπως ανέφερε, ο ένας πιλότος τραυματίστηκε όταν εκτοξεύθηκε από το αεροσκάφος και σκοτώθηκε «με κτηνώδη τρόπο από τζιχαντιστές καθώς προσγειωνόταν στην περιοχή και ο άλλος κατάφερε να δραπετεύσει και, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, τον έχει συλλέξει ο στρατός της Συρίας και θα πρέπει να επιστρέφει στη ρωσική αεροπορική βάση».

Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας επιβεβαίωσε πως ο πιλότος του Su-24 διεσώθη και βρίσκεται «σώος και ασφαλής» στη ρωσική αεροπορική βάση Hmeimim, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax.

Η Μόσχα ετοιμάζει "απάντηση"

Εν τω μεταξύ, την «απάντησή» της ετοιμάζει η Ρωσία, με τον Ρώσο πρωθυπουργό Ντμίτρι Μεντβέντεφ να λέει πως η κατάρριψη του αεροσκάφους μπορεί να οδηγήσει σε ακύρωση ορισμένων σημαντικών κοινών ρωσο-τουρκικών projects και ότι τουρκικές επιχειρήσεις μπορεί να χάσουν μερίδιο από τη ρωσική αγορά.

Επίσης, ο υπουργός Άμυνας της χώρας δήλωσε πως η Ρωσία "παγώνει" όλα τα αμυντικά συμβόλαια που είχε με την Τουρκία.

Λέγοντας πως οι ενέργειες της Τουρκίας έχουν αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, ο Μεντβέντεφ επανέλαβε τις κατηγορίες του Πούτιν ότι Τούρκοι αξιωματούχοι που δεν κατονομάζονται επωφελούνται από τις πωλήσεις πετρελαίου του Ισλαμικού Κράτους.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax, η Ρωσία θα απαγορεύσει την εισαγωγή πουλερικών από Τούρκο προμηθευτή από την 1η Δεκεμβρίου.

Πάντως, όπως αναφέρει το πρακτορείο, πηγή του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών τονίζει πως για την ώρα δεν εξετάζεται το ενδεχόμενο ανάκλησης του Ρώσου πρέσβη στην Άγκυρα. Τονίζει ωστόσο πως αναμένονται εξηγήσεις.

"Σήμα" να φύγουν οι τουρίστες

Εξάλλου, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax, κατόπιν σύστασης του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Τουρισμού, όλοι οι κορυφαίοι ρωσικοί tour operators έχουν αναστείλει την πώληση τουριστικών πακέτων για την Τουρκία.

Η υπεύθυνη Τύπου της Ρωσικής Ένωσης της Βιομηχανίας Ταξιδίων, Irina Tyurina, είπε στο πρακτορείο ότι αυτή τη στιγμή ενδέχεται να υπάρχουν στην Τουρκία έως και 10.000 Ρώσοι τουρίστες και πως οι tour operators έχουν πουλήσει 4.000-5.000 τουριστικά πακέτα για την περίοδο έως και τις εορτές της Πρωτοχρονιάς.

Μάλιστα, πηγή που επικαλείται το Interfax, δήλωσε πως ορισμένες ρωσικές πτήσεις τσάρτερ θα φτάσουν άδειες στην Αττάλεια από σήμερα, με αποκλειστικό σκοπό να μεταφέρουν πίσω στη Ρωσία Ρώσους τουρίστες.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε χθες πως το υπουργείο συνιστά οι Ρώσοι πολίτες να αποφεύγουν τις επισκέψεις στην Τουρκία για τουριστικούς σκοπούς, διότι το επίπεδο της τρομοκρατικής απειλής στην Τουρκία δεν είναι χαμηλότερο απ' ό,τι είναι στην Αίγυπτο, ενώ λόγο αργότερα η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τουρισμό συνέστισε στους tour operators να αναστείλουν την πώληση τουριστικών πακέτων για την Τουρκία και μέσω τρίτων χωρών.

Είμαστε έτοιμοι για συντονισμένες επιθέσεις

Εξάλλου, ο Ρώσος πρέσβης στη Γαλλία δήλωσε πως η Ρωσία είναι έτοιμη να συντονίσει επιθέσεις κατά μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στο πλαίσιο κοινής διοίκησης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γαλλία και άλλους που θέλουν να συμμετέχουν, περιλαμβανομένης και της Τουρκίας.

«Αυτός ο συνασπισμός είναι μια πιθανότητα», σημείωσε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Europe 1, συμπληρώνοντας πως «από την πλευρά μας είμαστε έτοιμοι να πάμε παραπέρα, να σχεδιάσουμε επιθέσεις κατά θέσεων του Daesh (Ισλαμικού Κράτους) από κοινού και να δημιουργήσουμε μια κοινή διοίκηση με τη Γαλλία, την Αμερική και όποια άλλη χώρα θέλει να συμμετέχει σε αυτή τη συμμαχία», σημειώνοντας πως σε αυτούς περιλαμβάνεται και η Τουρκία.

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πέσκοφ είπε πως η Ρωσία θα συνεχίσει τις αεροπορικές επιθέσεις κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους που βρίσκονται στη Συρία κοντά στα σύνορα με την Τουρκία.

«Θα θέλαμε οι τρομοκράτες και οι μαχητές να μείνουν πιο μακριά από τα τουρκικά σύνορα, όμως δυστυχώς τείνουν να βρίσκονται στη συριακή περιοχή κοντά στα σύνορα με την Τουρκία», σχολίασε μιλώντας σε δημοσιογράφους.

Το ΝΑΤΟ στηρίζει την Τουρκία

Χθες, μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, η Τουρκία ζήτησε έκτακτη σύγκληση του ΝΑΤΟ.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπερκ δήλωσε ότι το NATO εκφράζει την αλληλεγγύη του στην Τουρκία και στηρίζει την εδαφική της ακεραιότητα, όπως μετέδωσε το Reuters.

H εκτίμηση του γεγονότος καταδεικνύει ότι το ρωσικό αεροσκάφος πετούσε στον τουρκικό εναέριο χώρο, επεσήμανε.

Ο ίδιος έκανε έκκληση για αποκλιμάκωση της έντασης, τονίζοντας πως κοινός εχθρός είναι οι τζιχαντιστές.

Πρόσθεσε ότι έως τώρα το ΝΑΤΟ δεν έχει επικοινώσει με την ρωσική πλευρά.

Ομπάμα: Η Τουρκία έχει δικαίωμα στην άμυνα

Από την πλευρά τους, ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, σε κοινή συνέντευξη Τύπου είπαν πως «ενωμένες» θα αντιπαλέψουν τους μαχητές του ISIS και την τρομοκρατία η ΗΠΑ και η Γαλλία.

Ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε λόγο για «απόλυτη αλληλεγγύη» μεταξύ των δύο χωρών και τόνισε πως οι τζιχαντιστές και η ιδεολογία τους «αποτελούν σοβαρή απειλή για όλους μας και πρέπει να καταστραφούν».

Ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μοιραστούν γρήγορα πληροφορίες με τη Γαλλία και κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να εφαρμόσει μια συμφωνία που θα επέτρεπε στις αεροπορικές εταιρίες να μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με τους επιβάτες.

Όπως επεσήμανε, οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να μοιραστούν και να βοηθήσουν με εργαλεία ανίχνευσης τη Γαλλία και τους Ευρωπαίους εταίρους.

Οι ρωσικές επιδρομές ενάντια στη μετριοπαθή συριακή αντιπολίτευση ενισχύουν το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ, συμπλήρωσε ο Μπαράκ Ομπάμα. Πρόσθεσε ότι η Τουρκία έχει κάθε δικαίωμα να αμυνθεί και να προστατεύσει τον εναέριο χώρο της.

Από την πλευρά του ο Φ. Ολάντ τόνισε ότι πρέπει να αποφευχθεί μια κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας.