Οι βασικοί φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα παγκοσμίως αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση να αναπτύξουν ολοκληρωμένες και σαφείς μακροπρόθεσμες στρατηγικές διανομής προϊόντων συντάξεων και συνταξιοδότησης, καθώς υλοποιούνται μεταρρυθμίσεις και αυξάνονται οι επιλογές των καταναλωτών.Αυτό προκύπτει από τη νέα έρευνα της ΕΥ: «Το έπαθλο των 500 τρισ. δολαρίων, ένα πελατοκεντρικό όραμα για την παγκόσμια αγορά συντάξεων και συνταξιοδότησης».
Η έκθεση, η οποία βασίζεται σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από κυβερνήσεις, διαμορφωτές πολιτικής, στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς και μεγάλων επιχειρήσεων, υπογραμμίζει ότι τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να συνεργαστούν πιο στενά για να επιτύχουν και να βελτιώσουν την οικονομική ευημερία των καταναλωτών, καθώς η έμφαση στο συνταξιοδοτικό σύστημα μετατοπίζεται από συστήματα καθορισμένων παροχών σε συστήματα καθορισμένων εισφορών.
Σύμφωνα με την έκθεση, η από κοινού αντιμετώπιση αυτού του μετασχηματισμού απαιτεί αλλαγές στην αγορά και στις πολιτικές σε πολλές χώρες, προκειμένου να βοηθηθούν οι καταναλωτές στη λήψη συνειδητών και τεκμηριωμένων αποφάσεων. Η διανομή, σύμφωνα με την έκθεση, περιλαμβάνει το πλαίσιο, τις πολιτικές, τα κίνητρα και όλες τις ενέργειες που σχετίζονται με τον σχεδιασμό, την προσφορά και τη διάθεση των συνταξιοδοτικών προϊόντων και υπηρεσιών στη λιανική πελατειακή βάση.
Ο κ. Λάμπρος Γκόγκος, επικεφαλής Ασφαλιστικών και Συνταξιοδοτικών Υπηρεσιών της ΕΥ στην Κεντρική Νοτιοανατολική Ευρώπη, παρατηρεί: «Οι ασφαλιστικές μεταρρυθμίσεις, ένα θέμα πολύ σχετικό και με την ελληνική πραγματικότητα, προσφέρουν επιλογές στους καταναλωτές, χωρίς να λαμβάνονται επαρκώς υπόψη οι εμπειρίες και η αντίληψή τους, καθώς και η πληροφόρηση και τα εργαλεία που απαιτούνται για να λαμβάνουν συνειδητές αποφάσεις. Οι άνθρωποι δεν είναι όσο αποστασιοποιημένοι όσο πολλές φορές πιστεύουμε. Πρέπει να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας, τις πολιτικές μας και τα δίκτυα διανομής, και να εργαστούμε μαζί για να επικεντρωθούμε στον πελάτη αντί των προϊόντων και να τον βοηθήσουμε να λαμβάνει τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις που αφορούν την οικονομική του ευημερία».
Το ένα τρίτο των ερωτηθέντων στερούνται μακροπρόθεσμης στρατηγικής
Το όραμα, η στρατηγική και ο σαφής καθορισμός των ρόλων αποτελούν τα θεμέλια της εμπιστοσύνης του κοινού στη διαχείριση των συντάξεων, σύμφωνα με την έκθεση. Ωστόσο, το ένα τρίτο των ερωτηθέντων δεν διαθέτουν σαφώς καθορισμένο μακροπρόθεσμο όραμα και στρατηγική για τη σύνταξη και τη συνταξιοδότηση.
Ειδικότερα, οι κυβερνήσεις, οι φορείς χάραξης πολιτικής και οι ρυθμιστικές αρχές αναγνωρίζουν τη μεγάλη ανάγκη βελτίωσης της μακροπρόθεσμης στρατηγικής τους για τις συντάξεις και τη συνταξιοδότηση, καθώς οι κυβερνήσεις μπορεί να είναι εγγυητές εσχάτης ανάγκης για τα ενδεχόμενα κενά στις συντάξεις και στα συνταξιοδοτικά προγράμματα.
Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα, μόνο τα δύο τρίτα των κυβερνήσεων, των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των ρυθμιστικών αρχών διαθέτουν μια σαφώς καθορισμένη μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο ιδιωτικός τομέας θα κληθεί να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του οράματος και της στρατηγικής, καθώς οι πάροχοι διαθέτουν την εμπειρία και τις υποδομές για να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με τη διάθεση συνταξιοδοτικών προϊόντων.
Η ενδυνάμωση των καταναλωτών στο να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις θα βοηθήσει τη διανομή
Η μετάβαση από ένα σύστημα καθορισμένων παροχών σε ένα σύστημα καθορισμένων εισφορών σημαίνει ότι οι καταναλωτές και οι εργοδότες θα βρίσκονται αντιμέτωποι με τη λήψη περισσότερων αποφάσεων όσον αφορά τη συμμετοχή και τις επενδύσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση, ενδέχεται οι καταναλωτές να μη διαθέτουν την κατάλληλη πληροφόρηση για να λαμβάνουν συνειδητές χρηματοοικονομικές αποφάσεις.
Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι εργοδότες του ιδιωτικού τομέα φαίνεται να προηγούνται σε σχέση με τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά στην παροχή επαρκών συμβουλών και πληροφοριών σε όσους μετέχουν σε συνταξιοδοτικά πλάνα. Το 75% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι διαθέτουν ένα επαγγελματικό σύστημα, αν και θα μπορούσε να βελτιωθεί. Μόλις το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων αξιολόγησαν τις δυνατότητές του ως «πρωτοποριακές».
Η έκθεση διαπιστώνει ότι η ενίσχυση της ανάμιξης των καταναλωτών και της ενημέρωσής τους κατά τη λήψη αποφάσεων μέσω πρόσθετης επικοινωνίας, υποστήριξης και σχεδιασμού, πρέπει να αποτελέσει βασικό συστατικό στοιχείο για όλα τα συνταξιοδοτικά συστήματα και λύσεις.
Η ψηφιακή τεχνολογία η οποία μπορεί να στηρίξει καλύτερα ενημερωμένες επιλογές βρίσκεται ακόμη σε εμβρυακή φάση
Ο ασφαλιστικός κλάδος δεν έχει προσδιορίσει ακόμη πώς μπορούν να μεγιστοποιηθούν οι μακροπρόθεσμες ευκαιρίες που δημιουργούν οι ψηφιακές εφαρμογές. Οι μισοί από τους εργοδότες δίνουν χαμηλή βαθμολογία στις επιχειρήσεις τους όσον αφορά την ψηφιακή ωριμότητα, ενώ το 54% των κυβερνήσεων, των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των ρυθμιστικών αρχών αναγνωρίζουν την ανάγκη υιοθέτησης ψηφιακής τεχνολογίας και επικοινωνίας.
Η ψηφιακή ωριμότητα περιλαμβάνει έννοιες όπως η χρήση των κοινωνικών δικτύων, η υιοθέτηση μακροπρόθεσμης ψηφιακής στρατηγικής, η συστηματική χρήση και ανάλυση μεγάλων βάσεων δεδομένων, το ψηφιακό μάρκετινγκ, και τις αναταράξεις που προκαλούν οι ψηφιακές συντάξεις και το Internet of Things.
Η τεχνολογική πρόοδος μπορεί επίσης να βοηθήσει τους παρόχους να μειώσουν το κόστος παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, των επενδύσεων, καθώς και της συμμόρφωσης με τις ρυθμιστικές απαιτήσεις.
Η έρευνα δείχνει ότι, ενώ οι διαχειριστές κατανοούν την ευρύτερη εικόνα της σταδιακής μετακίνησης προς ψηφιακές πλατφόρμες, οι ερωτηθέντες αναγνωρίζουν, επίσης, ότι το στοιχείο αυτό είναι μόνο μέρος της λύσης στην προσπάθεια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας.
Ο κ. Γκόγκος συμπληρώνει: «Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να επιταχύνει την ενδυνάμωση των καταναλωτών αλλά αποτελεί ένα μόνο κομμάτι του παζλ. Για να βοηθηθούν πραγματικά να επιτύχουν τους οικονομικούς τους στόχους, θα πρέπει να εγκαταλειφθεί η πατερναλιστική προσέγγιση του συστήματος καθορισμένων παροχών και να υιοθετηθεί μια πιο ολοκληρωμένη θεώρηση των οικονομικών αναγκών των καταναλωτών».
«Οφείλουμε να αλλάξουμε και να ευθυγραμμίσουμε τις πολιτικές, το ρυθμιστικό περιβάλλον, την κουλτούρα και το πλαίσιο διανομής για να συμβάλουμε σε ορθότερες και καλύτερα τεκμηριωμένες αποφάσεις. Το έπαθλο είναι ουσιαστικό και θα συμβάλει στη δημιουργία ενός κόσμου, με καλύτερη συνταξιοδότηση για όλους τους ενδιαφερόμενους», σημειώνει.
Σχολιάζοντας την έρευνα, ο κ. Πάνος Παπάζογλου, διευθύνων σύμβουλος της ΕΥ Ελλάδος, παρατηρεί: «Η έρευνα της ΕΥ έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία στην Ελλάδα καλούμαστε να προχωρήσουμε σε μια ριζική επαναπροσέγγιση του ασφαλιστικού και του συνταξιοδοτικού προβλήματος. Το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, είναι διεθνές και είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη δημογραφική γήρανση αφενός και την ανάγκη ελέγχου και εξορθολογισμού των δαπανών του κράτους αφετέρου. Οι περισσότερες χώρες υιοθετούν συστήματα με ενεργότερη ανάμιξη και του ιδιωτικού τομέα. Είναι σκόπιμο, πέρα από προκαταλήψεις, να συζητήσουμε και στην Ελλάδα για την αξιοποίηση και του ιδιωτικού τομέα ως συμπληρωματικού πυλώνα, που αποτελεί μέρος της μακροπρόθεσμης λύσης του προβλήματος».