Καθησυχαστικός για τις προοπτικές των αναδυόμενων αγορών αλλά και για την τρέχουσα διόρθωση στις χρηματιστηριακές αγορές εμφανίζεται ο κ. Mark Mobius στην έκδοση Market View της Franklin Templeton Investments.

Ο γνωστός ”γκουρού” των αγορών απαντά σε ερωτήματα σχετικά με την πρόσφατη μεταβλητότητα στις διεθνείς αγορές, την κρίση ρευστότητας, προβαίνει σε χρήσιμες συγκρίσεις με κλυδωνισμούς του παρελθόντος και εμφανίζεται πεπεισμένος για τις προοπτικές των αναδυόμενων αγορών.

- Δεδομένων των αναταραχών που παρατηρούνται, πόσο ανήσυχος είστε ως επενδυτής αναδυόμενων αγορών; Έως ποιο σημείο θα συνεχιστεί η διόρθωση; Θα αποκαλούσατε την τρέχουσα κατάσταση χρηματοοικονομική κρίση;

Δεν είμαι πολύ ανήσυχος. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αγορές διορθώνουν ή παρατηρούμε αβεβαιότητα. Οι επενδυτές θα πρέπει να περιμένουν μεταβλητότητα καθώς αυτή είναι η φύση των αγορών, αλλά θα πρέπει να περιμένουμε ότι οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές θα ανταμειφθούν.

Είναι αδύνατον για κάποιον, ανεξαρτήτως της πείρας του στις αγορές, να προβλέψει ακριβώς σε τι κλίμακα θα διορθώσει μια αγορά πριν ανακάμψει. Είδαμε ήδη πώς η μείωση στα επιτόκια πιστοληπτικής διευκόλυνσης της Fed οδήγησε τις αμερικανικές αγορές σε ισχυρή ανάκαμψη την Παρασκευή, ενώ αντίστοιχη κίνηση είδαμε στις αγορές της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας.

Συνεπώς, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την κατεύθυνση των αγορών και μια αγορά ”ταύρων” ή ”αρκούδων” μπορεί να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή. Η καλή είδηση είναι ότι οι αγορές ”αρκούδων” είναι πιο μικρές σε διάρκεια σε σχέση με αυτές των ”ταύρων” και οι ποσοστιαίες απώλειες είναι μικρότερες σε σχέση με την άνοδο σε μια περίοδο ”ταύρων”. Γι’ αυτό οι επενδύσεις πρέπει να έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

- Υπάρχουν ”ασφαλείς λιμένες” στις αναδυόμενες αγορές, στους οποίους θα μπορούσε κανείς να προστατευτεί σε περιόδους μείωσης της διάθεσης για ανάληψη ρίσκου;

Η καλύτερη στρατηγική είναι να διατηρεί κανείς διεσπαρμένο χαρτοφυλάκιο αντί να επιλέγει μία ή δύο χώρες, καθώς είναι δύσκολο να γνωρίζει ποια αγορά θα υπεραποδώσει. Οπότε, ένα διεσπαρμένο χαρτοφυλάκιο επιτρέπει στον επενδυτή να διαχειρίζεται καλύτερα τα επίπεδα ρίσκου που αναλαμβάνει.

Επίσης, η αξία είναι ένα κλειδί. Η καλύτερη προστασία είναι να επιλέγει κανείς εταιρίες, οι μετοχές των οποίων διαπραγματεύονται με discount σε σχέση με την πραγματική τους αξία, καθώς και εταιρίες με καλές διοικήσεις, ικανές να ξεκλειδώσουν την εσωτερική τους αξία.

- Θεωρείτε ότι η τρέχουσα πορεία των αγορών μπορεί να συγκριθεί με τις χρηματοοικονομικές κρίσεις του Ιουλίου και του Οκτωβρίου του 1998;

Όχι, δεν εκτιμώ ότι η πρόσφατη υποχώρηση στις χρηματιστηριακές αγορές μπορεί να συγκριθεί με την ασιατική χρηματοοικονομική κρίση, για τον απλό λόγο ότι οι ασιατικές αγορές, όπως και οι περισσότερες αναδυόμενες αγορές, βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση σε σχέση με πριν από 10 χρόνια.

Η κρίση του 1997-8 ξεκίνησε στην Ασία και επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο. Στην παρούσα φάση, όμως, οι ασιατικές οικονομίες είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν μια πιθανή επιβράδυνση ή διάφορα χρηματοοικονομικά προβλήματα διεθνούς φύσεως, καθώς οι περισσότερες έχουν εγκαταλείψει τη λογική της ”πρόσδεσης” της ισοτιμίας τους, έχουν μειώσει τα επίπεδα βραχυπρόθεσμου χρέους και έχουν δημιουργήσει μεγάλα πλεονάσματα και αποθέματα.

Οι περισσότερες αναδυόμενες αγορές στην παρούσα φάση επωφελούνται από ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, χαμηλότερα επίπεδα πληθωρισμού και επιτοκίων, από την εφαρμογή δημοσιονομικών και νομισματικών πολιτικών, από σταθερό πολιτικό περιβάλλον, από βελτιωμένη εταιρική διακυβέρνηση, υψηλότερη παραγωγικότητα και κατανάλωση, αλλά και από βελτίωση του ανταγωνισμού λόγω της σταδιακής άρσης εμπορικών και φορολογικών φραγμών.

- Ποιες αναδυόμενες αγορές ενδέχεται να δεχτούν τα μεγαλύτερα πλήγματα στην τρέχουσα διόρθωση;

Και πάλι, είναι δύσκολο να κάνει κανείς πρόβλεψη. Είδαμε πωλήσεις αδιακρίτως σε όλες τις αναδυόμενες αγορές, καθώς οι επενδυτές σπεύδουν να μειώσουν την έκθεσή τους στις αγορές αυτές.

- Ποια είναι η συμβουλή σας για τους επενδυτές αναδυόμενων αγορών στην παρούσα φάση;

Η συμβουλή μου προς τους επενδυτές είναι να μην πανικοβάλλονται. Είναι πολύ εύκολο να αφήσουμε τα συναισθήματα να καθοδηγήσουν τις πράξεις μας ή να ακολουθήσουμε το ”κοπάδι”.

Οι επενδυτές θα πρέπει να εξετάζουν προσεκτικά και μακροπρόθεσμα τις επιλογές τους. Η Ιστορία μας έχει δείξει ότι η καλύτερη στιγμή για αγορές είναι όταν όλοι πουλάνε. Αυτό μας επιτρέπει να διαλέγουμε μετοχές σε πιο ελκυστικές τιμές. Οι αγορές μπορεί να χαρακτηρίζονται από αυξημένη μεταβλητότητα κατά καιρούς, αλλά τα θεμελιώδη τους παραμένουν άθικτα.