Η SNB βάζει σε συναγερμό τις αγορές

Η αιφνιδιαστική αλλαγή πολιτικής από την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας ταρακούνησε τις διεθνείς αγορές, πιάνοντας εξαπίνης επενδυτές, traders και αναλυτές.

Το πρωί της Πέμπτης, η Τράπεζα της Ελβετίας (SNB) εγκατέλειψε τη σύνδεση του ελβετικού φράγκου με το ευρώ στο 1,20 και έκοψε τα επιτόκια στο -0,75%, στο χαμηλότερο επίπεδο που έχει εισαγάγει ποτέ κεντρική τράπεζα.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η SNB ανέφερε: «Πρόσφατα, οι αποκλίσεις στις νομισματικές πολιτικές των μεγάλων νομισματικών περιοχών έχουν αυξηθεί σημαντικά, τάση που αναμένεται να γίνει πιο έντονη. Το ευρώ έχει υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του δολαρίου και αυτό με τη σειρά του έχει αποδυναμώσει το ελβετικό φράγκο έναντι του δολαρίου. Στις συνθήκες αυτές, η SNB έκρινε ότι η ενίσχυση και η διατήρηση της ελάχιστης ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ δεν είναι πλέον δικαιολογημένη».

Σύμφωνα με αναλυτές, η κίνηση μπορεί να πυροδοτήθηκε από το υψηλό κόστος των παρεμβάσεων που έκανε η SNB τους τελευταίους μήνες για να διατηρήσει τη σύνδεση με το ευρώ. Το ελβετικό φράγκο δέχθηκε πιέσεις τόσο από τις εκροές προς επενδυτικά καταφύγια που προκάλεσε η κρίση στη Ρωσία όσο και από τις προσδοκίες ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων.

Η απόφαση οδήγησε στην εκτίναξη του ελβετικού φράγκου και προκάλεσε έντονη μεταβλητότητα σε μια σειρά στοιχεία ενεργητικού, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους. Αναλυτές φοβούνται ότι πολλοί πανικόβλητοι traders μπορεί να προχωρήσουν σε ρευστοποιήσεις άλλων στοιχείων ενεργητικού των χαρτοφυλακίων τους υπό τον τρόμο των margin calls.

Το ελβετικό νόμισμα εκτινάχτηκε ως και 39% έναντι του ευρώ, προτού σταθεροποιηθεί περίπου 15% πιο ψηλά, στα 1,0271 φράγκα. Παρόμοιο ράλι έκανε και έναντι του δολαρίου και αυτήν τη στιγμή καταγράφει κέρδη 13,8% στα 0,8778 φράγκα το δολάριο.

Όπως επισημαίνουν οι F.T., αυτό δείχνει πως ο μεγαλύτερος χαμένος είναι το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, το οποίο διολισθαίνει 0,7% έναντι του δολαρίου στα 1,17 ευρώ. Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2005.

Η αντίδραση στην κίνηση αυτή δεν θα περιοριστεί μόνο στις αγορές συναλλάγματος αλλά θα επεκταθεί και στις μετοχές, με πολλούς επενδυτές να σπεύσουν να κλείσουν τις θέσεις τους, δήλωσε αναλυτής της Alpari στους F.T.

Οι μετοχές καταγράφουν έντονες διακυμάνσεις. Ο FTSE Eurosift 300 βρέθηκε χαμηλότερα πάνω από 1% και τώρα ενισχύεται 0,8%. Τα futures στη Wall ξεκίνησαν με κέρδη 20 μονάδων για να γυρίσουν σε αρνητικό έδαφος, διολισθαίνοντας 10 μονάδες. Ο ελβετικός δείκτης SMI βουτάει 11,3%.

Η αντανακλαστική αντίδραση των αγορών σε στιγμές έντονης μεταβλητότητας είναι η στροφή στα επενδυτικά καταφύγια όπως ο χρυσός, το γεν και τα κρατικά ομόλογα. Η τιμή του χρυσού σκαρφαλώνει πάνω από τα 1.250 δολάρια ανά ουγκιά και το ιαπωνικό νόμισμα ενισχύεται 0,8% έναντι του δολαρίου. Η απόδοση του γερμανικού 10ετούς κινείται δύο μονάδες βάσης χαμηλότερα στο επίπεδο ρεκόρ του 0,41% και η απόδοση του 10ετούς αμερικάνικου ομολόγου υποχωρεί 3 μονάδες βάσης στο 1,80%.

Το αργό πετρέλαιο φαίνεται να μην έχει επηρεαστεί από την κίνηση της SNB, με το Brent να υποχωρεί μόλις 13 σεντς στα 48,56 δολάρια το βαρέλι και το WTI να ενισχύεται 1% στα 48,96 δολάρια.

Φόβοι για «κανόνια» σε Ουγγαρία και Πολωνία

Βουτιά καταγράφουν τα νομίσματα της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, εξαιτίας ανησυχιών ότι η άνοδος του ελβετικού φράγκου θα φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση όσους έχουν στεγαστικά δάνεια που αποτιμούνται στο ελβετικό νόμισμα.

Όπως επισημαίνουν οι F.T. και στις δύο χώρες ήταν συνηθισμένη πρακτική να εκδίδονται δάνεια σε ελβετικό φράγκο ή ευρώ, για την επίτευξη του χαμηλότερου δυνατού επιτοκίου.

«Η Ουγγαρία και η Πολωνία συνεχίζουν να έχουν δάνεια σε ελβετικά φράγκα, παρά την πρόοδο που σημειώθηκε πρόσφατα στον στεγαστικό τομέα στην Ουγγαρία στην επανέκφραση (redenomination) των στεγαστικών σε ελβετικό φράγκο. Ο τραπεζικός τομέας μπορεί να είναι εκτεθειμένος σε μια ανατίμηση του ελβετικού φράγκου, σε περίπτωση που οι τράπεζες δεν έχουν λάβει διαφυλάξεις» αναφέρει σε σημείωμα προς τους πελάτες η Morgan Stanley.

Το χρηματιστήριο στης Βουδαπέστη οδεύει στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2011, ενώ στη Βαρσοβία καταγράφει πτώση 1,6%.

Οι αναλυτές

«Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας ακολούθησε πολιτική σοκ και δέους» γράφει ο Michael Mackenzie, των Financial Times. «Είναι μία πολύ επικίνδυνη κίνηση. Μπορείτε να το δείτε αυτό και από την ακραία αντίδραση της αγοράς» δηλώνει και ο Alessandro Bee, της Sarasin. «Στις αγορές έγινε σεισμός» δήλωσε ο George Buckley, της Deutsche Bank και συμπλήρωσε: «Ανατίμηση του νομίσματος κατά 20% σαφέστατα θα επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, αντισταθμίζοντας τη μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης».

«Τις τελευταίες ημέρες, οι παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος πρέπει να κόστισαν πολλά στην SNB με αποτέλεσμα να οδηγείται στη σημερινή απόφαση. Δεδομένων των πιέσεων στην ισοτιμία του νομίσματος, εάν η SΝΒ δεν κατάφερνε να διατηρήσει τη σύνδεση του ευρώ με το φράγκο, θα δεχόταν σοβαρό πλήγμα αξιοπιστίας» εξηγεί ο Ipek Ozkardeskaya, αναλυτής στο Swissquote. Την ίδια άποψη διατυπώνει κι ο John Hardy της Saxo Bank. «Η SNB βρέθηκε σε μία κατάσταση όπου δεν θα μπορούσε να ελέγξει τη νομισματική πολιτική σε μία πορεία σύνδεσης (με ένα άλλο νόμισμα) εάν δεν ακολουθούσε τις κινήσεις των άλλων κεντρικών τραπεζών. Η αγορά προσπαθεί τώρα να βρει νέα αποτίμηση…. Γίνονται απεγνωσμένες κινήσεις εξόδου από τις ελβετικές θέσεις».

Ο Andreas Ruhlmann, της Bank IG με έδρα τη Γενεύη, αναφέρει πως οι αγορές σαφέστατα πανικοβλήθηκαν, αλλά εκτίμησε πως θα επικρατήσει ηρεμία εάν γίνει σαφές τι σκοπεύει να κάνει η SNB στη συνέχεια. «Η SNB μπορεί να συνεχίσει να υπερασπίζεται το ελβετικό φράγκο, αλλά έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων και όχι μόνο έναντι του ευρώ. Στο επίκεντρο δεν θα βρεθεί η ισοτιμία του φράγκου μόνο με το ευρώ, αλλά επίσης και με το δολάριο, τη στερλίνα, το γουάν κ.λπ.» αναφέρει.

Θετική, πάντως, είναι η εκτίμηση του Julien Maceaux της ING ο οποίος δηλώνει: «Αυτή η κίνηση εξασφαλίζει ότι θα παραμείνει περιορισμένη η ζήτηση για ελβετικά φράγκα ως τοποθέτηση ασφαλείας, αποτρέποντας έτσι ένα αρνητικό σοκ για την ελβετική οικονομία. Αυτό θα πρέπει να λειτουργήσει… τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Μένει όμως, να διαπιστώσουμε εάν αυτό θα συνεχιστεί και μετά την 22α Ιανουαρίου, με τη συνεδρίαση της ΕΚΤ και την πιθανότητα ανακοίνωσης προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης».

Σε κάθε περίπτωση, το άλμα του φράγκου 30% δημιουργεί προβλήματα στους Έλληνες δανειολήπτες των οποίων τα δάνεια έχουν ονομαστική αξία σε ελβετικό νόμισμα.