Ο εφιάλτης του 1998 ξυπνά στη Μόσχα

Η κίνηση απελπισίας της Μόσχας να προχωρήσει σε τεράστια αύξηση επιτοκίων κατά 650 μονάδες βάσης και μάλιστα κατά τη διάρκεια της νύχτας έφερε ακριβώς τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Το ρούβλι υποχωρεί περισσότερο από 11% για δεύτερη συνεχή συνεδρίαση, ο χρηματιστηριακός δείκτης RTS βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση 15% και οι αναλυτές κάνουν τους τρομακτικούς παραλληλισμούς με τη χρεοκοπία της Ρωσίας το 1998 και τονίζουν ότι υπονομεύεται πλέον η εμπιστοσύνη στην κεντρική της τράπεζα.

Η κεντρική τράπεζα ανέβασε το βασικό επιτόκιο στο 17% από 10,5% με άμεση ισχύ. «Η απόφαση στοχεύει στο να περιορίσει την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος και τα πληθωριστικά ρίσκα», αναφέρεται στην ανακοίνωση. Είναι η έκτη αύξηση επιτοκίου το 2014 αφού προηγήθηκε η διάθεση 80 δισ. δολαρίων από τα διαθέσιμα, η οποία δεν στάθηκε ικανή να σταματήσει την πτώση κατά 49% που καταγράφει το ρούβλι, το οποίο είναι το νόμισμα με τη χειρότερη απόδοση φέτος. Αρχικά η αντίδραση των αγορών ήταν αυτή που ήθελε η Μόσχα. Το ρούβλι κατέγραφε άνοδο της τάξεως του 11%. Σύντομα όμως, το κλίμα άλλαξε και το ρούβλι βρέθηκε εκ νέου σε πτωτική πορεία, καταγράφοντας νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου.

Σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία διολίσθησε σήμερα έως το αρνητικό ρεκόρ των 80 ρουβλίων ανά δολάριο, σε σύγκριση με λιγότερα από 60 ρούβλια μέχρι νωρίς χθες. Καθώς η κρίση κλιμακώνεται, στις αγορές συναλλάγματος της Μόσχας οι συναλλαγές ανεβαίνουν με πυρετώδεις ρυθμούς. Σήμερα, σύμφωνα με τους F.T., στο ρωσικό forex πραγματοποιήθηκαν συναλλαγές αξίας άνω του 1,3 τρισ. ρουβλίων σε σύγκριση με όγκο συναλλαγών 18,75 τρισ. ρούβλια στο σύνολο του Νοεμβρίου.

Στο χρηματιστήριο της Μόσχας, ο δείκτης RTS με ονομαστική αξία σε δολάρια, καταρρέει με ελεύθερη πτώση 15%.

Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας μένει με άδεια φαρέτρα. «Αν μία τέτοια αύξηση επιτοκίων δεν εντυπωσίασε την αγορά, τότε η κεντρική τράπεζα έχει μοναδική επιλογή να παρεμβαίνει με 10 δισ. δολ. την ημέρα» εξηγεί η Natalia Orlova της Alfa Bank. Το 2014, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας έχει δαπανήσει περί τα 80 δισ. δολ. για να προστατεύσει το ρούβλι. Η χώρα εκτιμάται ότι έχει ακόμη αποθέματα ύψους 146 δισ. δολ.

«Δεδομένων των γεωπολιτικών κινδύνων και των συνθηκών στην αγορά συναλλάγματος, πιστεύουμε ότι αυτή η αύξηση δεν είναι αρκετή για να πυροδοτήσει βιώσιμη αλλαγή, η οποία απαιτεί σαφή αποκλιμάκωση των κυρώσεων και βελτίωση της ρευστότητας στις αγορές συναλλάγματος» υποστηρίζει ο Robert Burgess της Deutsche Bank. Παράλληλα, ο Lars Christensen της Danske Bank εξηγεί πως ενόσω οι τιμές του μαύρου χρυσού κινούνται πτωτικά, η κεντρική τράπεζα της χώρας θα δυσκολευθεί να σταθεροποιήσει το ρούβλι.

Οι ρωσικές αρχές κινούνται σε πολύ λεπτές ισορροπίες. Θέλουν να περιορίσουν τους πληθωριστικούς κινδύνους και να σταθεροποιήσουν το νόμισμα, που φέτος έχει χάσει περίπου το ήμισυ της αξίας του, αλλά η μόνη λύση -η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής- απειλεί να επιδεινώσει την ύφεση στη χώρα, η οποία προκαλείται από την κάθετη πτώση στις τιμές του πετρελαίου -κάτω από τα $60 υποχωρεί σήμερα το Brent- και τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση.

Η κεντρική τράπεζα προειδοποίησε τη Δευτέρα πως εάν παραμείνουν στα $60 οι τιμές του μαύρου χρυσού, τότε η ρωσική οικονομία θα συρρικνωθεί το 2015 κατά 4,5%-4,7%

«Είναι πλέον σαφές ότι αυτό που καθορίζει την πορεία του ρωσικού νομίσματος δεν είναι οι τιμές του πετρελαίου, αλλά ο πανικός που έχει δημιουργηθεί σχετικά με τις πολλές φήμες που ακούγονται για επιστροφή της χώρας στο καθεστώς που ίσχυε το 1998» αναφέρει η Alena Afanasyeva της Forex Club. Εκείνη τη χρονιά, το ρούβλι είχε καταρρεύσει μέσα σε λίγες ημέρες αναγκάζοντας τη Ρωσία να κηρύξει στάση πληρωμών. «Αν και τα δημοσιονομικά και τα αποθέματά της βρίσκονται τώρα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι το 1998, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η χώρα βρίσκεται στο χείλος συναλλαγματικής κρίσης» σχολιάζει το πρακτορείο Reuters.

Η Fitch Ratings βλέπει ακόμη και ενδεχόμενο περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίου. «Η προοπτική διψήφιου ποσοστού πληθωρισμού υποδεικνύει νέες αυξήσεις επιτοκίων» εξηγεί ο  Paul Rawkins της Fitch και συμπληρώνει: «Οι πιέσεις για περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων θα μπορούσαν να ενταθούν εάν συνεχιστεί η πτώση στο ρούβλι».