Τις αμφιβολίες της αγοράς για το επενδυτικό σχέδιο ύψους 300 δισ. ευρώ που θα παρουσιάσει ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλωντ Γιούυνκερ αποτυπώνει δημοσίευμα τoυ Reuters.
Όπως αναφέρει, το πρόγραμμα, που αναμένεται να ανακοινωθεί πριν τα Χριστούγεννα, κινδυνεύει να αποτελέσει τελικά μια άσκηση χρηματοδοτικής μηχανικής παρά το "φρέσκο" χρήμα που χρειάζεται η Ευρώπη για την ενίσχυση της παραγωγής και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Εάν αντληθούν και δαπανηθούν όλα τα κεφάλαια, το πρόγραμμα Γιούνκερ θα μπορούσε να ενισχύσει τις επενδύσεις στην Ε.Ε., ως ποσοστό του ΑΕΠ κατά μόλις 0,7% ετησίως για τρία χρόνια. "Είναι σημαντικό ποσόν. Λογικά θα υπάρξει πολλαπλασιαστική ισχύς από τις επενδύσεις σε θέσεις εργασίας και αγοραστική δύναμη και ενισχύει τις αναπτυξιακές προοπτικές. Το πρόβλημα είναι ότι οι δημόσιες επενδύσεις μπορεί να χρειαστεί χρόνια για να ξεκινήσουν", σχολιάζει ο Carsten Brzeski, αναλυτής της ΙNG στη Φρανκφούρτη.
Το δημοσίευμα σημειώνει ότι η Κομισιόν δεν έχει κεφάλαια και χρηματοδοτείται μέσω των προϋπολογισμών της Ε.Ε. που πρέπει να είναι ισοσκελισμένοι. Από τις χώρες της Ε.Ε., μόνο η Γερμανία δείχνει να έχει τα απαιτούμενα δημόσια οικονομικά για να αυξήσει σημαντικά τις επενδύσεις. Όμως το Βερολίνο δεν δείχνει διαθέσεις να αυξήσει τις δαπάνες του.
Οπότε η Κομισιόν σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τα λίγα διαθέσιμα κεφάλαια για να προσελκύσει περισσότερα ιδιωτικά κεφάλαια σε έργα που, σε διαφορετική περίπτωση, θα έδειχναν μη αποδοτικά και με υψηλό ρίσκο.
Ωστόσο, οι δυνητικοί επενδυτές θα θέλουν να γνωρίζουν τι κεφάλαια θα δεσμεύσει η Ε.Ε. και εάν θα είναι νέα κεφάλαια ή θα επανατοποθετηθούν εκεί από άλλους «λογαριασμούς» δαπανών της Ε.Ε. "Εάν είναι πρόσθετα κεφάλαια, είναι ok, αλλά φοβάμαι ότι θα είναι κεφάλαια από άλλους τομείς του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού", τονίζει ο Christoph Weil, οικονομολόγος στην Commerzbank.
Ο Γιούνκερ είχε δηλώσει τον Ιούλιο ότι το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί "μέσω της στοχευμένης χρήσης υφιστάμενων διαρθρωτικών κεφαλαίων και εργαλείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων". Ο αρμόδιος επιτροπος Γίρκι Κατάινεν είπε στο Reurers ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου. Τα διαρθρωτικά κεφάλαια της Ε.Ε. που οδεύουν στις φτωχότερες χώρες της Ένωσης μπορούν να μοχλευτούν με τρόπο ανάλογο με τα ομόλογα έργου (project bonds), με την Ε.Ε. να εγγυάται χρέος που εκδίδεται από ιδιώτες επενδυτής.
Όμως οι οικονομολόγοι αμφιβάλλουν για την μόχλευση αυτού του τύπου, που δεν κατάφερε να καθησυχάσει τις αγορές όταν χρησιμοποιήθηκε για να ενισχύσει θεωρητικά το μέγεθος του ευρωπαϊκού fund διασώσεων που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Επίσης, κινήσεις για τη μείωση του κόστους δανεισμού δεν έχουν μεγάλο νόημα για τους επενδυτές σε μια χρονική στιγμή που, με τα ευρωεπιτόκια σε μηδενικά επίπεδα, υπάρχουν ήδη διαθέσιμα φθηνα κεφάλαια, τονίζει ο Brzeski.
"Το πρόγραμμα επενδύσεων των 300 δισ. θα πρέπει να είναι σαφές, με μικρή δόση θεωρητικής σκέψης και η μόχλευση θα πρέπει να είναι μικρή. Θα πρέπει να είναι ρεαλιστικό και πειστικό. Εάν αποτελείται κυρίως από μοχλευόμενα κεφάλαια, θα είναι μια απογοήτευση", υπογράμμισε ο Brzeski.