Έκθεση καταπέλτης για χειραγώγηση στον χρυσό

Ενδείξεις χειραγώγησης των τιμών στην αγορά χρυσού την τελευταία δεκαετία διαπιστώνει έρευνα που έγινε από καθηγητές οικονομικών αλλά και στελέχη της Moody’s. Η έρευνα διαπιστώνει ασυνήθιστα μοτίβα συναλλαγών στις 3:00 μ.μ. ώρα Λονδίνου, στο απογευματινό fixing της τιμής του πολύτιμου μετάλλου, κατά τη διάρκεια της κλειστής τηλεδιάσκεψης των πέντε μεγαλύτερων dealer χρυσού. Θεωρεί ότι αυτά αποτελούν ενδείξεις συνομωτικής συμπεριφοράς που θα πρέπει να ερευνηθεί από τις αρχές.

Την έρευνα υπογράφουν, συγκεκριμένα, η καθηγήτρια του Stern School του New York University, Rosa Abrantes-Metz και ο Albert Metz γενικός διευθυντής της Moody’s Investor Service. «Η δομή της τιμής αναφοράς σίγουρα στηρίζει τη συνωμοσία και τη χειραγώγηση και τα εμπειρικά στοιχεία συμπίπτουν με πλαστότητα τιμών» αναφέρει το προσχέδιο της έκθεσης όπως μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg και συμπληρώνει: «Είναι πιθανό να υπήρξε συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων».

Είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται το ενδεχόμενο συνεργασίας μεταξύ των πέντε μεγάλων τραπεζών – Barclays, Deutsche Bank, Bank of Nova Scotia, HSBC Holdings και Societe Generale – για τη χειραγώγηση μίας τιμής αναφοράς που υπάρχει περισσότερα από εκατό χρόνια. Επίσης ασκούνται πιέσεις για αλλαγή της δομής με την οποία διαμορφώνονται οι τιμές αναφοράς του χρυσού. Επισημαίνεται ότι ήδη οι αρχές, μετά το σάλο του Liborgate, ερευνούν πλέον και το ενδεχόμενο χειραγώγησης στην αγορά συναλλάγματος.

Η Abrantes-Metz που υπογράφει την έκθεση είναι επίσης σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της International Organization of Securities Commissions για τα χρηματοοικονομικά σημεία αναφοράς. Η δική της έκθεση με ημερομηνία 2008 και τίτλο «Χειραγώγηση του Libor» είχε ανοίξει το δρόμο για την αποκάλυψη του σκανδάλου χειραγώγησης στη διατραπεζική αγορά. 

Οι τιμές fixing διαμορφώνονται δύο φορές την ημέρα με αντίστοιχες τηλεδιασκέψεις, οι οποίες διαρκούν συνήθως 10 λεπτά, αλλά μπορεί να κρατήσουν έως και μία ώρα.

Σε αυτές, οι επιχειρήσεις δηλώνουν πόσες μπάρες χρυσού θέλουν να αγοράσουν ή να πουλήσουν στην τρέχουσα τιμή spot, βάσει των παραγγελιών από πελάτες τους ή και για δική τους χρήση. Η τιμή αυξάνεται ή μειώνεται μέχρις ότου η διαφορά μεταξύ αγοράς και πώλησης να είναι μικρότερη από 50 μπάρες ή 620 κιλά. Σε αυτό το σημείο ορίζεται η τιμή fix. Οι traders μεταφέρουν τις αλλαγές προσφοράς και ζήτησης στους πελάτες τους κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης και παίρνουν νέες παραγγελίες αγοράς ή πώλησης καθώς αλλάζει η τιμή.

Το πρακτορείο Bloomberg από το Νοέμβριο είχε μεταδώσει ότι αρκετοί traders εξέφραζαν την ανησυχία τους ότι οι τράπεζες που μετέχουν στο fixing των τιμών έχουν άδικο πλεονέκτημα από τις πληροφορίες που αντλούν ως προς την τάση της τιμής.

Επίσης, οι τράπεζες μπορούν να στοιχηματίσουν στην τιμή spot στην αγορά παραγώγων κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης.
Η έρευνα εξέτασε τις διακυμάνσεις της τιμής του χρυσού από το 2001 έως το 2013. Από το 2004 διαπιστώνει ότι καταγράφεται τακτικά απότομη κίνηση στην τιμή spot κατά τη διάρκεια της απογευματινής τηλεδιάσκεψης και μάλιστα από το πρώτο λεπτό. Στη συντριπτική πλειοψηφία, οι κινήσεις αυτές ήταν πτωτικές.

«Είναι μία πρώτη απόπειρα να αποκαλυφθεί η ενδεχόμενη πρακτική χειραγώγησης και τα συμπεράσματα προβληματίζουν» δήλωσε η ίδια η Abrantes-Metz στο πρακτορείο Bloomberg και συμπλήρωσε: «Είναι στο χέρι των ρυθμιστικών αρχών να εξακριβώσουν γιατί υπήρχαν αυτά τα εντυπωσιακά μοτίβα στις κινήσεις, αλλά οι τράπεζες έχουν τα μέσα, το κίνητρο και την ευκαιρία να χειραγωγήσουν τις τιμές.