Εκτόξευση επιτοκίων στην Τουρκία για προστασία της λίρας

Στα επίπεδα όπου ήταν διαπραγματεύσιμη πριν από την κίνηση της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια στο 12% επιστρέφει η τουρκική λίρα, χάνοντας κέρδη άνω του 4% που σημείωνε νωρίτερα έναντι του δολαρίου.  

Τονίζεται ότι η απόφαση της Άγκυρας να αυξήσει τα επιτόκια οδήγησε σε ανατίμηση του νομίσματος κατά σχεδόν 4% στα 2,16 δολάρια, ενώ οι αποδόσεις στα διετή ομόλογα της χώρας υποχώρησαν κατά 36 μονάδες βάσης στο 10,7%. Η λίρα επιστρέφει σε ισοτιμία 2,25 έναντι του δολαρίου. 

Πτωτικά κινείται αυτήν την ώρα και το χρηματιστήριο της χώρας με τον βασικό δείκτη να χάνει 1,4%.

Η κίνηση της κεντρικής τράπεζας

Όπως ανακοίνωσε αργά το βράδυ της Τρίτης, τα επιτόκια overnight αυξάνονται στο 12% από 7,75%. Ανάλογες υψηλές αυξήσεις ανακοίνωσε και στα επιτόκια repos (στο 10%) και στα επιτόκια late liquidity rate (στο 15%).

Στην ανακοίνωσή της, η κεντρική τράπεζα σημείωσε ότι "σημαντικές εγχώριες και εξωγενείς εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε σημαντική υποτίμηση της λίρας και σε αύξηση των premium ρίσκου". Παράλληλα δεσμεύεται να υλοποιήσει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να περιορίσει την αρνητική επίδραση των εξελίξεων αυτών στον πληθωρισμό και στη μακροοικονομική σταθερότητα".  

Επισημαίνεται ότι ήταν η πρώτη έκτακτη σύνοδος της κεντρικής τράπεζας της χώρας, από τον Αύγουστο του 2011, στο αποκορύφωμα της ευρωκρίσης. Η αύξηση ήταν πολύ υψηλότερη από αυτήν που περίμεναν οι αναλυτές, οι οποίοι θεωρούσαν ότι δεν θα ξεπεράσει τις 225 μονάδες βάσης.

Η αύξηση των επιτοκίων επιβλήθηκε ουσιαστικά από την απότομη υποχώρηση της τουρκικής λίρας σε ποσοστό άνω του 10% σε σχέση με το δολάριο, εν μέσω της φυγής επενδυτών από τις αναδυόμενες αγορές, καθώς η αμερικανική κεντρική τράπεζα κλείνει τις στρόφιγγες της φθηνής ρευστότητας.

Αφορμή για τις πιέσεις στο τουρκικό νόμισμα αποτέλεσαν και τα σκάνδαλα διαφθοράς στη χώρα, που αύξησαν τα επίπεδα πολιτικού κινδύνου. 

Αντίθετος ο Ερντογάν

O Toύρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε την Τρίτη την αντίθεσή του σε αύξηση των επιτοκίων, λίγες ώρες πριν από την απόφαση της κεντρικής τράπεζας. "Αν κάνω κάποια δήλωση, θα πουν ότι παρεμβαίνω στην κεντρική τράπεζα" ανέφερε σε συνέντευξη τύπου, προτού αναχωρήσει για το Ιράν.

"Αλλά θα ήθελα να ξέρετε πως όπως πάντα είμαι ενάντια στις αυξήσεις επιτοκίων. Αλλά φυσικά δεν έχω την εξουσία να παρέμβω στην κεντρική τράπεζα" σημείωσε, λέγοντας ότι είναι ένας ανεξάρτητος θεσμός. "Αν κάτι συμβεί στο μέλλον θα είναι υπεύθυνοι" υπογράμμισε και πρόσθεσε ότι ελπίζει οι αποφάσεις της τράπεζας να είναι θετικές.

Πώς σχολιάζουν οι αναλυτές

Η κίνηση της κεντρικής τράπεζας φέρνει τα επιτόκια της Τουρκίας μεταξύ των υψηλότερων στις 20 κορυφαίες οικονομίες του κόσμου, διαβρώνοντας τη θέση της που για χρόνια θεωρούνταν μοντέλο για τη βιομηχανοποίηση των χωρών, αναφέρουν δημοσιεύματα του ξένου Τύπου.

Η μεγαλύτερη του αναμενόμενου αύξηση σηματοδοτεί επίσης μια συμβολική ήττα για τον πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε αποκηρύξει το λόμπι των επιτοκίων και είχε αντισταθεί στην αύξηση των επιτοκίων προκειμένου να αποφύγει βουτιά στην ανάπτυξη εν όψει της σειράς εκλογικών αναμετρήσεων που ξεκινούν τον Μάρτιο και θα μπορούσαν να καθορίσουν την τουρκική πολιτική για την επόμενη δεκαετία.

Σημειώνεται πως σε ένα τόσο πολιτικοποιημένο περιβάλλον, στο οποίο ακόμα και οι κορυφαίες εταιρείες θεωρήθηκε ότι ήταν είτε με το μέρος της κυβέρνησης είτε εναντίον της, είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση ακόμα και η ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας, εν μέρει διότι η απροθυμία της να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων συνέπεσε με την άποψη του Ερντογάν για το θέμα.

Στην ανακοίνωσή της, η τράπεζα ανέφερε πως "η νέα σφιχτή νομισματική πολιτική θα διατηρηθεί μέχρις ότου υπάρξει σημαντική βελτίωση στις προοπτικές του πληθωρισμού", τονίζοντας πως στόχος της είναι να μειώσει τον πληθωρισμό στο 5% μέχρι τα μέσα του 2015.

Πολλές αναδυόμενες αγορές κινούνται σε παρόμοια γραμμή μετά από έναν μήνα σημαντικής πτώσης των νομισμάτων τους.

Η αύξηση των τουρκικών επιτοκίων, που οδήγησε το επιτόκιο overnight στο 12%, ήρθε μετά από αύξηση-έκπληξη στην Ινδία την Τρίτη, με το Δελχί να επιχειρεί περιορισμό της αύξησης των τιμών παρότι η χώρα αντιμετωπίζει τη βραδύτερη ανάπτυξη της τελευταίας δεκαετίας.

Η Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα για τις μελλοντικές κινήσεις. Εάν η χώρα -που εμφανίζει έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών 7% του ΑΕΠ και αντιμετωπίζει αυξανόμενα πολιτικά ρίσκα- μπορέσει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, αυτό θα μπορούσε να έχει «εξαγνιστική» επίδραση σε άλλες ευάλωτες αγορές.

Η νέα στάση της τράπεζας για τα επιτόκια ίσως τύχει θετικής υποδοχής από εταιρείες που διακρατούν χρέος άνω των 160 δισ. δολαρίων σε ξένο νόμισμα, όπου το κόστος εξυπηρέτησης είχε αυξηθεί με την πτώση του νομίσματος, όμως η απότομη αύξηση των επιτοκίων είναι πιθανόν να οδηγήσει σε επιβράδυνση της οικονομίας.

"Η Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει turnaround story μέσα σ' αυτό το περιβάλλον ρευστοποιήσεων και ο κόσμος παρακολουθεί την κεντρική τράπεζα της χώρας διότι η κίνηση αυτή είναι πολύ συμβολική", σχολιάζει ο Benoit Anne της Societe Generale.

Από την πλευρά του, ο Nicholas Spiro, διευθύνων σύμβουλος της Spiro Sovereign Strategy, διερωτήθηκε εάν η κίνηση της Τουρκίας ήταν υπερβολικά επιθετική. "Είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο το εάν η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μπορεί να διατηρήσει μια τόσο επιθετικά σφιχτή νομισματική πολιτική εν μέσω απότομης επιβράδυνσης της ανάπτυξης και εν όψει δύο μεγάλων εκλογικών αναμετρήσεων φέτος", σχολίασε.