Συμφωνία για τις διασώσεις τραπεζών στο Ecofin

Συμφωνήθηκε το γενικό πλαίσιο για τη διάλυση προβληματικών τραπεζών στο Ecofin, που ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες, χωρίς ωστόσο να υπάρξει ένα πιο φιλόδοξο σχέδιο για την ενιαία αντιμετώπιση από την ευρωζώνη των προβληματικών πιστωτικών ιδρυμάτων. 

Περισσότερα από πέντε χρόνια από τότε που η οικονομική κρίση χτύπησε, η Ευρώπη βρίσκεται στα πρόθυρα της οριστικοποίησης μιας από τις πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις της μετά την εισαγωγή του ευρώ, μετέδωσε το Reuters. Μιας υπηρεσίας και ενός Ταμείου που θα χρηματοδοτήσει το κλείσιμο τραπεζών από τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αναλάβει την εποπτεία τους.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι θα συγκεντρωθούν στις Βρυξέλλες σήμερα, θα υπογράψουν και οι τελικές πινελιές θα γίνουν στις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το επόμενο έτος.

«Ο τελικός πυλώνας για την τραπεζική ένωση έχει επιτευχθεί», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε σε δημοσιογράφους.

Στόχος του σχεδίου είναι να αποτραπεί η επανάληψη φαινομένων όπως αυτών που προηγήθηκαν όταν προβληματικές τράπεζες σε χώρες από την Ιρλανδία έως την Κύπρο έφεραν τα κράτη στο χείλος της χρεοκοπίας.

Με τη δημιουργία ενός συστήματος ικανού να εκκαθαρίζει τράπεζες η Ευρώπη θα εξοπλίσει την ΕΚΤ με τα μέσα να αντιμετωπίσει ανάλογα φαινόμενα.

Ωστόσο, το καθεστώς που έχει προκύψει, λόγω των προσπαθειών για να καλύψει τις χώρες που είχαν αντιρρήσεις, είναι δυσκίνητο. Απαιτεί από την ΕΚΤ να δίνει σήμα όταν μια τράπεζα δεν είναι ικανή να επιβιώσει. Αυτό που ακολουθεί, ωστόσο, εμπλέκει τον νέο μηχανισμό που θα μπορεί να εκκαθαρίζει τις τράπεζες, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μέχρι και 18 διαφορετικές χώρες της ζώνης του ευρώ.

Ο Β. Σόιμπλε καθησύχασε τους φόβους ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολο. «Πρέπει να κινηθεί γρήγορα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο», είπε, προσθέτοντας ότι η νέα δομή θα είναι αρκετά ευέλικτη να το πράξει.

Ο Μ. Μπαρνιέ, ο Ευρωπαίος επίτροπος υπεύθυνος για το θέμα, τόνισε ότι είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά εξέφρασε και την απογοήτευσή του με την αποδυνάμωση της συμφωνίας, εκφράζοντας την ελπίδα ότι στις διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο μπορεί να υπάρξουν διορθωτικές κινήσεις που θα απλοποιήσουν το σύστημα.

Η ΕΚΤ, η οποία, επίσης, πίεσε για ένα απλούστερο σύστημα, είδε την πρότασή της για μια ταχεία διαδικασία σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης να έχει φτωχά αποτελέσματα.

Τα ερωτήματα

Το περιορισμένο μοίρασμα του κόστους, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του συστήματος, θέτει εν αμφιβόλω έναν από τους πρωταρχικούς στόχους του εγχειρήματος της τραπεζικής ένωσης: τον τερματισμό της σύνδεσης αδύναμων πιστωτικών ιδρυμάτων με τις αδύναμες κυβερνήσεις. Ο Β. Σόιμπλε συμφώνησε να δημιουργηθεί στήριξη για το σύστημα μέχρι το 2026, άφησε όμως τις λεπτομέρειες του πώς θα λειτουργεί αυτό το σύστημα να συζητηθούν σε συναντήσεις που θα γίνουν αργότερα.

Ανώτατοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. που ήθελαν ένα πιο φιλόδοξο σύστημα εναποθέτουν τις ελπίδες τους στη διασφάλιση των απαιτήσεων από το Κοινοβούλιο ώστε να υπάρξει εκσυγχρονισμός της λήψης αποφάσεων και καλύτερη χρηματοδότηση για το ταμείο εκκαθάρισης τραπεζών.

Τα νομικά εμπόδια και οι απαιτήσεις για εθνικές δικλίδες ασφαλείας έχουν οδηγήσει σε μια περίπλοκη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Στο πλαίσιο του τελικού συμβιβασμού, οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν να δώσουν στον εαυτό τους -ως υπουργοί του Συμβουλίου- την τελική εξουσία για να αποφασίσουν εάν θα κλείσει μια τράπεζα.

Αυτό ανταποκρίνεται στην απαίτηση του Βερολίνου να μη λαμβάνει την τελική απόφαση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ένα ενιαίο συμβούλιο εκκαθαρίσεων, που θα απαρτίζεται πρωτίστως από εθνικές αρχές και από λίγους ανεξάρτητους διορισμένους, θα προετοιμάσει τις συστάσεις ως προς το πώς θα διαλυθεί ή θα διασωθεί μια τράπεζα.

Η εκταμίευση σημαντικών πόρων για την εκκαθάριση των πιστωτικών ιδρυμάτων θα απαιτεί την παροχή εξουσιοδότησης σε μια περίπλοκη διπλή πλειοψηφία της ολομέλειας της επιτροπής: τα δύο τρίτα των μελών που έχουν δικαίωμα ψήφου συν την έγκριση των αντιπροσώπων των χωρών που συνεισφέρουν τουλάχιστον 50% στο κοινό ταμείο.

Από τη στιγμή που μια τράπεζα κρίνεται πως έχει προβλήματα από την αρμόδια εποπτική αρχή, μέχρι τη λήψη απόφασης για τη διάλυσή της, η περίπλοκη δομή της τραπεζικής ένωσης μπορεί να απαιτήσει την ύπαρξη περισσοτέρων από 100 ψήφων. Σε ορισμένες επείγουσες αποφάσεις θα υπάρχει διορία 24 ωρών για να διασφαλιστεί ότι δεν θα διαρκούν πολύ οι διαπραγματεύσεις.

*** Η ανακοίνωση για τη συμφωνία επισυνάπτεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".