Τι σημαίνει η επιστροφή του Ιράν για τη Δύση

Η αρχική συμφωνία του Ιράν με τις δυτικές δυνάμεις για το πυρηνικό του πρόγραμμα, επαναφέρει την Τεχεράνη στον διεθνή επιχειρηματικό χάρτη –τουλάχιστον για τους επόμενους έξι μήνες.

Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία ανακοίνωσαν ότι θα χαλαρώσουν τις εμπορικές κυρώσεις κατά του Ιράν, εφόσον η κυβέρνηση υλοποιήσει την υπόσχεση αποκλιμάκωσης του πυρηνικού του προγράμματος, όπως προβλέπει η συμφωνία της Γενεύης.

Η Ουάσιγκτον εκτιμά ότι κατά το ερχόμενο 6μηνο θα απελευθερωθούν ενεργητικά ύψους 7 δισ. δολ. του Ιράν, από το σύνολο των 100 δισ. δολ. που βρίσκονται σε «παγωμένες» επενδύσεις ανά τον πλανήτη. Οι κυρώσεις έχουν κοστίσει στο Ιράν χαμένα έσοδα ύψους 120 δισ. δολ. από το 2010. 

Τα πετροχημικά

Η συμφωνία «έστειλε» τις τιμές του πετρελαίου 3% χαμηλότερα, καθώς η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν βρίσκεται στην «καρδιά» των εξελίξεων.

Η συμφωνία της Γενεύης δεν μειώνει άμεσα την απαγόρευση εξαγωγών αργού πετρελαίου από το Ιράν. Ωστόσο αίρει τις κυρώσεις κατά της ασφάλισης για τις μεταφορές ιρανικού πετρελαίου, γεγονός που μειώνει τα έξοδα μεταφοράς και δίνει στην Τεχεράνη πρόσβαση σε έσοδα από περιορισμένες πωλήσεις αργού σε δόσεις. Έτσι, οι εξαγωγές πετρελαίου από το Ιράν αναμένεται να υπερδιπλασιαστούν.

Το Ιράν διαθέτει εξακριβωμένα αποθέματα φυσικού αερίου 33,6 τρισ. κυβικά μέτρα, περισσότερα από της Ρωσίας. Τα πετρελαϊκά του αποθέματα ανέρχονται στο 9,4% του διεθνούς συνόλου και το ίδιο το έθνος καταναλώνει μόνο το 2,2%. Εκτιμάται ότι θα ακολουθήσει αυτόματη αύξηση στην προσφορά πετρελαίου κατά 200.000 με 400.000 βαρέλια ημερησίως. 

Βιομηχανία και ενδιάμεσοι

Η συμφωνία της Γενεύης ανοίγει στις διεθνείς επιχειρήσεις την πόρτα σε μια αγορά 77 εκατομμυρίων καταναλωτών.

Το Ιράν χρειάζεται εισαγωγές προϊόντων για όλους τους τομείς της οικονομίας του, καθώς και εξαρτήματα από το εξωτερικό για ορισμένες εγχώριες βιομηχανίες, όπως η παραγωγή αυτοκινήτων. Στην καίρια βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν, οι υποδομές έχουν μείνει πολύ «πίσω» εξαιτίας των κυρώσεων. Η χώρα επανακτά πλέον πρόσβαση σε πολύ σημαντικά αγαθά, όπως εξαρτήματα αεροσκαφών και αυτοκινήτων.

Η «ζυγαριά» των πλεονεκτημάτων ανάμεσα στις αμερικανικές κι ευρωπαϊκές εταιρίες για την ώρα κλίνει μάλλον προς την πλευρά της Γηραιάς Ηπείρου και ευνοεί περισσότερο τους διαμεσολαβητές παρά την βαριά βιομηχανία.

Οι συναλλαγές των Αμερικανών επιχειρηματιών με το Ιράν απαγορευόταν επί δεκαετίες, με την εξαίρεση τους κλάδους τροφίμων και των φαρμάκων. Τώρα που το Ιράν «άνοιξε» οι εταιρίες θα πρέπει να αποφασίσουν αν αξίζει τον κίνδυνο να ξεκινήσουν επιχειρήσεις στην χώρα. Αρκετές επιχειρήσεις πιθανόν να αποφύγουν να κάνουν δουλειές με το Ιράκ λόγω φόβων για «κακή δημοσιότητα». Έτσι, τα όποια κέρδη ίσως να μην καταλήξουν στα αρχικά εργοστάσια της Δύσης, αλλά σε «μεσάζοντες» που λειτουργούν «στην σκιά» αλλά και πάλι είχαν περιοριστεί οι επιχειρήσεις τους λόγω των κυρώσεων.

Πολλές ευρωπαϊκές εταιρίες, στην βιομηχανία αυτοκινήτων και ενέργειας κυρίως, συνέχιζαν να έχουν δοσοληψίες με το Ιράν μέχρι πέρσι, οπότε έχουν πιο «φρέσκα» συμβόλαια και αυτό δίνει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις περισσότερα κίνητρα να επιστρέψουν γρήγορα στο Ιράν.

Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Peugeot Citroën έχασε πωλήσεις στο Ιράν σχεδόν 10 εκατ. ευρώ μηνιαίως, εξαιτίας των περσινών κυρώσεων από την Ευρώπη. Η Renault πέρσι πούλησε 103.000 οχήματα με την μορφή εξαρτημάτων τα οποία συναρμολογούνταν στην ιρανική κοινοπραξία της Iran Khodro.

Το Ιράν υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες αγορές συναρμολόγησης αυτοκινήτων στην Μ. Ανατολή με δυνατότητα παραγωγής 1 εκατ. οχημάτων τον χρόνο και πάνω. Και για πολλές δεκαετίες οι Γάλλοι κατασκευαστές μεταπωλούσαν εκεί τα παλαιότερα μοντέλα τους.

Επίσης, το Ιράν χρειάζεται άμεσα αεροναυπηγικά εξαρτήματα από την Δύση. Ο εθνικός στόλος της χώρας περιλαμβάνει πάνω από 150 αεροσκάφη Airbus και Boeing ηλικίας άνω των 20 ετών. Και πάλι πάντως, η συμφωνία προβλέπεται να ωφελήσει περισσότερο τους προμηθευτές εξαρτημάτων, παρά τους μεγάλους βιομηχανικούς κολοσσούς.

Τράπεζες στην αγορές

Στον τραπεζικό-χρηματοπιστωτικό τομέα εξακολουθούν να ισχύουν οι υπάρχουσες κυρώσεις κι αυτό σημαίνει ότι η Τεχεράνη θα παραμείνει «παρίας» στην παγκόσμια οικονομία.

Πάντως η χρηματοοικονομική αγορά αντέδρασε θετικά και το εθνικό νόμισμα, το ριάλ έχει ενισχυθεί σχεδόν 4% στην σκιώδη αγορά, από τότε που υπογράφηκε η συμφωνία. Χθες έκλεισε στα 28.900 ριάλ ανά δολάριο.