ΕΕ:"Λευκός καπνός" για το bail in τραπεζών

Οι επενδυτές και οι μεγαλοκαταθέτες θα επωμιστούν το κόστος των μελλοντικών τραπεζικών καταρρεύσεων, όπως αποφάσισε χθες η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ζητά από τα κράτη να στήσουν μηχανισμό εκκαθάρισης ο οποίος θα συγκεντρώσει εντός 10ετίας κεφάλαια που θα αντιστοιχούν στο 0,8% των ασφαλισμένων καταθέσεων.

Μετά από επτά ώρες συνεδρίασης, οι υπουργοί οικονομικών των 27 χωρών της ΕΕ κατέληξαν σε πρόγραμμα δράσης για το κλείσιμο ή την διάσωση προβληματικών τραπεζών. Το σχέδιο ορίζει ότι οι μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και οι καταθέτες με ποσά άνω των 100.000 ευρώ θα πρέπει να επωμίζονται το κόστος της διάσωσης τραπεζών.

«Για πρώτη φορά, συμφωνήσαμε σε ένα σημαντικό bail-in για να προστατευθούν οι φορολογούμενοι», δήλωσε ο ολλανδός υπουργός Οικονομικών, Γερούν Ντάισελμπλουμ, αναφερόμενος στη διαδικασία κατά την οποία οι μέτοχοι και ομολογιούχοι θα είναι οι πρώτοι που θα επωμίζονται το κόστος αναδιάρθρωσης.

Οι νέοι κανόνες «μπορούν να επηρεάσουν τους γερμανούς καταθέτες όπως και οποιονδήποτε επενδυτή ανά τον κόσμο», δήλωσε μετά το πέρας της συνεδρίασης ο γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί άφησε να εννοηθεί ότι οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης με το αίτημα της Γαλλίας ο μηχανισμός διάσωσης της ευρωζώνης, ο ESM, να μπορεί να χρησιμοποιείται ώστε να βοηθηθούν οι τράπεζες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

Στο πλαίσιο των νέων κανονισμών, που θα τεθούν σε εφαρμογή μέχρι το 2018, οι χώρες θα είναι υποχρεωμένες να κατανέμουν απώλειες που θα ισοδυναμούν έως και στο 8% του παθητικού των τραπεζών στους ιδιώτες.

Σε ότι αφορά το ποιος θα έχει τον τελικό «λόγο» για το κλείσιμο ή την αναδιάρθρωση των τραπεζών, η Κομισιόν αναμένεται να αποκαλύψει την επόμενη εβδομάδα την πρότασή της για έναν νέο φορέα που θα έχει τον ρόλο του «εκτελεστή», σύμφωνα με αξιωματούχους που επικαλείται το Reuters.

Τι προβλέπει η απόφαση του Ecofin

Σύμφωνα με το κείμενο της απόφασης, η προεδρεία του Ecofin θα πρέπει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με στόχο να υπάρξει κατ' αρχήν υιοθέτηση της οδηγίας πριν το τέλος του έτους.

Μεταξύ άλλων, η οδηγία θα προβλέπει την δημιουργία σειράς εργαλείων για την αντιμετώπιση των πιθανών τραπεζικών κρίσεων σε τρία στάδια: στο προπαρασκευαστικό και αποτρεπτικό, στο παρεμβατικό και στο στάδιο της εκκαθάρισης.

Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα έχουν υποχρέωση να δημιουργήσουν σχέδια ανάκαμψης τα οποία θα επικαιροποιούν ετησίως, και τα οποία θα περιλαμβάνουν τα μέτρα που θα λαμβάνουν οι τράπεζες ώστε να αποκαταστήσουν την χρηματοοικονομική τους θέση στην περίπτωση σημαντικής επιδείνωσης. Οι αρχές που θα είναι αρμόδιες για την εκκαθάριση των τραπεζών θα πρέπει να προετοιμάσουν σχέδια εκκαθάρισης για κάθε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, περιγράφοντας τις ενέργειες στις οποίες ενδέχεται να προχωρήσουν εάν κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ανταποκρίνεται στις προϋποθέσεις για την εκκαθάρισή του.

Οι αρχές θα έχουν επίσης την εξουσία να διορίσουν ειδικούς διαχειριστές σε κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στην περίπτωση που η οικονομική του κατάσταση επιδεινωθεί σημαντικά ή εάν παραβιάζει σοβαρά την νομοθεσία.

Τα βασικά μέτρα για την εκκαθάριση των τραπεζών θα περιλαμβάνουν:

-Την πώληση (μέρους) της επιχείρησης.
-Την δημιουργία ενός ιδρύματος-γέφυρας (την προσωρινή μεταφορά των «καλών» assets της τράπεζας σε μια οντότητα που θα ελέγχεται από το κράτος).
-Τον διαχωρισμό των assets (την μεταφορά των επισφαλών assets σε ένα «όχημα» διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων).
-Μέτρα bail-in (την επιβολή απωλειών, με σειρά προτεραιότητας, στους μετόχους και τους μη ασφαλισμένους πιστωτές).

Σε ότι αφορά το bail-in, αποφασίστηκε ότι το εν λόγω εργαλείο θα δίνει την δυνατότητα στις αρμόδιες αρχές να απομειώνουν ή να μετατρέπουν σε μετοχές τις απαιτήσεις των μετόχων και των πιστωτών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν καταρρεύσει ή είναι πιθανό να καταρρεύσουν.

Στο πλαίσιο της γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου που αποφασίστηκε, οι επιλέξιμες καταθέσεις από φυσικά πρόσωπα και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και οι υποχρεώσεις προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα έχουν προτεραιότητα έναντι των απαιτήσεων των κοινών μη ασφαλισμένων, μη προνομιούχων πιστωτών και καταθετών από μεγάλες επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα εγγύησης καταθέσεων, που πάντα θα χρησιμοποιείται για τις καλυμμένες καταθέσεις (δηλαδή τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ), θα έχει υψηλότερη κατάταξη από τις επιλέξιμες καταθέσεις.

Όπως αποφασίστηκε, ορισμένες υποχρεώσεις θα εξαιρούνται μονίμως από το bail in. Αυτές είναι οι εξής:

-Οι ασφαλισμένες καταθέσεις (κάτω των 100.000 ευρώ)
-Οι ασφαλισμένες υποχρεώσεις συμπεριλαμβανομένων των καλυμμένων ομολόγων
-Οι υποχρεώσεις προς εργαζομένους των προβληματικών τραπεζών, όπως οι σταθεροί μισθοί και τα συνταξιοδοτικά επιδόματα
-Οι εμπορικές απαιτήσεις που σχετίζονται με αγαθά και υπηρεσίες που είναι κρίσιμης σημασίας για την καθημερινή λειτουργία του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.
-Οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την συμμετοχή σε συστήματα πληρωμών που λήγουν σε λιγότερο από επτά ημέρες και
-Οι διατραπεζικές υποχρεώσεις με αρχική λήξη λιγότερο από επτά ημερών.

Οι εθνικές αρχές που θα είναι αρμόδιες για την εκκαθάριση των τραπεζών, θα έχουν επίσης την δυνατότητα να εξαιρούν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει τις υποχρεώσεις στις εξής περιπτώσεις:
-εάν δεν μπορεί να υπάρξει bail-in σε λογικό χρονικό πλαίσιο
-για να διασφαλίσουν την συνέχιση κρίσιμων λειτουργιών
-για να αποφύγουν την μετάσταση
-για να αποφύγουν την καταστροφή αξίας που θα αύξανε τις ζημιές που θα επωμιστούν οι άλλοι πιστωτές

Ταμεία Εκκαθάρισης

Η οδηγία θα απαιτεί από τα κράτη-μέλη, ως γενικό κανόνα, να δημιουργούν εκ των προτέρων ταμεία εκκαθάρισης για να διασφαλίσουν ότι τα εργαλεία της εκκαθάρισης μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά. Αυτά τα εθνικά ταμεία θα πρέπει να φτάσουν, μέσα σε 10 χρόνια, ένα επίπεδο-στόχο τουλάχιστον 0,8% των καλυμμένων καταθέσεων όλων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στη χώρα. Για να επιτύχουν αυτό το επίπεδο στόχο, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να κάνουν ετήσιες συνεισφορές με βάση τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει, εξαιρουμένων των ιδίων κεφαλαίων, και προσαρμοσμένες στα ρίσκα.

Αυτά τα ταμεία θα λειτουργούν παράλληλα με τα υφιστάμενα εγγύησης καταθέσεων για τα οποία έχει ήδη συμφωνηθεί να έχουν πόρους ίσους με 0,5% των καταθέσεων, ανεβάζοντας το ποσοστό στο 1,3% των εγγυημένων καταθέσεων.

Μια εξαίρεση στον κανόνα αυτό θα δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να καθιερώσουν την δική τους εθνική συμφωνία χρηματοδότησης μέσω υποχρεωτικών συνεισφορών χωρίς τη δημιουργία ξεχωριστού ταμείου. Ωστόσο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον το ίδιο ποσό χρηματοδότησης και να το διαθέσουν άμεσα μόλις ζητηθεί στην αρχή εκκαθάρισης.

Οι πόροι για την εκκαθάριση θα είναι διαθέσιμοι για την παροχή προσωρινής στήριξης σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που βρίσκονται υπό εκκαθάριση μέσω δανείων, εγγυήσεων, αγορών assets, ή κεφαλαίων για τράπεζες-γέφυρες. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να αποζημιώσουν μετόχους ή πιστωτές εάν και οι απώλειές τους στο πλαίσιο του bail-in υπερβαίνουν τις απώλειες που θα είχαν υποστεί σε μια κανονική διαδικασία κήρυξης χρεοστασίου.

Επιπλέον, η συμβιβαστική προσέγγιση του Συμβουλίου δίνει ευελιξία στις εθνικές αρχές εκκαθάρισης, υπό ορισμένους αυστηρούς όρους και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να εξαιρέσουν υποχρεώσεις και να χρησιμοποιήσουν το ταμείο εκκαθάρισης για την απορρόφηση απωλειών ή την ανακεφαλαιοποίηση ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.

Ωστόσο, αυτή η ευελιξία θα είναι διαθέσιμη μόνο όταν έχει επιβληθεί στους μετόχους και τους πιστωτές του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος ένα ελάχιστο επίπεδο απωλειών που θα ισοδυναμεί με το 8% των συνολικών υποχρεώσεων συμπεριλαμβανομένων των ιδίων κεφαλαίων, ή υπό ειδικές συνθήκες το 20% των assets σταθμισμένου κινδύνου της τράπεζας, όπου η συμφωνία για την χρηματοδότηση της εκκαθάρισης έχει στην διάθεσή της εκ των προτέρων συνεισφορές που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 3% των καλυμμένων καταθέσεων.

Η συνεισφορά του ταμείου εκκαθάρισης θα έχει πλαφόν στο 5% των συνολικών υποχρεώσεων του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν υπάρχει υπέρβαση αυτού του ορίου, και όταν έχει γίνει bail in σε όλες τις μη ασφαλισμένες, μη προνομιούχες υποχρεώσεις πέραν των επιλέξιμων καταθέσεων, τότε η αρμόδια για τις εκκαθαρίσεις αρχή μπορεί να αναζητήσει χρηματοδότηση από εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.

***Δείτε εδώ ολόκληρη την απόφαση του Ecofin