Το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε για την Κύπρο αντιπροσωπεύει ένα νέο μοντέλο λύσης τραπεζικών προβλημάτων στην Ευρωζώνη και άλλες χώρες ίσως χρειαστεί να αναδιαρθρώσουν τον τραπεζικό τους τομέα, λέει ο Γ. Ντάιζελμπλουμ σε συνέντευξη του στο Reuters και τους Financial Times.

Η θέση αυτή του επικεφαλής του eurogroup προκάλσε σοκ στις αγορές και οδήγησε σε μεγάλη πτώση τα χρηματιστήρια του Νότου, γεγονός που ανάγκασε τον ίδιο να προβεί σε "διορθωτική" δήλωση αρνούμενος ότι υιοθετεί "μοντέλα".

Στην συνέντευξή του ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών δηλώνει “Αυτό που κάναμε χθες είναι αυτό που εγώ ονομάζω μείωση ρίσκου. Αν υπάρχει ρίσκο για μια τράπεζα η πρώτη ερώτηση πρέπει να είναι τι θα κάνετε εσείς της τράπεζας γι’ αυτό; Τι μπορείτε να κάνετε για να την ανακεφαλαιοποιήσετε μόνοι σας; Αν η τράπεζα δεν μπορεί να το κάνει, τότε θα μιλήσουμε με τους μετόχους και τους ομολογιούχους και θα τους ζητήσουμε να συμμετέχουν στην ανακεφαλαιοποίηση. Αν είναι αναγκαίο και στους μη ασφαλισμένους καταθέτες", δηλώνει.

Η απόφαση για την Κύπρο, σημειώνει το Reuters, σηματοδοτεί σημαντική αλλαγή από την έως τώρα στρατηγική της ευρωζώνης τα τρία χρόνια της κρίσης, αυτή της εμπλοκής των φορολογουμένων στην διάσωση τραπεζών και υπερχρεωμένων κρατών μέσα από προγράμματα διάσωσης.

Αυτή η διαδικασία, οι κυβερνήσεις και οι φορολογούμενοι να πληρώνουν το κόστος και να λειτουργούν ως τελευταίο καταφύγιο πρέπει να σταματήσει, λέει ο Ολλανδός. Η πρόσφατη ηρεμία στις αγορές σημαίνει ότι τώρα είναι η στιγμή να κάνουμε την αλλαγή, υποστηρίζει, παρότι παραδέχεται ότι υπάρχει ανησυχία ότι αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα αναστάτωση στις αγορές.

«Αν θέλουμε να έχουμε ένα υγιή, ισχυρό χρηματοπιστωτικό τομέα, ο μόνος τρόπος είναι να πούμε: Κοίτα πήρες τα ρίσκα, πρέπει να τα αντιμετωπίσεις. Αν δεν μπορείς να τα αντιμετωπίσεις, τότε δεν έπρεπε να τα πάρεις». Αυτή είναι η προσέγγιση που πρέπει να έχουμε και νομίζω ότι τώρα που είμαστε έξω από την φλόγα της κρίσης, πρέπει να την πάρουμε.

Αν υιοθετηθεί από την ευρωζώνη η πρόταση Ντάιζελμπλουμ θα σηματοδοτεί εγκατάλειψη του σχεδίου που καταστρώθηκε πριν από εννέα μήνες, όταν η κρίση απειλούσε με διάσπαση την ευρωζώνη. Τότε οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν ότι ο μηχανισμός διάσωσης θα πρέπει να μπορεί να ανακεφαλαιοποιήσει τράπεζες απευθείας σπάζοντας έτσι τον κλοιό μεταξύ τραπεζών και κρατικών χρεών. Αυτό μπορεί να μην συμβεί.

Ερωτηθείς τι σημαίνει η νέα προσέγγιση για χώρες της ευρωζώνης με μεγάλο τραπεζικό τομέα, όπως το Λουξεμβούργο και η Μάλτα, αλλά και χώρες με προβλήματα στις τράπεζες, όπως η Σλοβενία, ο επικεφαλής του eurogroup δήλωσε ότι θα πρέπει να μειώσουν τον κλάδο.

«Σημαίνει αντιμετώπισε το πριν μπλέξεις. Ενδυνάμωσε τις τράπεζες, φτιάξε τους ισολογισμούς και συνειδητοποίησε ότι αν η τράπεζα αντιμετωπίσει προβλήματα η απάντηση δεν θα είναι πλέον αυτόματα ότι εμείς θα έρθουμε και θα λύσουμε το πρόβλημα. Θα τους απωθήσουμε. Αυτή είναι η πρώτη αντίδραση που χρειαζόμαστε. Να τους απωθήσουμε. Λύστε το πρόβλημα».

Η αλλαγή συμπεριφοράς, για την οποία ο ίδιος παραδέχεται ότι είναι αλλαγή στην στρατηγική της ΕΕ έχει συνέπειες αναφορικά με το πώς οι τράπεζες αναδιαρθρώνονται και πως αντιδρούν οι αγορές.

Ένα από τα σημαντικά βήματα της ευρωζώνης τα τελευταία τρία χρόνια ήταν η δημιουργία ενός μηχανισμού διάσωσης ύψους 700 δισ. ευρώ, του ESM, σημειώνει το Reuters. H προσδοκία είναι ο ESM θα μπορεί απευθείας από τα μέσα του 2014 να ανακεφαλαιοποιεί τράπεζες που έχουν προβλήματα, όταν η ΕΚΤ θα έχει πάρει την εποπτεία όλων των τραπεζών της ευρωζώνης. Αυτό θα έσπαγε την διασύνδεση κρατικού χρέους και τραπεζικού τομέα.

Τώρα ο Ντάιζελμπλουμ λέει ότι στόχος είναι ο ESM να μην χρειαστεί να χρησιμοποιηθεί ποτέ. «Πρέπει να έχουμε στόχο ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ ακόμα και να σκεφτούμε την απευθείας ανακεφαλαιοποίηση», δηλώνει. «Αν έχουμε ακόμα περισσότερα εργαλεία για το bail-in (εμπλοκή ιδιωτών στη διάσωση) και πόσο μακριά μπορούμε να πάμε με το bail-in, η ανάγκη για απευθείας ανακεφαλαιοποίηση θα γίνεται όλο και μικρότερη».

«Νομίζω ότι η προσέγγιση πρέπει να είναι: ας ασχοληθούμε με το θέμα εντός των τραπεζών πρώτα, πριν κοιτάξουμε για δημόσιο χρήμα ή άλλα εργαλεία που προέρχονται από το Δημόσιο. Οι τράπεζες πρέπει να είναι σε θέση να σώσουν τους εαυτούς τους ή τουλάχιστον να αναδιαρθρωθούν και να ανακεφαλαιοποιηθούν όσο περισσότερο γίνεται».

Ο 46χρονος Ολλανδός υποστηρίζει ότι έχει συζητήσει τη νέα προσέγγιση με ανθρώπους της αγοράς και ότι περιμένει πως θα προσαρμοστούν, με τον καιρό, στο νέο καθεστώς.

«Τώρα που βάλαμε το bail-in σε τροχιά είμαι πεπεισμένος ότι οι αγορές θα το δουν ως μια λογική, επικεντρωμένη και ευθεία προσέγγιση αντί μιας ποιο γενικής», δηλώνει. «Θα αναγκάσει όλα τα τραπεζικά ιδρύματα, όπως και τους επενδυτές, να σκεφτούν για τα ρίσκα που παίρνουν γιατί θα πρέπει τώρα να συνειδητοποιήσουν ότι ίσως τους πληγώσουν. Τα ρίσκα μπορεί να στραφούν εναντίον τους». 


Η διορθωτική δήλωση

«Η Κύπρος είναι μια ειδική περίπτωση με εξαιρετικές προκλήσεις που απαιτούσαν το bail-in που συμφωνήσαμε χθες. Τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής είναι κομμένα και ραμμένα στην περίπτωση της κάθε χώρας που αφορούν και δεν χρησιμοποιούνται μοντέλα ή πρότυπα».