Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε το πρώτο μεγάλο βήμα για την τραπεζική ενοποίηση δίνοντας το "πράσινο φως" για την ενιαία εποπτεία των τραπεζών από την ΕΚΤ.

Μετά από 4 μήνες σκληρών διαπραγματεύσεων και έντονων γαλλο-γερμανικών διαφωνιών, οι υπουργοί Οικονομικών συμφώνησαν τελικά να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως κύρια εποπτική αρχή για περίπου 200 τράπεζες της ευρωζώνης.

Ο Μισέλ Μπαρνιέρ, αρμόδιος επίτροπος, έκανε λόγο για «ιστορική συμφωνία» που παρέχει «το θεμελιώδες στοιχείο για χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη». «Είναι ένα κρίσιμο και που ουσιαστικό βήμα προς την ολοκλήρωση της τραπεζικής ενοποίησης και ένα καίριο βήμα προς την ενοποίηση της εποπτείας του χρηματοοικονομικού κλάδου στην ευρωζώνη και σε άλλα κράτη μέλη τα οποία η Κομισιόν επίσης ελπίζει να συμμετάσχουν» δήλωσε και ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και συμπλήρωσε: «Θέλω να υπογραμμίσω ότι μέσα σε 4 μήνες η πρόταση της Κομισιόν έγινε πολιτική συμφωνία του Συμβουλίου, που αποδεικνύει για μία ακόμη φορά ότι η ΕΕ έχει την πολιτική βούληση και την ικανότητα να ενεργήσει γρήγορα σε σοβαρά ζητήματα»

Μετά από ένα 14ώρο μαραθώνιο συζητήσεων που ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης, συμφωνήθηκαν μεταρρυθμίσεις που απαιτούν από τις εθνικές κυβερνήσεις να παραδώσουν τον έλεγχο επί των εθνικών τραπεζών. Σύμφωνα με αξιωματούχους, τέσσερις ώρες αφιερώθηκαν μόνο στη γεφύρωση των διαφωνιών μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας.

Η συμβιβαστική λύση στην οποία κατέληξαν φέρει την ΕΚΤ να έχει αποκλειστική ευθύνη για τις τράπεζες των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία ξεπερνούν τα 30 δισ. ευρώ ή αντιστοιχούν σε περισσότερο από το ένα πέμπτο της εγχώριας παραγωγής μίας χώρας (20% του ΑΕΠ).

Σύμφωνα με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών, Πιέρ Μοσκοβισί, στη κατηγορία αυτή εντάσσονται περίπου 150 με 200 τράπεζες. Κάθε χώρα της ευρωζώνης θα έχει τουλάχιστον 3 τράπεζες που θα εποπτεύονται απευθείας από την ΕΚΤ, ενώ μένουν εκτός οι γερμανικές αποταμιευτικές τράπεζες, που ήταν και το βασικό σημείο αιχμής για το Βερολίνο.

Πρόκειται για μία συμφωνία που όλες οι πλευρές θα μπορούσαν να διακηρύξουν ως νίκη. Άγνωστο, ωστόσο, παραμένει εάν δημιουργείται ένα σύστημα δύο ταχυτήτων στην ευρωζώνη.

Ο κ. Μοσκοβισί δήλωσε ότι πρόκειται για μία «καλή εφαρμόσιμη ισορροπία» καθώς δεν αφορά μόνο τις συστημικά σημαντικές τράπεζες. Το Βερολίνο από την πλευρά του, πέτυχε να διατηρήσει τον έλεγχο επί των αποταμιευτικών του τραπεζών, αλλά και να περιορίσει τον έλεγχο της ΕΚΤ. Ορίζεται ότι θα υπάρχει ένα πάνελ διαμεσολαβητών που θα παίρνει αποφάσεις σε περιπτώσεις διαμάχης μεταξύ εθνικών αρχών και ΕΚΤ. Οπως επισημαίνουν και οι Financial Times όμως, το πιο σημαντικό για τη Γερμανία είναι ότι "πέτυχε να μην υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα στο κείμενο της συμφωνίας".

Σύμφωνα με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, το νέο σύστημα της εποπτείας των τραπεζών της ευρωζώνης θα λειτουργήσει από την 1η Μαρτίου του 2014. «Έχουμε καταλήξει στα κύρια σημεία για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής τραπεζικής εποπτικής αρχής που κανονικά θα αρχίσει να λειτουργεί το 2014», δήλωσε στους δημοσιογράφους μετά το πέρας των 14ωρων διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες.
 
Ο Σόιμπλε σημείωσε ότι η νομοθεσία για την τραπεζική εποπτεία με επικεφαλής την ΕΚΤ θα ολοκληρωθεί μετά από διαπραγματεύσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι τον Φεβρουάριο του 2013, δίνοντας περιθώριο ενός έτους στην ΕΚΤ να προετοιμαστεί για τον νέο της ρόλο.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ο κ. Σόιμπλε, κατέστησε σαφές ότι μέρος της μεταρρύθμισης – η απευθείας χρηματοδότηση των τραπεζών από τον ESM – δεν τίθεται επί τάπητος μέχρι το 2014. «Για μία ακόμη φορά δημιουργήσαμε προσδοκίες στις οποίες δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε και αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Θα πρέπει να είμαστε πιο μετριοπαθείς» δήλωσε προειδοποιώντας άπαντες ότι η δημιουργία ενός κεντρικού εποπτικού οργάνου είναι ορόσημο και για μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου. 

Βρετανία, Σουηδία και άλλα κράτη εκτός ευρωζώνης επίσης πέτυχαν τους όρους που ζητούσαν ώστε να περιορίζεται (να ελέγχεται) η εποπτεία της ΕΚΤ και να διατηρούν κάποια επιρροή στη διαμόρφωση των κανόνων που θα εφαρμόζονται σε όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ.