Το παρασκήνιο και τα πρόσωπα πίσω από τη μοιρασιά της νέας Κομισιόν

Τα φαινόμενα καμιά φορά απατούν. Ένα τέτοιο φαινόμενο είναι η νέα Κομισιόν. Τώρα που έκατσε η σκόνη και οι στοχευμένες διαρροές ότι:

• Υπήρξε ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών,
• τα χαρτοφυλάκια πήγαν στις κατάλληλες χώρες,
• η υπόσχεση προς την Ιταλία για μια μεγάλη θέση τηρήθηκε και ότι
• η νέα επιτροπή είναι ξεκάθαρα αντιρωσική,

«μιλούν» τα λεγόμενα back offices της Επιτροπής, τα οποία μπορούν να δώσουν μια πιο καθαρή ανάλυση, αλλά και υλικό του τι προηγήθηκε των αποφάσεων που άλλαζαν μέχρι και την τελευταία στιγμή.

Ανώτατος αξιωματούχος της Κομισιόν, με τον οποίο συνομίλησε το Euro2day.gr, αποκάλυψε ότι μέχρι και δυο μέρες πριν από την ανακοίνωση, το χαρτοφυλάκιό του ήταν άλλο, εντελώς διαφορετικού τομέα, από αυτό που τελικά πήρε.

Ο ρόλος του εκλεκτού των ΗΠΑ Ντόναλντ Τουσκ 

Κατά τον αξιωματούχο με τον οποίο συμφωνούν και άλλες πηγές, η νέα Κομισιόν καταρτίστηκε σε συνεργασία Φον Ντερ Λαιεν και Ντόναλντ Τουσκ. Ο Τουσκ, ο εκλεκτός του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, έχει επανεκλεγεί ως πρωθυπουργός της Πολωνίας ενώ είχε διατελέσει και δυο θητείες ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θέση που κατέχει τώρα ο Σαρλ Μισέλ.

Στην παρούσα φάση και μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, πολλά κέντρα αποφάσεων θεωρούσαν τον Μισέλ και την Φον ντερ Λάιεν ως «lightweights», ειδικά και μετά τις άστοχες κινήσεις της προέδρου στη διαχείριση της Covid.

Από τότε που ανέλαβε ο Τουσκ την πρωθυπουργία της Πολωνίας, πολλοί αναλυτές έκαναν λόγο για αλλαγή «άξονα». Ο φθίνων γαλλογερμανικός άξονας που εξουσίαζε επί δεκαετίες την Ευρώπη έδωσε τη θέση του στον άξονα Βρυξέλλες-Πολωνία-ΗΠΑ.

Είναι τρανό παράδειγμα ότι ο νέος επίτροπος από την Πολωνία είναι ο πρώην Διευθυντής του Γραφείου (chief of staff) του Τουσκ και διατηρεί την ίδια λογική για τη νέα γεωπολιτική και ανταγωνιστική θέση που θέλει να λάβει η ΕΕ. Η Πολωνία κατέχει πλέον και ένα από τα χαρτοφυλάκια με τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς και επιρροές.

Το δεύτερο μεγάλο θέμα που «ανοίγει» με τα νέα χαρτοφυλάκια είναι αυτό της Ιταλίας. Η Φον ντερ Λάιεν κράτησε την υπόσχεση που έδωσε στην πρωθυπουργό Τζ. Μελόνι (προκειμένου να εξασφαλίσει ψήφους για να επανεκλεγεί) και έδωσε Εκτελεστική Αντιπροεδρία και μεγάλο χαρτοφυλάκιο cohesion and reforms στον Ρ. Φίτο.

Στον διορισμό αυτό, όμως, αντίθετοι είναι οι Σοσιαλιστές, οι Δημοκρατικοί, οι Πράσινοι και η Αριστερά. Η Φον ντερ Λάιεν το δικαιολόγησε ως θέμα συμβιβασμού και δίκαιης κατανομής ανάμεσα στα κόμματα, όμως μένει να δούμε εάν το Ευρωκοινοβούλιο αποδεχτεί την υποψηφιότητα του κ. Φίτο ή την απορρίψει.

Μεσόγειος μέσω… Κροατίας

Όπως είχε αποκαλύψει το Euro2day.gr, η κ. Φον ντερ Λάιεν, μετά από απαραίτητες διαβουλεύσεις με τους συμμάχους, δημιούργησε ένα ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο, αυτό της Μεσογείου, προκειμένου να δοθεί έμφαση στην περιοχή, όχι μόνο από γεωστρατηγικής άποψης αλλά και από πλευρά επενδύσεων, ιδιαίτερα στην ενέργεια.

Τότε δύο ανώτατοι αξιωματούχοι μάς αποκάλυψαν ότι μέσα από αυτό το χαρτοφυλάκιο η ΕΕ θα μπορούσε να συνάψει επιχειρησιακές συνεργασίες με χώρες όπως η Τουρκία, παρακάμπτοντας έτσι τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις που έχουν κολλήσει εδώ και δεκαετίες. Με άλλα λόγια, τα δύο διαχωρίζονται. Άλλο ένταξη και άλλο το επιχειρείν.

Άδικα Ελλάδα και Κύπρος ενδιαφέρθηκαν για το χαρτοφυλάκιο αυτό. Δεν υπήρχε η παραμικρή περίπτωση να το αναλάβουν. Ο σκοπός του μάλιστα ενδέχεται να έρθει και ενάντια στα εθνικά συμφέροντα Αθήνας και Λευκωσίας. Έτσι δόθηκε στην Κροατία και στην αμφιλεγόμενη Ντουμπράβκα Σούικα, που ήδη βρίσκεται στο μικροσκόπιο των κροατικών μέσων ενημέρωσης για αδικαιολόγητο πλουτισμό. Σπίτια, εξοχικά, γιοτ κ.λπ., όλα με μισθό δημόσιου υπαλλήλου. Και εδώ αναμένεται να δοθεί μάχη για την επικύρωσή της από τους ευρωβουλευτές.

Αυστηρότερο προσφυγικό

Έκπληξη προκάλεσε η παραχώρηση του χαρτοφυλακίου του προσφυγικού στον Αυστριακό Μάρκους Μπράνερ. Η Αυστρία είναι από τις χώρες που δεν εφάρμοσε τις μέχρι τώρα αποφάσεις για το προσφυγικό, όρισε τον εαυτό της μόνο ως χώρα μετάβασης και είναι υπέρ της λογικής να παραμένουν οι πρόσφυγες στις χώρες πρώτης εισόδου, με τα απαραίτητα ανταλλάγματα.

Οι χώρες της Βαλτικής

Ο άξονας γύρω από τη Ρωσία όχι μόνο ενδυναμώνεται, αλλά κατέχει και τα περισσότερα κονδύλια του μέλλοντος, που βασίζονται πάνω στην έκθεση Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα. Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία κατέχουν μαζί το λεγόμενο Υπουργείο Εξωτερικών (Κάλας), Οικονομίας και παραγωγικότητας (Ντομπρόβσκις) και Άμυνας και Διαστήματος (Κουμπίλιους). Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτός ο μικρός πυρήνας χωρών, μαζί με την Πολωνία και φυσικά τις Βρυξέλλες, αποτελούν τη «Μελλοντική» Ευρώπη.

Η αδιάφορη Ελλάδα και το χτύπημα στην Κύπρο

Η Ελλάδα αντιμετωπίστηκε ως μια μέση χώρα, παρά τις περί αντιθέτου προσπάθειες. Πήρε τις μεταφορές και τον τουρισμό, της αφαιρέθηκε ο τίτλος του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου και τοποθετήθηκε σε ένα χαρτοφυλάκιο περιορισμένων δυνατοτήτων.

Αυτό όμως που προκάλεσε (υπόγειες μέχρι τώρα) αντιδράσεις είναι το χαρτοφυλάκιο «Ψάρια και Ωκεανοί» που δόθηκε στην Κύπρο, που «βρέχεται» μόνο από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Το πιο δυσνόητο του πράγματος είναι δε ότι αυτός ο τομέας ενέπιπτε στο χαρτοφυλάκιο της «Αγροτικής ανάπτυξης και Διατροφής». Κι όμως, για να γίνει το χατίρι της Τουρκίας, ένα τόσο μικρό χαρτοφυλάκιο κατάφερε να χωριστεί σε δύο ακόμα μικρότερα κομμάτια, τα οποία θα αναλάβουν δυο μικρές χώρες: Λουξεμβούργο και Κύπρος. Η μεν την αγροτική ανάπτυξη και τη διατροφή και η δε, τα ψάρια και του ωκεανούς.

Πάντως το επιχείρημα του μεγέθους της κάθε χώρες δεν στέκει. Η Μάλτα, για παράδειγμα, ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του Αθλητισμού, που σημειώνει ραγδαία άνοδο ενδιαφέροντος και επενδύσεων ιδιαίτερα από αραβικά και αμερικανικά funds. Ενδεικτικό το αυξημένο ενδιαφέρον τα τελευταία δυο χρόνια στο τένις, στη Φόρμουλα 1, στην ιστιοπλοΐα και στο ποδόσφαιρο.

Επίσης μια άλλη μικρή χώρα, η Πορτογαλία, ανέλαβε το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο των financial services, σε μια περίοδο που θεωρείται μεταβατική για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Το πιο κρίσιμο σημείο είναι αυτό που ακολουθεί: η πρόεδρος της Κομισιόν θα στείλει επιστολή στον κάθε επίτροπο ξεχωριστά, που θα του αναλύει τα καθήκοντά του. Τότε θα μάθουμε ακριβώς πώς θέλει να κινηθεί η νέα Κομισιόν και τι κονδύλια θα διαθέσει.

Θα ακολουθήσει η «ιερά εξέταση» των επιτρόπων από τους ευρωβουλευτές. Για όσους κοπούν, η χώρα τους πρέπει να προτείνει άλλον και εάν όλα πάνε καλά στο τέλος, η νέα Κομισιόν θα αναλάβει καθήκοντα περί τον Δεκέμβριο.