Για νέο ήρεμο καλοκαίρι συμφώνησαν Μητσοτάκης - Ερντογάν

Χωρίς εκπλήξεις, με τις γνωστές διαφωνίες να μην εκλείπουν αλλά και τη θετική ατζέντα να προτάσσεται εμφατικά και από τις δύο πλευρές, ολοκληρώθηκε η χθεσινή fast track επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα.

Ο πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησαν στη διατήρηση των… ήρεμων νερών στο Αιγαίο και στους ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, αποφεύγοντας την επιστροφή στις τρικυμιώδεις σχέσεις του παρελθόντος. Και αυτό, παρά τη διάσταση απόψεων που υπήρξε, κατά τις δηλώσεις τους μετά τη συνάντηση, για τη μειονότητα της Θράκης, τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί και τον ρόλο της Χαμάς.

Στο τέταρτο τετ α τετ που είχαν από τη στιγμή που εξελέγησαν εκ νέου στις εθνικές εκλογές των χωρών τους, οι δύο ηγέτες είχαν μεταξύ τους μεγαλύτερη οικειότητα από κάθε άλλη φορά, με τις εκατέρωθεν φιλοφρονήσεις να δίνουν και να παίρνουν. Απευθυνόμενος ο καθένας στο κοινό του, εξέπεμψαν τα μηνύματα που ήθελαν και ανανέωσαν το ραντεβού τους για τρεις ακόμα φορές μέχρι το τέλος του χρόνου, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο και στην επόμενη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών στο τέλος του χρόνου στην Τουρκία.

Η ελληνική πλευρά δηλώνει ικανοποιημένη από την παρουσία του κ. Μητσοτάκη, αλλά και από τα αποτελέσματα των συνομιλιών με τον Τούρκο πρόεδρο. «Δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μία παράλληλη σελίδα, με τις συμφωνίες μας», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Έμφαση οι δύο ηγέτες δίνουν στη συνεργασία Ελλάδας - Τουρκίας στον τομέα της οικονομίας και την περαιτέρω σύσφιξη στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, αποφασίστηκε η επίσημη ίδρυση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, ένα από τα πολλά βήματα που θα ακολουθήσουν, έτσι ώστε Αθήνα και Άγκυρα να μπορέσουν να φτάσουν στον στόχο τους, τον διπλασιασμό των διμερών τους συναλλαγών σε βάθος πενταετίας, παρά τις αντιξοότητες του διεθνούς περιβάλλοντος και τα εμπόδια στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, απόδειξη της δυνατότητας περαιτέρω συνεργασίας, πέραν των όσων ειπώθηκαν για την οικονομία, το μεταναστευτικό, τις διευκολύνσεις στη χορήγηση θεωρήσεων, είναι η υπογραφή από τους υπουργούς των δύο χωρών μνημονίων συνεργασίας στους τομείς της υγείας και της πολιτικής προστασίας, όπου ειδικά για το δεύτερο Ελλάδα και Τουρκία αναγνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν παρεμφερείς προκλήσεις από την κλιματική κρίση.

Συνθήκη της Λωζάνης

Όσον αφορά τα σημεία διαφωνίας των Κυριάκου Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν, ο Έλληνας πρωθυπουργός απάντησε στα περί «τουρκικής μειονότητας», σημειώνοντας ότι «ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης». Μάλιστα προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, τονίζοντας ότι «θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια (με τους μουσουλμάνους της Θράκης) άνθιση γνώριζε και ο, δυστυχώς, διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία».

Για τη Μονή της Χώρας, δήλωσε ότι εξέφρασε στον συνομιλητή του «τη στεναχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος».

Σε μπρα ντε φερ μεταξύ των δύο ηγετών εξελίχθηκε το θέμα του πολέμου στη Μέση Ανατολή και ειδικά η Χαμάς. Η θέση της Αθήνας, όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, «είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί σε μία αιματηρή και προκλητική εισβολή τρομοκρατών στο έδαφός του», αν και σε καμία περίπτωση δεν δικαιολόγησε «την ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή».

Στην τοποθέτηση Ερντογάν ότι η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε: «Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη αυτή τη στιγμή να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ’ όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι, που είναι και τα άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου».

Όπως έγινε γνωστό, και στις επόμενες συναντήσεις των δύο αντιπροσωπειών, η συζήτηση θα γίνει στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντησή τους στο Βίλνιους: τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.