Οδηγίες ΕΕ κατά των κινδύνων στο διαδίκτυο για τις εκλογές

Η Ευρωπαϊκή  Επιτροπή δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με συνιστώμενα μέτρα για τις πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης για τον μετριασμό των συστημικών κινδύνων στο διαδίκτυο που ενδέχεται να επηρεάσουν την ακεραιότητα των εκλογών, με ειδική καθοδήγηση για τις επικείμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο.

Σύμφωνα με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), οι καθορισμένες υπηρεσίες με περισσότερους από 45 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες στην ΕΕ έχουν την υποχρέωση να μετριάζουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τις εκλογικές διαδικασίες, διασφαλίζοντας παράλληλα τα θεμελιώδη δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης.

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν μέτρα μετριασμού και βέλτιστες πρακτικές που πρέπει να λαμβάνονται από πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από εκλογικές εκδηλώσεις, όπως:

Να ενισχύσουν τις εσωτερικές διαδικασίες τους, μεταξύ άλλων με τη σύσταση εσωτερικών ομάδων με επαρκείς πόρους, με τη χρήση διαθέσιμων αναλύσεων και πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους που συνδέονται με το τοπικό πλαίσιο και σχετικά με τη χρήση των υπηρεσιών τους από τους χρήστες για την αναζήτηση και τη λήψη πληροφοριών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις εκλογές, για τη βελτίωση των μέτρων μετριασμού.

Τα μέτρα

Εφαρμογή ειδικών για τις εκλογές μέτρων μετριασμού του κινδύνου, προσαρμοσμένων σε κάθε επιμέρους εκλογική περίοδο και στο τοπικό πλαίσιο. Μεταξύ των μέτρων μετριασμού που περιλαμβάνονται στις κατευθυντήριες γραμμές, οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και οι μηχανές αναζήτησης θα πρέπει να προωθούν τις επίσημες πληροφορίες σχετικά με τις εκλογικές διαδικασίες, να υλοποιούν πρωτοβουλίες γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και να προσαρμόζουν τα συστήματα συστάσεών τους ώστε να ενδυναμώνουν τους χρήστες και να μειώνουν τη χρηματική αποτίμηση και την υπόσταση του περιεχομένου που απειλεί την ακεραιότητα των εκλογικών διαδικασιών.

Επιπλέον, η πολιτική διαφήμιση θα πρέπει να επισημαίνεται σαφώς ως τέτοια, εν αναμονή του νέου κανονισμού σχετικά με τη διαφάνεια και τη στόχευση της πολιτικής διαφήμισης.

Θέσπιση ειδικών μέτρων μετριασμού που συνδέονται με τη γενετική ΤΝ: Οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης των οποίων οι υπηρεσίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία και/ή τη διάδοση γενετικού περιεχομένου ΤΝ θα πρέπει να αξιολογούν και να μετριάζουν συγκεκριμένους κινδύνους που συνδέονται με την ΤΝ, για παράδειγμα με τη σαφή επισήμανση του περιεχομένου που παράγεται από την ΤΝ (όπως τα deepfake), την ανάλογη προσαρμογή των όρων και προϋποθέσεων τους και την κατάλληλη επιβολή τους.

Συνεργασία με ενωσιακές και εθνικές αρχές, ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την προώθηση της αποτελεσματικής ανταλλαγής πληροφοριών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις εκλογές και τη διευκόλυνση της χρήσης κατάλληλων μέτρων μετριασμού, μεταξύ άλλων στους τομείς της χειραγώγησης πληροφοριών και παρεμβάσεων από το εξωτερικό (FIMI), της παραπληροφόρησης και της κυβερνοασφάλειας.

Θέσπιση ειδικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένου μηχανισμού αντιμετώπισης περιστατικών, κατά τη διάρκεια εκλογικής περιόδου για τη μείωση των επιπτώσεων συμβάντων που θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο αποτέλεσμα των εκλογών ή στην προσέλευση.

Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων μέσω μετεκλογικών επισκοπήσεων. Οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης θα πρέπει να δημοσιεύουν μη εμπιστευτική εκδοχή των εν λόγω εγγράφων μετεκλογικής επανεξέτασης, παρέχοντας την ευκαιρία για δημόσια ανατροφοδότηση σχετικά με τα μέτρα μετριασμού του κινδύνου που έχουν τεθεί σε εφαρμογή.

Οι κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν ειδικά μέτρα ενόψει των επικείμενων ευρωπαϊκών εκλογών. Δεδομένης της μοναδικής τους διασυνοριακής και ευρωπαϊκής διάστασης, οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι διατίθενται επαρκείς πόροι και μέτρα μετριασμού του κινδύνου και κατανέμονται κατά τρόπο αναλογικό προς τις εκτιμήσεις κινδύνου. Οι κατευθυντήριες γραμμές ενθαρρύνουν επίσης τη στενή συνεργασία με την ειδική ομάδα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων (EDMO) σχετικά με τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024.

Οι κατευθυντήριες γραμμές λαμβάνουν υπόψη τις παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τη δημόσια διαβούλευση που δρομολόγησε η Επιτροπή στις 8 Φεβρουαρίου 2024. Η Επιτροπή συνεργάστηκε επίσης με τους συντονιστές ψηφιακών υπηρεσιών στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού συμβουλίου ψηφιακών υπηρεσιών σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές.

Οι κατευθυντήριες γραμμές ενθαρρύνουν επίσης τον έλεγχο και την έρευνα από τρίτους όσον αφορά τα μέτρα μετριασμού, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται είναι αποτελεσματικά και σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα.

Επόμενα βήματα

Τα ειδικά μέτρα μετριασμού που θα πρέπει να λαμβάνει μια πολύ μεγάλη επιγραμμική πλατφόρμα ή μηχανή αναζήτησης εξαρτώνται από τις ιδιαιτερότητες της υπηρεσίας τους και από το προφίλ κινδύνου τους. Οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν βέλτιστες πρακτικές για τον μετριασμό των κινδύνων που σχετίζονται με τις εκλογικές διαδικασίες επί του παρόντος. Ως εκ τούτου, οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και οι μηχανές αναζήτησης που δεν ακολουθούν τις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές πρέπει να αποδεικνύουν στην Επιτροπή ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι εξίσου αποτελεσματικά για τον μετριασμό των κινδύνων.

Σε περίπτωση που η Επιτροπή λάβει πληροφορίες που εγείρουν αμφιβολίες σχετικά με την καταλληλότητα των εν λόγω μέτρων, μπορεί να ζητήσει περαιτέρω πληροφορίες ή να κινήσει επίσημη διαδικασία βάσει της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες.

Για να προστεθεί ένα πρόσθετο στοιχείο ετοιμότητας, η Επιτροπή σχεδιάζει μια προσομοίωση ακραίων καταστάσεων με τα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη στα τέλη Απριλίου για την αποτελεσματικότερη χρήση των μέσων και των μηχανισμών συνεργασίας που έχουν τεθεί σε εφαρμογή.

Ιστορικό

Η προστασία της ακεραιότητας των εκλογών αποτελεί μία από τις κύριες προτεραιότητες για την επιβολή της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Λαμβανομένου υπόψη του μεγάλου αριθμού εκλογών που θα διεξαχθούν στην ΕΕ το 2024, συμπεριλαμβανομένων των επικείμενων ευρωπαϊκών εκλογών, τα μέτρα που λαμβάνονται από διαδικτυακούς παρόχους, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μεγάλων επιγραμμικών πλατφορμών και των μηχανών αναζήτησης, για την πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων στις δημοκρατικές διαδικασίες, τον πολιτικό διάλογο και τις εκλογικές διαδικασίες παρακολουθούνται προσεκτικά στο πλαίσιο της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες.

Από την έναρξη ισχύος της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες για τις πρώτες πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης στα τέλη Αυγούστου του 2023, η Επιτροπή έχει ξεκινήσει διαλόγους ετοιμότητας για την ακεραιότητα των εκλογών με διάφορες πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης πριν από τις εθνικές εκλογές, προκειμένου να παρακολουθεί την αποτελεσματική συμμόρφωσή τους με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες.

Τον Φεβρουάριο του 2024, η Επιτροπή ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση σχετικά με το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών για τις εκλογές, λαμβάνοντας 89 απαντήσεις από διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, επιχειρηματικών ενώσεων, εταιρειών και πολιτών. Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές βασίζονται επίσης στις εν εξελίξει εργασίες στο πλαίσιο του κώδικα δεοντολογίας για την παραπληροφόρηση, του κανονισμού για τη διαφάνεια της πολιτικής διαφήμισης και της σύστασης της Επιτροπής σχετικά με ανθεκτικές και χωρίς αποκλεισμούς εκλογικές διαδικασίες, μεταξύ άλλων.