Οι Βρυξέλλες, οι ελληνικές εκλογές και τα σενάρια για τεχνοκράτες

Βρυξέλλες, ανταπόκριση

Πολλαπλές πηγές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και των Βρυξελλών, έχουν αναφέρει εδώ και μήνες στο Euro2day.gr ότι αναμένουν πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα. Και όπως κάνουν κάθε φορά, το εξετάζουν καθώς δεν επιθυμούν να γυρίσουν πίσω στα παλιά. Όταν η Ελλάδα παραπατούσε και έσερνε όλη την ευρωζώνη μαζί της.

Το Eurogroup, όπως έχουμε γράψει, ζήτησε να μεταφερθούν στο Μαξίμου οι ανησυχίες για καθυστερήσεις μεταρρυθμίσεων, αναβλητικότητα του κρατικού μηχανισμού και «στοχευμένες» παροχές κονδυλίων σε «συγκεκριμένους» επιχειρηματικούς κύκλους, που είναι αμφίβολο εάν θα φθάσουν στα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να αρχίσει σύντομα τη δημοσιονομική προσαρμογή (αναμένεται το πότε), να κόψει παροχές, να μαζέψει μέτρα και να επιστρέψει σταδιακά στη δημοσιονομική προσαρμογή.

Στο Eurogroup του Ιανουαρίου, ο Χ. Σταϊκούρας μετέφερε τη δέσμευση του Έλληνα πρωθυπουργού ότι θα εφαρμόσει τις αποφάσεις. Όμως, όπως φαίνεται, άλλα λέγονται εκτός και άλλα εντός.

Το δημοσίευμα του Euractiv δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία.

Τι έγραψε το Euractiv; Tις σκέψεις αξιωματούχων των Βρυξελλών (Βρυξέλλες δεν είναι μόνο η Κομισιόν) και τις ανησυχίες σε περίπτωση πρόωρων εκλογών. Εξηγούσε δε έναν προς έναν τους λόγους που συζητούνται αυτά τα σενάρια. Βεβαίως ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν ρωτήθηκε επί του δημοσιεύματος, ώστε να το διαψεύσει. Αλήθεια, τι άλλο θα μπορούσε να κάνει; Τίποτα. Η κυβέρνηση αρκέστηκε στη διάψευση, ώστε να παίξει εντός Ελλάδας. Όμως στο εξωτερικό οι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να διερευνούν το θέμα.

Ο καιρός που η Κομισιόν ήταν πολιτικοποιημένη και ο τότε εκπρόσωπος Τύπου Μαργαρίτης Σχοινάς έπαιρνε γραμμή από το γραφείο του Ζ. Κ. Γιούνκερ έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Η νυν πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει διαχωρίσει τι γίνεται και πώς λειτουργεί η ίδια και μια μικρή ομάδα στενών συνεργατών της, από την υπόλοιπη Κομισιόν.

Ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν δεν έχει άμεση εμπλοκή με το γραφείο της Προέδρου, ούτε γνωρίζει προβληματισμούς και σενάρια. Λειτουργεί καθαρά τεχνοκρατικά. Αυτό το γνωρίζουν όλοι οι δημοσιογράφοι στις Βρυξέλλες. Όπως γνωρίζουν ότι εδώ και καιρό διακινούνται αυτά τα σενάρια.

Γιατί όμως;

1. Οι αποδελτιώσεις των ελληνικών μέσων ενημέρωσης. Εδώ και καιρό κυριαρχούν σενάρια για πρόωρες εκλογές. Όπως είναι φυσικό και με γνώμονα τα πολιτικά δρώμενα των τελευταίων 10 ετών στη χώρα μας, ενεργοποιείται ένας μηχανισμός καθημερινής «παρακολούθησης». Και δεν εννοούμε ανώτατους αξιωματούχους. Υπάρχουν υπηρεσιακοί παράγοντες που γνωμοδοτούν μετά από σχετικές επαφές και ενημερώσεις για διάφορα θέματα σε πολλές χώρες «κινδύνου».
2. Οι γνωμοδοτήσεις αυτές, σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, συγκλίνουν ότι, όντως, ο κρατικός μηχανισμός δεν λειτουργεί σε πολλά επίπεδα, οι μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα που κοστίζουν πολιτικά έχουν «παγώσει», ενώ γίνεται λόγος για ισχυρή πίεση επιχειρηματικών συμφερόντων.
3. Η ΕΕ δεν εμπιστεύεται την ελληνική πολιτική κουλτούρα. Αυτό αφορά και τη σημερινή κυβέρνηση. Γι’ αυτό τον λόγο το Εθνικό Σχέδιο για το Ταμείο Ανάπτυξης επιστράφηκε στην Αθήνα τρεις φορές πριν γίνει αποδεκτό. Επίσης, όπως είχε γράψει τόσο το Euro2day.gr όσο και ξένα μέσα ενημέρωσης, οι διαπραγματεύσεις για το Ταμείο Ανάπτυξης θύμιζαν διαπραγματεύσεις μνημονίου. Κάτι που δείχνει την έλλειψη εμπιστοσύνης.
4. «Η Ελλάδα βρίσκεται σε εποπτεία, η οποία συντάσσει δύο εκθέσεις. Η μία είναι συνοπτική και δημοσιεύεται, η άλλη είναι λεπτομερής και αναδεικνύει γραμμή προς γραμμή τις ελλείψεις της Ελλάδας αλλά και την πολιτική κατάσταση, υπουργείο προς υπουργείο», ανέφερε υψηλά ιστάμενος αξιωματούχος της Κομισιόν, που κλήθηκε να σχολιάσει.
5. «Ακούμε και διαβάζουμε για τις πρόωρες κάλπες εδώ και μήνες. Αρχικά υπήρχαν εκτιμήσεις για Μάιο. Τώρα κάποιοι μιλούν για «μετά το καλοκαίρι», είπε ο ίδιος αξιωματούχος.
6. Υπάρχει δυσπιστία για τον τρόπο λειτουργίας του κράτους, την κωλυσιεργία νομοσχεδίων και το λεγόμενο red tape (τη γραφειοκρατία).

Γιατί όμως οι Βρυξέλλες προεξοφλούν πρόωρες εκλογές;

«Είναι "κυτταρική" μνήμη για εμάς. Είναι αντίδραση. Όταν τα πράγματα δυσκολεύουν, οι πρωθυπουργοί καταφεύγουν σε εκλογές», μας είπε χαρακτηριστικά ο ανώτατος αξιωματούχος. Και συνεχίζει: «Ο προϋπολογισμός του 2023 θα είναι βαρύς για τον Έλληνα πρωθυπουργό, γιατί θα περιέχει τα μέτρα που θα χρειαστούν για την απαραίτητη δημοσιονομική προσαρμογή. Καταργούνται πολλά επιδόματα και σταματούν έκτακτα μέτρα. Καταργούνται παροχές και επιδοτήσεις», σημείωσε και συνέχισε: «Ήδη στο μικροσκόπιο έχουν μπει μια σειρά παροχών που θα πρέπει να αντισταθμιστούν με "counter measures". Φαντάζομαι όταν ένας πρωθυπουργός έχει δημιουργήσει αυτό το προφίλ -έστω και εάν είναι βασισμένο πάνω στην πανδημία, δύσκολα θα κάνει στροφή 180 μοιρών».

«Γνωρίζετε τι έρχεται και τι πρέπει να γίνει. Το χρέος της Ελλάδας είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη. Το έλλειμμα εκτοξεύθηκε. Έχουμε αρχίσει να αποκωδικοποιούμε τι οφείλεται στην πανδημία και τι όχι. Είναι μια δύσκολη διαδικασία για όλες τις χώρες με βεβαρημένα δημοσιονομικά. Πόσω μάλλον για την Ελλάδα. Από την άλλη όμως, όλοι γνωρίζαμε ότι αργά ή γρήγορα θα φθάναμε στο σημείο να "μαζέψουμε" τα δημοσιονομικά μας».

Οι αριθμοί δεν λένε ψέματα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ήδη ξοδέψει μεγάλο «οικονομικό» κεφάλαιο (43,3 δισ. ευρώ 2020-2021). Θα πρέπει τώρα να αρχίσει τη μείωση του δημόσιου χρέους, που έφτασε στο 206,3% το 2020 (αύξηση +26%) και του ελλείμματος, που εκτοξεύθηκε στο -10% το 2020 από πλεόνασμα +1,3% το 2019.

Τι λέει η κυβέρνηση

Κυβερνητικός παράγοντας μας ανέφερε ότι δεν πείραξε το δημοσίευμα τόσο για την αναφορά σε πρόωρες εκλογές. «Αλλωστε αυτά ακούγονται και στο καφενείο της Βουλής».

«Αυτό που ενόχλησε, είναι η προοπτική για επιβολή από έξω μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών».

Τι υποστηρίζουν πηγές

Απευθυνθήκαμε στις πηγές μας στα κέντρα αποφάσεων της ΕΕ και μάθαμε τα εξής:

1. Το γνωστό σε όλους Frankfurt Club, που συστήθηκε εν μέσω χρηματιστηριακής και ελληνικής κρίσης, έχει επανασυσταθεί. Υπενθυμίζουμε ότι τότε απαρτιζόταν από τους υπουργούς Οικονομικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας καθώς και τους προέδρους της ΕΚΤ της Κομισιόν. Αυτοί ήταν που έπαιρναν τις αποφάσεις και μετά τις επέβαλλαν στους υπολοίπους. Με την εκλογή του Ολαφ Σολτς στην καγκελαρία της Γερμανίας, το Frankfurt club αναδύθηκε. Αυτή τη φορά, λαμβάνει μέρος και η Ολλανδία, ενώ οι συζητήσεις αφορούν και πολιτικά θέματα γιατί οι γεωπολιτικές εξελίξεις είναι πλέον το φλέγον θέμα. Υπάρχει ανοιχτή γραμμή συνεννόησης και με τον Λευκό Οίκο.
2. Κάπου εδώ εμπλέκεται η Ελλάδα. Τα κέντρα αποφάσεων σε Ουάσιγκτον και ΕΕ δεν αναμένεται φυσικά να εμποδίσουν την επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να πάει σε πρόωρες κάλπες. Αυτό που επιθυμούν δικαίως είναι να μην υπάρξει ακυβερνησία για μήνες (λόγω εκλογικού νόμου), που θα «παγώσει» τις όποιες εξελίξεις. Το είπε άλλωστε ξεκάθαρα πρόσφατα και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα.
3. Δηλαδή, από τη μία, έχουμε τον πολιτικό βραχίονα του Frankfurt Club να επιθυμεί γρήγορα νέα κυβέρνηση, όποια και εάν είναι αυτή. Από την άλλη, έχουμε τον οικονομικό βραχίονα που επίσης θέλει γρήγορες αλλαγές, για να μην καθυστερήσει η δημοσιονομική προσαρμογή. Για τους «έξω», η Ελλάδα έχει βεβαρημένο μητρώο. Οι υπουργοί κατεβάζουν ρολά αρκετό καιρό πριν τις εκλογές, ενώ εάν αλλάξει η κυβέρνηση, οι νέοι υπουργοί αργούν να ανεβάσουν τα ρολά.

Υπάρχουν έτσι δύο πολύ δυνατοί πυλώνες που παρακολουθούν και εξετάζουν σενάρια. Ένα από αυτά και λόγω της αλλαγής της εκλογικής νομοθεσίας, είναι αν προκύψει θέμα, να προταθεί κυβέρνηση τεχνοκρατών ή εθνικής ενότητας για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Όπως συνέβη, σε άλλες συνθήκες, με την κυβέρνηση Παπαδήμου. Υπάρχει δηλαδή προηγούμενο.

Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ήδη γίνει «διερευνητικές επαφές» με κάποια πρόσωπα που χαίρουν της εκτίμησης του Frankfurt Club (και όχι της Κομισιόν). Ωστόσο Ελληνας του εκτοπίσματος του Μάριο Ντράγκι δεν υπάρχει.

Και αυτοί που ερωτήθηκαν, δεν φαίνεται να έδειξαν ανάλογες διαθέσεις.