Σύνοδος Κορυφής: Πώς η ΕΕ «προστάτεψε» την Τουρκία

Βρυξέλλες ανταπόκριση

Ήταν μια Σύνοδος Κορυφής που φαίνεται πως έσπρωξε την ελληνική διπλωματία προς τα πίσω. Εν μέσω μάλιστα πρωτοφανών παραβιάσεων της Τουρκίας, που πριν, κατά την διάρκεια και αμέσως μετά την λήξη της Συνόδου πραγματοποιούσε τα εξής:

1. Διαδρομές του Oruc Reis στην ελληνική υφαλοκρηπίδα 
2. Παραβιάσεις του FIR της Ελλάδος για πρώτη φορά μετά από αρκετές ημέρες πάνω από τις Οινούσσες.
3. Πληροφορίες για απόπλευση του τουρκικού Γιαβούζ για εξορύξεις στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς να αναφέρεται σε ποιο σημείο.

Όλα αυτά έρχονται να επισφραγίσουν δύο εβδομάδες συνεχών προκλήσεων από πλευράς Άγκυρας που φέρεται να ξάφνιασαν όχι μόνο την ΕΕ, αλλά και τις ΗΠΑ, καθώς καταγράφηκε δραστηριότητα των ραντάρ των S-400 που επισήμως δηλώνονται ως ανενεργοί από τον Ερντογάν.

Σε συνδυασμό με το άνοιγμα μέρους της ακτογραμμής των Βαρωσίων στην Κύπρο, σχηματίστηκε ένας φάκελος- καταπέλτης κατά της Τουρκίας ενόψει της χθεσινής Συνόδου. Και όμως ούτε αυτό ήταν ικανό να ενεργοποιήσει τις αποφάσεις της προηγούμενης Συνόδου των Ηγετών της ΕΕ (στις 2 Οκτωβρίου) ώστε να συζητηθεί σοβαρά το θέμα και να αποσαφηνιστούν κυρώσεις ή έστω περιοριστικά μέτρα κατά της Τουρκίας.

Και εδώ γεννούνται τρία σημαντικά ερωτήματα:

1. Τι άλλο πρέπει να γίνει ώστε να ενεργοποιηθούν οι σχετικές αποφάσεις
2. Τι μήνυμα αλληλεγγύης (στην πράξη όχι στα λόγια) δίνει η ΕΕ στα κράτη μέλη της
3. Τι μήνυμα λαμβάνει η Τουρκία και ο ίδιος ο Ερντογάν από την ανοχή της Ευρώπης;

Ορισμένες πηγές από την ΕΕ εξέφρασαν την δυσπιστία τους για το εάν μέλη όπως η Γερμανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Ιταλία θα αναγκαστούν κάποια στιγμή να οριοθετήσουν μια κόκκινη γραμμή προς την Τουρκία.

Από την άλλη πλευρά, πηγές στο ΝΑΤΟ ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι ανησυχούν για τις εξελίξεις γιατί «δίνουν μεγάλες ευκαιρίες στις φιλοδοξίες Ερντογάν οι οποίες αυξάνονται δυσανάλογα (σ.σ. disproportionately), όσο δεν υπάρχει αντίδραση».

«Η ΕΕ δεν οριοθετεί κόκκινη γραμμή στην Τουρκία. Τα εθνικά συμφέροντα συγκρούονται με το κοινό ευρωπαϊκό καλό» ανέφερε μετά την συνεδρίαση διπλωματική πηγή. Η οποία μάλιστα εκτίμησε ότι πριν από την Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου δεν αναμένεται να συζητηθεί πιθανή αλλαγή στάση της ΕΕ προς την Τουρκία.

Το παρασκήνιο πίσω από το ελληνικό αίτημα για εμπάργκο όπλων 

Το ειδησεογραφικό site του Politico έγραψε ότι σε ένα πρώτο κείμενο των συμπερασμάτων αναφερόταν πως «η Κομισιόν επαναλαμβάνει τη δέσμευση όλων των κρατών μελών της ΕΕ για ισχυρές εθνικές θέσεις αναφορικά με τις πολιτικές εξαγωγής όπλων στην Τουρκία». Αυτό το τμήμα όμως, δεν υπάρχει στο τελικό κείμενο.

Η γλώσσα που τελικά μπήκε στο κείμενο συμπερασμάτων «μαλάκωσε» σε σχέση με το draft στο οποίο δινόταν στην Τουρκία τελεσίγραφο μιας εβδομάδας να αποσύρει το Oruc Reis από την ανατολική Μεσόγειο, ανέφερε το ρεπορτάζ. Η ελληνική πλευρά το αρνήθηκε και μίλησε για σύγχυση του ΥΠΕΞ της Γερμανίας.

Τί έγινε λοιπόν; Αρμόδιες πηγές από την Κομισιόν ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι όντως υπήρξε η εν λόγω παράγραφος, σε ένα κείμενο συστάσεων και πρώτο draft συμπερασμάτων που πάντα αναγράφεται από υπηρεσιακούς παράγοντες και εμπεριέχει όλες τις απόψεις των χωρών μελών επί του θέματος.

Η Ελλάδα ήθελε να μπει αυτή η παράγραφος. Όμως με το που ανέλαβαν οι ανώτεροι και μετά οι ανώτατοι διπλωμάτες, η παράγραφος αυτή βγήκε κατόπιν ενστάσεων αρκετών χωρών, και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες. Δεν πέρασε δηλαδή ούτε καν στο δεύτερο draft των συμπερασμάτων, πόσο μάλλον στο τελικό κείμενο. Πηγή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μας το επιβεβαίωσε. Με άλλα λόγια, η έκβαση της Συνόδου ήταν ακόμα πιο δυσμενής από αυτήν που περιέγραφε το Ρolitico.

Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι έθεσε θέμα για εμπάργκο όπλων κατά της Άγκυρας. Από την στιγμή που η θέση του δεν αναγράφεται στα συμπεράσματα, παραμένει ως επικοινωνιακή και μόνο θέση. Δεν κατοχυρώθηκε και δεν είναι σημείο αναφοράς για την επόμενη Σύνοδο, σύμφωνα πάντα με τις διαδικασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Αντιθέτως, η Κύπρος διασφάλισε για ακόμα μια φορά την θέση της στα τελικά συμπεράσματα, που αναφέρονται στα Βαρώσια και τις εξορύξεις πετρελαίου (διαβάστε τα συμπεράσματα στην δεξιά στήλη) και στα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Για τις παραβιάσεις προς την Ελλάδα δεν γίνεται κανένας λόγος. Με αφορμή τις διαρροές ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να μπει εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία, το ερώτημα που γεννάται είναι: Γιατί πανηγυρίζει η Ελληνική κυβέρνηση;

Η κατάσταση γίνεται όλο και δυσκολότερη γιατί η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής επέλεξε για άλλη μια φορά να προστατεύσει μια τρίτη χώρα, την Τουρκία, εις βάρος μιας χώρας μέλους της ΕΕ, την Ελλάδα.

Ένα επίσης σημαντικό στοιχείο που μας μετέφερε Γερμανός διπλωμάτης, ήταν ότι όχι μόνο η Καγκελάριος Μέρκελ αλλά και ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, αρνήθηκαν να βάλουν στα συμπεράσματα αυτό που οι ίδιοι δήλωσαν πριν την Σύνοδο, ότι δίνεται μια εβδομάδα διορία στην Τουρκία να αποκλιμακώσει τις ενέργειες της.

Με άλλα λόγια, ο Γαλλογερμανικός άξονας αρνήθηκε σε χώρα μέλος της ΕΕ, την Ελλάδα, να δεσμευθεί γραπτώς γι’ αυτά που δήλωσε προφορικώς.