Πρόβα διαλόγου από Αθήνα και Άγκυρα με φόντο τη Σύνοδο Κορυφής

Ένα βήμα πριν από την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών βρίσκονται, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, Ελλάδα και Τουρκία.

Κάτω και υπό την πίεση κυρίως του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον, ο Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε -προς το παρόν τουλάχιστον- να κάνει κάποια βήματα πίσω προκειμένου να αποκλιμακωθεί η ένταση στο Αιγαίο, υπό το φάσμα και των πιθανών κυρώσεων σε βάρος της χώρας του στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής για την ανατολική Μεσόγειο. Αθήνα και Άγκυρα δείχνουν να κάνουν «πρόβα διαλόγου», ύστερα από την περίοδο μακράς έντασης, με τις διπλωματικές κινήσεις όλων των πλευρών να κορυφώνονται με το πέρασμα των ημερών.

Πλέον οι επαφές των δύο πλευρών έχουν μεταφερθεί από τεχνικό επίπεδο (στο ΝΑΤΟ) σε πολιτικό, με τη συμμετοχή των διπλωματικών συμβούλων των δύο ηγετών, Ελένης Σουρανή και Ιμπραήμ Καλίν, αλλά και την εμπλοκή του συμβούλου της Άνγκελα Μέρκελ, Γιάν Χέκερ.

Οι δύο πλευρές φέρονται να έχουν φτάσει ήδη σε ένα καλό σημείο συνεννόησης και θεωρείται πολύ πιθανόν, εφόσον δεν προκύψει κάποιο άλλο απρόβλεπτο νέο εμπόδιο, τις επόμενες μέρες να επικοινωνήσουν απευθείας και οι Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν, κάνοντας ένα ακόμα βήμα προσέγγισής τους, με τη μεσολάβηση και της γερμανίδας Καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ.

Ο κ. Ερντογάν δήλωσε χθες ανοιχτός σε μία συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. «Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για μια συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό», σημείωσε, «αλλά το ουσιαστικό είναι τι θα συζητηθεί και για ποιους λόγους θα συναντηθούμε». Αναγνώρισε πως η απόσυρση του ερευνητικού σκάφους έγινε για να επιτρέψει μια διπλωματική προσέγγιση με την Ελλάδα, αλλά αυτό -όπως είπε- «δεν σημαίνει πως οι τουρκικές επιχειρήσεις στην περιοχή έχουν τελειώσει». Μόνο τυχαία δεν θεωρείται η δέσμευση από την Τουρκία θαλάσσιου χώρου νοτιοανατολικά της Κύπρου με νέα NAVTEX, προαναγγέλλοντας έρευνες από το σεισμογραφικό πλοίο Barbaros. Η NAVTEX, η οποία εκδόθηκε από την υδρογραφική υπηρεσία της Αττάλειας, έχει ισχύ από τις 18 Σεπτεμβρίου έως τις 18 Οκτωβρίου.

Για μία ακόμη φορά, εξάλλου, στο πλαίσιο ίσως του ανατολίτικου παζαριού που συχνά επιδίδεται η Άγκυρα, ο κ. Καλίν, σε δημόσια παρέμβασή του, άφησε να εννοηθεί πως η χώρα του θα ζητήσει να εξεταστούν «όλα τα ζητήματα», τη στιγμή που η Ελλάδα μιλά για μία μόνο εκκρεμότητα, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.

Έντονη κινητικότητα

Εκ των πραγμάτων το θέμα των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας δεν αντιμετωπίζεται πια με την ίδια θέρμη όπως μέχρι πριν από λίγες μέρες. «Σε κάθε περίπτωση, η τουρκική παραβατικότητα θα συζητηθεί, την επόμενη εβδομάδα, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το πλαίσιο έχει ήδη τεθεί», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές και συνεχίζουν: «Από τον Αύγουστο, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας Ζοζέπ Μπορέλ έχει παρουσιάσει στους Υπουργούς Εξωτερικών της Ένωσης ένα κατάλογο κυρώσεων που θα τεθεί υπόψη του Συμβουλίου. Θα πρέπει, επίσης, πέρα από το περιεχόμενο του καταλόγου να προσδιοριστεί και το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να ενεργοποιηθούν όλες ή κάποιες από τις κυρώσεις αυτές. Σε τελική ανάλυση, το κατά πόσον θα εφαρμοστούν εξαρτάται από τη συμπεριφορά της Τουρκία», σημειώνουν στην κυβέρνηση, θεωρώντας ότι πρέπει να υπάρχει αυτός ο κατάλογος, έτσι ώστε να λειτουργεί αποτρεπτικά.

Σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, η θέση της κυβέρνησης «υπήρξε ξεκάθαρη και παραμένει σταθερή», ενώ την έχει υπογραμμίσει πολλές φορές ο Πρωθυπουργός: «Τέλος των προκλήσεων, αρχή των συζητήσεων». Η απόσυρση του «Ορούτς Ρέιτς», κατά τις ίδιες πηγές, «είναι ένα πρώτο θετικό βήμα. Η αποκλιμάκωση όμως στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο πρέπει να έχει συνέχεια και συνέπεια. Εφόσον λοιπόν η κίνηση αποκλιμάκωσης από την πλευρά της Τουρκίας δεν είναι προσχηματική, η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεχίσει τις διερευνητικές επαφές για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, από το σημείο που διακόπηκαν τον Μάρτιο του 2016 με υπαιτιότητα της Τουρκίας. Πλέον, οποιαδήποτε αναδίπλωση της Τουρκίας πρέπει να έχει συνέχεια και συνέπεια και να μην είναι προσχηματική».

Και αυτό, ενώ η Κύπρος από την πλευρά της ζητά εμφατικά κυρώσεις κατά της Άγκυρας, δεδομένου ότι οι τουρκικές προκλήσεις συνεχίζονται ακατάπαυστα στην κυπριακή ΑΟΖ. Πάντως, και πέριξ της Λευκωσίας παρατηρείται έντονη διπλωματική κινητικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Νίκος Αναστασιάδης είχε επικοινωνία με την Άγκελα Μέρκελ και τον Τζουζέπε Κόντε, οι οποίοι δεν επιθυμούν αυστηρές κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας και πιέζουν τον Πρόεδρο της Κύπρου να «βάλει νερό στο κρασί του».