Το Καστελλόριζο στο επίκεντρο της ελληνοτουρκικής διαμάχης

«Στην Ανατολική Μεσόγειο θέλουν να μας εγκλωβίσουν στις ακτές μας με ένα μικρό νησί δέκα τετραγωνικών χιλιομέτρων. Δεν μπορούμε να το αφήσουμε να συμβεί αυτό». Αυτές οι φράσεις του Ταγίπ Ερντογάν στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο της κυβέρνησής του, με ιδιαίτερη αναφορά στο Καστελλόριζο, δεν αιφνιδίασαν την ελληνική πλευρά. Και αυτό διότι ολοένα και πιο εμφανής είναι πλέον η τουρκική… πολιορκία του ακριτικού νησιού, με την εξαιρετικά σημαντική -σε γεωστρατηγικό επίπεδο- γεωγραφική θέση και το οποίο βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της διένεξης των δύο χωρών.

Με δεδομένη μάλιστα την επίσκεψη στο νησί της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου την προσεχή Κυριακή για τον εορτασμό της 77ης επετείου απελευθέρωσης του νησιού, Πεντάγωνο, υπουργείο Εξωτερικών και Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε πλήρη εγρήγορση, υπό τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης της έντασης από την Άγκυρα.

Άλλωστε, μόνο στην είδηση της μετάβασης της Προέδρου στο Καστελόριζο, οι Τούρκοι αντέδρασαν, κάνοντας λόγο για «μία ακόμη προκλητική ενέργεια» της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Και δεν έμειναν μόνο εκεί, καθώς ενέτειναν την προπαγάνδα περί «στρατιωτικοποίησης» του νησιού, καταγράφοντας και δραστηριότητες της ελληνικής στρατιωτικής δύναμης, με ειδική κάμερα από τις απέναντι τουρκικές ακτές.

Μέσα στο παζλ των τουρκικών προκλήσεων θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι απειλές του γενικού διευθυντή επικοινωνίας του πρακτορείου Anadolu προς την Ελλάδα ότι «θα πληρώσετε το τίμημα, αν οι Τούρκοι δημοσιογράφοι (που επισκέφθηκαν το Καστελλόριζο και ισχυρίζονται πως δέχθηκαν απειλές) πάθουν κάτι».

Η κυβέρνηση δεν αποκλείει το ενδεχόμενο προβοκάτσιας εκ μέρους των Τούρκων, την ώρα που η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak (θεωρείται και «λαγός» της κυβέρνησης, προαναγγέλλοντας τις κινήσεις που θα ακολουθήσουν), κάνει λόγο για ανανέωση της τουρκικής Navtex έως τις 25 Σεπτεμβρίου.

Μάλιστα, όπως υποστηρίζει η εφημερίδα, το ερευνητικό σκάφος Ορούτς Ρέις θα συνεχίσει το ταξίδι του και θα κατευθυνθεί βορειότερα, φτάνοντας στα όρια των χωρικών υδάτων, στα 6 μίλια από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο.

Άδεια για γεωτρήσεις

Η Άγκυρα επιμένει στην αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, ενώ -κατά ένα σενάριο- στις 15 Σεπτεμβρίου η τουρκική κυβέρνηση ίσως δώσει άδεια για γεωτρήσεις στην κρατική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ στην παράνομη τουρκολιβυκή ΑΟΖ, ανάβοντας το φιτίλι στην εύφλεκτη ανατολική Μεσόγειο.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρωτοβουλία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ για πολυμερή διάσκεψη δεν ξεκινάει με πολλές προοπτικές επιτυχίας. Χωρίς ακόμα να είναι γνωστές όλες οι παράμετροι του συγκεκριμένου σχεδίου, δύο ανυπέρβλητα εμπόδια προδικάζουν την -εκτός απροόπτου- αποτυχία του. Το ένα είναι η βούληση της Τουρκίας να συμμετάσχει στη διάσκεψη η ηγεσία του ψευδοκράτους και το άλλο ότι η Ελλάδα θεωρεί επιβεβλημένη και αυτονόητη τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία όμως δεν αναγνωρίζει η Άγκυρα. Ο κ. Μισέλ, που χθες συνομίλησε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στις 15 Σεπτεμβρίου θα επισκεφθεί την Αθήνα και στη συνέχεια την Άγκυρα, με φόντο και την κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της 24ης και 25ης Σεπτεμβρίου.

Για την Πέμπτη ανακοινώθηκε και επίσημα η συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής του ευρωπαϊκού νότου, με τη συμμετοχή Γαλλίας, Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας, Κύπρου, Μάλτας και Πορτογαλίας. Η Σύνοδος θα συνεδριάσει στην Κορσική, όπου θα έχουν και τετ α τετ ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Εμανουέλ Μακρόν.

Ανάμεσα στα άλλα, εκεί αναμένεται να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας και Γαλλίας, προκειμένου το επόμενο διάστημα να μπουν και οι υπογραφές από τους δύο ηγέτες. Ενόψει της συνάντησης αυτής, για σήμερα το απόγευμα είναι προγραμματισμένη τηλεφωνική επικοινωνία των υπουργών Άμυνας των δύο χωρών, Νίκου Παναγιωτόπουλου και Φλοράνς Παρλί, αντίστοιχα, με κύριο θέμα την αγορά από την Ελλάδα γαλλικών οπλικών συστημάτων.